Odzyskanie statusu uczelni wyższej przez Akademię Sztuk Pięknych w Krakowie w epoce „dekady architektów”

Abstrakt

W pierwszych latach po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1918 roku w dziejach Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie szczególne miejsce zajęły starania o utrzymanie przez krakowską uczelnię artystyczną statusu szkoły wyższej. Staraniom tym przewodzili rektorzy-architekci, Józef Gałęzowski i Adolf Szyszko-Bohusz, którzy stali na czele ASP w latach 1919-1929. Aspiracje uczelni spotkały się z  niezrozumieniem ze strony Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Kolejne projekty statutu były ignorowane, a korzystna dla ASP nowelizacja odpowiednich ustaw odkładana w czasie. Walka o status akademicki krakowskiej ASP nabrała wymiaru ogólnopolskiego sporu prawników o kompetencje izb parlamentarnych i o interpretację konstytucji. Zakończyła się 16 lipca 1924 roku przyjęciem nowelizacji do ustawy o szkołach wyższych polegającej na dopisaniu krakowskiej ASP do grona uczelni o pełnym statusie akademickim.

Prezentowane zagadnienie zostało opracowane na podstawie dokumentów znajdujących się w wielu archiwach polskich oraz artykułów prasowych z epoki.

Artykuł, przedstawiający odcinek dziejów Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie w jednym z jej najbardziej burzliwych okresów, stanowi przyczynek do biografii dwóch wybitnych architektów, Józefa Gałęzowskiego i Adolfa Szyszko-Bohusza.