Social and Political Activities of Fr. Andrzej Wyrzykowski
DOI:
https://doi.org/10.15633/sts.2903Keywords:
Fr. Andrzej Wyrzykowski, Sandomierz, diocese of Sandomierz, social organizations, political activityAbstract
Fr. Andrzej Wyrzykowski is one of the outstanding clergymen of the Sandomierz diocese who ministered there in the first half of the 20th century. Thoroughly educated at the St. Petersburg Theological Academy, he held a number of ecclesiastical positions in Sandomierz, including lecturer at the local seminary, director of the university’s library, and official of the episcopal court. In addition to these activities, the clergyman was involved in charitable organizations (Grocers’ Association, Grocery Cooperative “Społem”, Polish Red Cross) and community associations (including the Polish Land Society, the Air and Gas Defense League and the fire department). At the same time, this priest took part in the political life of Sandomierz, for example, he was a member of the City Council on behalf of the People’s National Union. Detailed issues related to the social and political activities of Fr. Andrew Wyrzykowski have become the subject of this article. The information in it was taken from both church archives (Sandomierz Diocesan Library), as well as state-owned (State Archives in Kielce, Branch in Sandomierz). The article clearly demonstrates that many clergy in the interwar period, in addition to their primary ecclesiastical duties, were also actively involved in other areas of social life. This activity was clearly limited after the communists took power after the end of World War II.
References
Źródła archiwalne
Biblioteka Diecezjalna w Sandomierzu
Zespół Rękopisów
Ks. Andrzej Wyrzykowski (korespondencja), sygn. G 1330.
Ks. Andrzej Wyrzykowski (korespondencja i różne pisma), sygn. G 1331.
Archiwum Kapituły Kolegiackiej i Katedralnej w Sandomierzu
Personalia ks. Andrzeja Wyrzykowskiego (1879–1955), sygn. 868.
Archiwum Państwowe w Kielcach Oddział w Sandomierzu
Księgarnia Spółdzielcza „Ognisko” w Sandomierzu, Statut (jego zmiana) i zmiany organizacyjne zarządu (1920–1948), sygn. 1.
Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze Oddział w Sandomierzu, Protokoły Zarządu i Zebrań Wolnych Oddziału Sandomierskiego PTK (1927–1931), sygn. 1a.
Spółdzielcze Stowarzyszenie Spożywców „Pomoc Bratnia” w Sandomierzu, Sprawozdanie Stowarzyszenia Spożywców „Pomoc Bratnia” w Sandomierzu (1913), sygn. 2.
Źródła drukowane
Dąbrowski S., Co czynią spółdzielnie spożywców dla przebudowy ustroju społecznego, Warszawa 1928.
Jak założyć spółdzielnię spożywców. Poradnik dla organizatorów, oprac. J. Dominko, Praktyczna Biblioteka „Społem” 8, Warszawa 1935.
Jedwabski S., L. O. P .P. do Polskiego Duchowieństwa Katolickiego, Poznań 1932.
Polankiewicz B., Pietraszewski J., Widoki Sandomierza, [Sandomierz] 1918.
Składy osobowe zarządu Oddziału PTK i PTTK w latach 1919–2000, w: 90 lat Sandomierskiego Oddziału PTK-PTTK 1910–2000. 45 lat Koła Przewodników PTTK w Sandomierzu 1955–2000, red. P. Sławiński, Sandomierz 2000, s. 82–86.
Statut Ligi Obrony Powietrznej Państwa, Warszawa 1925.
Opracowania
Chmielewski W., Strażactwo sandomierskie w latach 1881–2002. Zarys dziejów, Sandomierz 2002.
Królikowska Z., 90 lat oddziału PTTK w Sandomierzu, w: 90 lat Sandomierskiego Oddziału PTK-PTTK 1910–2000. 45 lat Koła Przewodników PTTK w Sandomierzu 1955–2000, red. P. Sławiński, Sandomierz 2000, s. 11–38.
Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, w: Wielka encyklopedia PWN, t. 15, Warszawa 2003, s. 557.
Małecki Z., Sandomierz w latach 1864–1914, w: Dzieje Sandomierza, t. 3, 1795–1918, red. J.M. Małecki, Warszawa 1993, s. 105–143.
Markowski M., Życie polityczne, w: Dzieje Sandomierza, t. 4, 1918–1980, red. W. Czajka, Warszawa 1994, s. 59–83.
Matusak P., Wojna i okupacja, w: Dzieje Sandomierza, t. 4, 1918–1980, red. W. Czajka, Warszawa 1994, s. 165–184.
P[atkowski] A., Polskie Towarzystwa Krajoznawcze (1906–1931) na terenie województwa kieleckiego, w: Pamiętnik Świętokrzyski 1930, red. A. Patkowski, Kielce 1931, s. 383–395.
Polski Czerwony Krzyż, w: Nowa encyklopedia powszechna PWN, Warszawa 1996, t. 5, s. 224.
Rokoszny J., Przewodnik po Sandomierzu z dokładnym planem miasta, Warszawa [po 1908].
Sławiński P., Collegium Gostomianum. Szkolnictwo średnie w Sandomierzu w latach 1915–1944, t. 3, Sandomierz 2002
Stanaszek B., Nowakowski R., Tylec P., Słownik biograficzny księży diecezji sandomierskiej XIX–XX w., t. 4, S–Ż. Biskupi i uzupełnienia, Sandomierz 2018, s. 250–251.
Stowarzyszenie Bratniej Pomocy, w: Wielka encyklopedia PWN, t. 26, Warszawa 2005, s. 103.
Wiśniewski J., Katalog prałatów i kanoników sandomierskich od 1186 do 1926 r. tudzież sesje kapituły sandomierskiej od 1581 do 1866 r., Radom 1926.
Wójcik W., Ks. Andrzej Wyrzykowski (1879–1955), „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 2 (1960), z. 1–2, s. 298–302.
Wójcik W., Życie religijne, w: Dzieje Sandomierza, t. 4, 1918–1980, red. W. Czajka, Warszawa 1994, s. 115–141.
Załuska K., Historia Muzeum w Sandomierzu, „Rocznik Muzeum Świętokrzyskiego” 5 (1968), s. 9–28.
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Authors who publish with this journal agree to the following terms:
- Authors retain the copyright and full publishing rights without restrictions, and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License that allows others to share the work with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal.
- Authors are able to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g., post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgement of its initial publication in this journal.
- Authors are permitted and encouraged to post their work online (e.g., in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work (See The Effect of Open Access).
