Teologiczne znaczenie wybranych chrystologicznych symboli nagrobnych z Cmentarza Katedralnego w Sandomierzu
DOI:
https://doi.org/10.15633/sts.3206Słowa kluczowe:
Chrystus, cmentarz, symbole nagrobne, teologiaAbstrakt
Niniejszy artykuł stanowi omówienie teologicznego znaczenia wybranych chrystologicznych symboli nagrobnych z Cmentarza Katedralnego w Sandomierzu. Temat symboli związanych z osobą Chrystusa wybrano z powodu fundamentalnego znaczenia w teologii prawd wiary dotyczących Syna Bożego. Zagadnienie śmierci zajmuje ważne miejsce zarówno wśród spraw życiowych człowieka, jak i wśród zagadnień teologicznych, dlatego stanowi część wspólną tych dwóch dziedzin. Wśród zagadnień chrystologicznych omówiono: oblicze Chrystusa, zwłaszcza oblicze cierpiące, dźwiganie krzyża oraz „męża boleści”. Teologiczna refleksja pozwala zauważyć metaforę życia ludzkiego w Drodze Krzyżowej Jezusa, pełne objawienie tajemnicy człowieczeństwa Syna Bożego w obrazie Jego oblicza, zapowiedź przejścia od cierpienia do zmartwychwstania w obliczu cierpiącym oraz wyjątkową solidarność Syna Bożego z losem człowieka, zwłaszcza w jego cierpieniach i śmierci.
Bibliografia
Źródła drukowane
Benedykt XVI, Homilia podczas Mszy św. w niedzielę Chrztu Pańskiego 13.01.2013, „L’Osservatore Romano” (2013), nr 2, s. 8.
Benedykt XVI, Kompendium Katechizmu Kościoła Katolickiego, tłum. R. Murawski, J. Nowak, Kielce 2005.
Benedykt XVI, Nawet ci, którzy nie wierzą, szukają oblicza Boga. Katecheza z 16.01.2013, „L’Osservatore Romano” (2013), nr 3–4, s. 36–38.
Benedykt XVI, Spe salvi, Wrocław 2024.
Jan Paweł II, Homilia podczas Mszy św., Brasilia, 30.06.1980, „L’Osservatore Romano” (1980), nr 8, s. 11–12.
Jan Paweł II, Homilia podczas Mszy św. w Bazylice Grobu Świętego, Jerozolima, 26.03.2000, „L’Osservatore Romano” (2000), nr 5, s. 35–36.
Jan Paweł II, Homilia w Sandomierzu (1999 r.), w: Jan Paweł II. Pielgrzymki do Ojczyzny 1979, 1983, 1987, 1991, 1995, 1997, 1999, 2002. Przemówienia, homilie. Najważniejsze słowa do Polaków, Kraków 2005, s. 905–906.
Jan Paweł II, Messori V., Przekroczyć próg nadziei, Lublin 2016.
Jan Paweł II, Novo millenio ineunte, Kraków 2000.
Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań 2020.
Missale Romanum. Editio typica tertia, Città del Vaticano 2002.
Obrzędy pogrzebu dostosowane do zwyczajów diecezji polskich, Katowice 2005.
Poulpiquet de A., Tylko Kościół. Apologetyka, tłum. J. Zoppa, Sandomierz 2015.
Ratzinger J. – Benedykt XVI, Jezus z Nazaretu. Dzieciństwo, tłum. W. Szymona, Kraków 2012.
Ratzinger J. – Benedykt XVI, Jezus z Nazaretu. Od chrztu w Jordanie do Przemienienia, tłum. W. Szymona, Kraków 2007.
Ratzinger J. – Benedykt XVI, Jezus z Nazaretu. Od wjazdu do Jerozolimy do Zmartwychwstania, tłum. W. Szymona, Kielce 2011.
Ratzinger J., Miejsca nadziei – rzymskie katakumby, tłum. J. Kobienia, w: J. Ratzinger, Opera omnia, t. 10, Lublin 2014, s. 625–628.
Ratzinger J., Obrazy nadziei. Wędrówki przez rok kościelny, tłum. K. Wójtowicz, Poznań 1998.
Ratzinger J., Eschatologia – śmierć i życie wieczne, tłum. J. Kobienia, w: J. Ratzinger, Opera omnia, t. 10, Lublin 2014, s. 27–222.
Ratzinger J., Rozważanie Drogi Krzyżowej w Koloseum, Wielki Piątek 2005, „L’Osservatore Romano” (2005), nr 6, s. 5.
Sheen F.J., Idź do Nieba! Duchowy drogowskaz ku wieczności, tłum. I. Parowicz, Sandomierz 2020.
Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje. Tekst polski, wyd. 3, Poznań 1968.
Źródła internetowe
Adoremus, Rozważania Drogi Krzyżowej ułożone przez Ojca Świętego Jana Pawła II na zakończenie Roku Jubileuszowego 1950-lecia Odkupienia – Wielki Piątek – 20.04.1984, adoremus.pl/index.php?page=1984---koloseum [dostęp: 28 IX 2024 r.].
Archidiecezja Lubelska. Szkoła Formacji Duchowej, M. Wróbel, Oblicze Jezusa w świetle Bożego Słowa, sfd.kuria.lublin.pl/index.php/artykuly/1615-oblicze-jezusa-w-wietle-boego-sowa-ks-m-wrbel [dostęp: 27 IX 2024 r.].
Gość Niedzielny, Papież: Zobacz piękne oblicze Boga!, gosc.pl/doc/1534407.Papiez-Zobacz-piekne-oblicze-Boga [dostęp: 23 VIII 2023 r.].
Opoka, Benedykt XVI, Szukać oblicza Chrystusa. Fragment przemówienia Benedykta XVI w Manopello 1.09.2006, opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/benedykt_xvi/przemowienia/msc_200804_manopello01092009.html [dostęp: 22 VIII 2023 r.].
Vatican News, Droga krzyżowa z Papieżem na ŚDM: 14 ran i słabości młodych, vaticannews.va/pl/swiat/news/2023-08/droga-krzyzowa-z-papiezem-na-sdm-14-ran.html [dostęp: 28 IX 2024 r.].
Vatican News, K. Ołdakowski, Papież do Zakonu Maltańskiego: rozpoznawajcie w każdym oblicze Chrystusa, vaticannews.va/pl/papiez/news/2023-01/papiez-do-zakonu-maltanskiego-rozpoznawajcie-w-kazdym-oblicze.html [dostęp: 22 VIII 2023 r.].
Opracowania
Buliński M., Monografija miasta Sandomierza, Warszawa 1879.
Fugiel D., Posągi nie płaczą. Cmentarz Katedralny w Sandomierzu i jego rewaloryzacja, Sandomierz 2010.
Inskrypcje nagrobne Cmentarza Katedralnego w Sandomierzu (do 1945), red. K. Madejska, P. Madejski, Zielona Góra 2017.
Juszczyk E., Mogiły i cmentarze wojenne na ternie Sandomierza, „Zeszyty Sandomierskie” (1997), nr 6, s. 31–35.
Kraszewska A., Magiera A., O symbolice nagrobnej Cmentarza Katedralnego w Sandomierzu, Sandomierz 1999.
Królikowska Z., Z dziejów Cmentarza Katedralnego w Sandomierzu, „Zeszyty Sandomierskie” (1997), nr 7, s. 14–16.
Malec P., Mandylion, „Watra” (2013), nr 11, s. 1–9.
Rumanowski P., O malowidle Chrystus jako „Fons Vitae” z pocysterskiego kościoła parafialnego św. św. Jakuba Starszego i Mikołaja Biskupa w Mechowie koło Pucka, „Hereditas Monasteriorum” (2014), nr 4, s. 173–196.
Sandomierz – Cmentarz Katedralny. Dokumentacja historyczno-konserwatorska wykonana na zlecenie Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Tarnobrzegu, red. M. Florek, Tarnobrzeg 1998.
Sarwa A., Legendy i opowieści sandomierskie, Sandomierz 2012.
Sierokosz E., Sławiński P., Sobolewski J., Cmentarz Katedralny w Sandomierzu 1792–2017, Sandomierz 2017.
Sławiński P., Cmentarz Katedralny w Sandomierzu, Sandomierz 2007.
Sławiński P., Cmentarz prawosławny w Sandomierzu, Sandomierz 1998.
Sławiński P., Cmentarze – świadectwo przeszłości, w: Wiara a kultura, red. J. Zimny, Sandomierz 2004, s. 53–68.
Sobolewski J., Społeczny komitet Odnowy Cmentarza Katedralnego w Sandomierzu 1992–2017, Sandomierz 2017.
Surdokaitė G., O znaczeniu pewnego wizerunku w życiu religijnym i sztuce: Chrystus Frasobliwy – jego funkcja i miejsce, „Zarządzanie w Kulturze” (2013), nr 14, s. 115–132.
Suwała W., Przewodnik po Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej w Sulisławicach, Sandomierz 2001.
Wolniewicz B., O istocie religii, w: B. Wolniewicz, Filozofia i wartości, t. 1, Warszawa 2019, s. 173–212.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Bartłomiej Krzos
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
