Handel organami ludzkimi – problem nadal aktualny
DOI:
https://doi.org/10.15633/tst.2325Słowa kluczowe:
narządy, handel organami, transplantologia, donacja organówAbstrakt
Wraz z rozwojem transplantologii pojawił się problem pozyskania odpowiedniej liczby organów dla osób potrzebujących przeszczepu. Zapotrzebowanie na narządy nadal znacznie przerasta liczbę dawców. W tej sytuacji narodził się nowy problem natury etycznej. Chodzi o handel ludzkimi organami. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) i różne autorytety moralne potępiły ten precedens. Niestety, są dziś kraje na świecie, jak choćby Indie czy Mołdawia, które dopuszczają możliwość majątkowej rekompensaty za oddanie narządów. Wśród wielu przyczyn tego przyzwolenia należy wskazać skrajną biedę ludzi, którzy w handlu własnymi organami widzą nadzieję na poprawę bytu.Celem artykułu jest zaprezentowanie problemu handlu organami jako ogólnoświatowego problemu, na przykładzie poszczególnych krajów świata, w tym Polski. Autor wyjaśnia, w czym tkwi zło moralne takich czynów, wskazuje możliwe sposoby rozwiązania tego problemu.
Bibliografia
Buczyński S., Snopek P., Aspekty kryminologiczne nielegalnego obrotu narządami, tkankami oraz komórkami ludzkimi, „Hygeia Public Health” 49 (2014) nr 2, s. 229–234.
Dawidowicz L., „Nerkę szybko sprzedam”. W Polsce kwitnie handel organami, http://www.tvp.info/15117617/nerke-szybko-sprzedam-w-polsce-kwitnie-handel-organami (9.06.2016).
Dylus A., Problem komercjalizacji organów ludzkich, w: Etyczne aspekty transplantacji narządów, Materiały z sympozjum w Kamieniu Śląskim w dniach 15–16.04.1996, red. A. Marcol, Opole 1996, s. 199–212.
Gardocka M., Problem zgody domniemanej w polskiej transplantologii, „Warszawskie Studia Teologiczne” 26 (2013) nr 1, s. 247–260.
Hoffenberg R., Christiaan Barnard: His First Transplants and Their Impact on Concepts of Death, „British Medical Journal” 12 (2001), s. 12–22.
Hołub G., O dwóch sposobach pozyskiwania organów do transplantacji, „Studia Gdańskie” 25 (2009), s. 129–146.
Jan Paweł II, Encyklika Evangelium vitae, Watykan 1995.
Jan Paweł II, „Podarować cząstkę siebie”. Fragmenty przemówienia wygłoszonego do uczestników Kongresu Transplantologicznego, Watykan 20 czerwca 1996 roku, „W Drodze” 1997 nr 1, s. 66–68.
Jaśińska A., Łódzkie: porwania dla narządów. To nie legenda, „Dziennik Łódzki” z 11 czerwca 2011, http://www.dzienniklodzki.pl/artykul/414909,lodzkie-porwania-dla-narzadow-to-nie-legenda,id,t.html (9.06.2016).
Kant I., Uzasadnienie metafizyki moralności, tłum. R. Ingarden, Warszawa 1984.
Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań 2002.
Kodeks etyki lekarskiej z dnia 2 stycznia 2004 r.
Lanzetta M., Petruzzo P., Vitale G. i in., Human Hand Transplantation: What Have we Learned?, „Transplantation Proceedings” 36 (2004), s. 664–668.
Machinek M., Śmierć w dyspozycji człowieka. Wybrane problemy etyczne u kresu ludzkiego życia, Olsztyn 2004.
Meyer S., Trafficking in Human Organs in Europe. A Myth or an Actual Threat?, „European Journal of Crime, Criminal Law and Criminal Justice” 14 (2006) no. 1, s. 208–229.
Panjabi R., The Sum of A Human’s Parts: Global Organ Trafficking in the Twenty-First Century, „Pace Environmental Law Review” 28 (2010) no. 1, s. 111–145.
Papieska Rada ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia, Karta pracowników służby zdrowia, Watykan 1995.
„Poltransplant. Biuletyn Informacyjny” 2014 nr 1 (22).
Powęska M., Nerka za 30 tys. zł, płuca za milion. Jak wygląda handel ludzkimi organami?, http://nt.interia.pl/raporty/raport-medycyna-przyszlosci/medycyna/news-nerka-za-30-tys-zl-pluca-za-milion-jak-wyglada-handel-ludzki,nId,1060289 (10.06.2016).
Rothman S. M., Rothman D. J., The Hidden Cost of Organ Sale, „American Journal of Transplantation” 6 (2006) no. 7, s. 1524‒1528.
Scheper-Hughes N., Rotten Trade: Millennial Capitalism, Human Values and Global Justice in Organ Trafficking, „Journal of Human Rights” 2 (2003) no. 2, s. 197‒226.
Sieradzka A., Handel organami ludzkimi w Polsce. Czy istnieje?, http://prawoamedycyna.pl/handel-organami-ludzkimi-w-polsce-czy-istnieje/ (10.06.2016).
Skalski J., Historia przeszczepiania narządów, „CX-News” 28 (2009) nr 2, http://www.cxnews.pl/historia-przeszczepiania-narzadow,201.html (6.07.2017).
Sobiak J., Przeszczepianie narządów i komórek krwiotwórczych – rys historyczny, „Nowiny Lekarskie” 80 (2011) nr 2, s. 157–161.
Ślipko T., Zarys etyki ogólnej, Kraków 2004.
Zięba W., Handel organami ludzkimi, „My a Trzeci Świat” 76 (2004) nr 3, http://www.maitri.pl/gazetka/my_76/html/organy.htm (6.07.2017).
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Twórca oświadcza, że służą mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0).
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0) Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).
