Donacja organów a logika daru. Chrześcijańskie spojrzenie na problem transplantacji
DOI:
https://doi.org/10.15633/tst.2109Słowa kluczowe:
transplantologia, donacja organów, pozyskiwanie organów, logika daru, handel organamiAbstrakt
Transplantologia jest dzisiaj bardzo ważnym działem całej medycyny. Dzięki jej zabiegom coraz więcej ludzi chorych dostaje szanse na dalsze normalne życie. Problemem jest jednak większa liczba oczekujących na przeszczep niż liczba chętnych dawców. Aby wzrastała liczba transplantacji, niezbędne jest odpowiednie wychowywanie ku temu społeczeństwa. Jednym ze sposobów jest rozwijanie postawy, którą można opisać terminem „logika daru”. Człowiek jako istota społeczna jest w stanie poświęcić dla innych ludzi bardzo wiele, nawet ofiarować samego siebie. Postawę osoby, która decyduje się oddać swoje narządy, należy określić jako altruistyczną. Do takiej cnoty trzeba jednak człowieka odpowiednio wychować. Jest to tym samym droga do pozyskania większej liczby organów i wykluczenia niemoralnych nadużyć, takich jak chociażby handel narządami.Artykuł omawia problem transplantacji. Przedstawia, jak zmieniało się stanowisko Kościoła katolickiego wobec donacji organów, ukazuje nadużycia, które i dzisiaj są towarzyszą transplantacjom. Promuje „logikę daru”, czyli postawę przeciwną egoistycznemu postrzeganiu swojego ciała jako własności bezwzględnej.
Bibliografia
Biesaga T., Kontrowersje wokół nowej definicji śmierci, „Medycyna Praktyczna” 2 (2006), s. 20–28.
Buczyński S., Snopek P., Aspekty kryminologiczne nielegalnego obrotu narządami, tkankami oraz komórkami ludzkimi, „Hygeia Public Health” 49 (2013), s. 229–234.
Gardocka M., Problem zgody domniemanej w polskiej transplantologii, „Warszawskie Studia Teologiczne” 26 (2013) nr 1, s. 247–260.
Gervais K. G., Redefining death, New Haven 1986, http://www.mp.pl/etyka/kres_zycia/show.html?id=58520 (17.01.2016).
Hoffenberg R., Christiaan Barnard: his first transplants and their impact on concepts of death, „British Medical Journal” 12 (2001), s. 22–27.
Hołub G., O dwu sposobach pozyskiwania organów do transplantacji, „Studia Gdańskie” 25 (2009), s. 129–146.
Jan Paweł II, Encyklika Evangelium vitae.
Jan Paweł II, Podarować cząstkę siebie. Fragmenty przemówienia wygłoszonego do uczestników Kongresu Transplantologicznego, Watykan, 20.06.1996, „W Drodze” 1 (1997), s. 67.
Jan Paweł II, Poszukiwania naukowe muszą szanować godność każdej ludzkiej istoty. Przemówienie do uczestników Kongresu Światowego Towarzystwa Transplantologicznego, Rzym, 29.08.2000, http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/przemowienia/transplantologia_29082000.html (12.01.2016).
Jan Paweł II, Przemówienie na I Międzynarodowym Kongresie Światowego Towarzystwa Transplantologicznego, w: W trosce o życie, red. K. Szczygieł, Tarnów 1998.
Kant I., Uzasadnienie metafizyki moralności, tłum. R. Ingarden, Warszawa 1984.
Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań 2002.
Kimbrell A., The human body shop: the engineering and marketing of life, San Francisco, Harper 1994.
Krajewski K., Etyka rodzinna, w: U źródeł tożsamości kultury europejskiej, red. T. Rakowski, Lublin 1998, s. 182–187.
Lanzetta M., Petruzzo P., Vitale G. i in., Human hand transplantation: what have we learned?, „Transplantation Proceedings” 36 (2004), s. 664–668.
Machinek M., Śmierć w dyspozycji człowieka: teologia moralna wobec problemów etycznych u kresu życia ludzkiego, Olsztyn 2001.
Meilaender G., Gifts of the body, „The New Atlantis” Summer 2006 nr 13, s. 25‒35.
Meyer S., Trafficking in human organs in Europe. A myth or an actual threat?, „European Journal of Crime” 14 (2006), s. 208–229.
Panjabi R., The sum of a human’s parts: global organ trafficking in the twenty-first century, „Pace Environmental Law Review” 28 (2010) No. 1, s. 1–145.
Picewicz J., Zagadnienie transplantacji w dokumentach społecznej nauki Kościoła, „Rocznik Filozoficzny Ignatianum” 1 (2015), s. 98–114.
Pius XI, Encyklika Casti connubi, http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pius_xi/encykliki/casti_connubi_31121930.html (10.01.2016).
„Poltransplant. Biuletyn Informacyjny” maj 2014, http://www.poltransplant.org.pl/statystyka_2015.html (12.01.2016).
Skalski J., Historia przeszczepiania narządów, „CX-News” 28 (2009) nr 2, s. 243–254.
Sobiak J., Przeszczepianie narządów i komórek krwiotwórczych – rys historyczny, „Nowiny Lekarskie” 80 (2011) nr 2, s. 157–161.
Ustawa z dnia 26 października 1995 r. o pobieraniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów (obowiązywała do dn. 1 stycznia 2006 r.), Dz.U. Nr. 138, poz. 682.
Ustawa z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów (ogłoszona dn. 6 września 2005 r., weszła w życie dn. 1 stycznia 2006 r.), Dz.U. Nr 169, poz. 1411.
W trosce o życie, red. K. Szczygieł, Tarnów 1998.
Wałaszewski J., Stryjecka-Rowińska D., Dawcy narządów, rozpoznanie śmierci mózgowej, w: Transplantologia kliniczna, red. W. Rowiński, J. Wałaszewski, L. Pączek, Warszawa 2004, s. 35–49.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2017 Tomasz Stec
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
