Klasztor w Suchej Beskidzkiej. Prepozyci w latach 1658–1709
DOI:
https://doi.org/10.15633/tes.08303Słowa kluczowe:
prosopografia kościelna, kultura klasztorna, klasztor w Suchej Beskidzkiej, kanonicy regularni w czasach nowożytnychAbstrakt
The article is situated in the current studies on the history and monastic culture in Poland in modern times. Its content consists of synthetic biographies of the provosts of the Lateran Canons Regular prebend in Sucha Beskidzka, who ruled in the years 1658–1709. The provosts were witnesses but above all co-creators of the history of the monastery, which played a significant religious, social and cultural role in the region. Above all, however, it was an important part of the town’s infrastructure, a symbol in its landscape, a shrine to which the faithful from the whole area made pilgrimages during the indulgenced feast, and a place of learning and teaching. Therefore, the biographies of its superiors, despite their encyclopaedic character, will undoubtedly be useful to researchers interested in the problems of monasticism in Poland, but also, and perhaps above all, to those researching the past of the town, the parish and the complex of monastic buildings.
Bibliografia
Źródła rękopiśmienne
Archiwum Klasztoru Kanoników Regularnych Laterańskich w Krakowie [ABC]
Acta Capituli Generalis Conventus Sacratissimi Corporis Christi Casimiriae ad Cracoviam Canonicorum Regularium Sancti Augustini 1628–1777, rkps, b. sygn.
Album Confraternitatis Literatorum Annuntiationis Beatae Virginis Mariae, rkps, b. sygn.
Album Canonicorum Regularium Lateranensium Congregationis Cracoviensis Vitam Apostolicam sub Regula Divi Augustini solemniter profitentium, rkps, b. sygn.
Cathalogus fratrum defunctorum Canonicorum Regularium Lateranensium Congregationis Lateranensis ab introductione Cracoviam scilicet ab Anno 1405 conscriptus cui accedit cathalogus defunctorum fundatorum et benefactorum eiusdem Congregationis, rkps, b. sygn.
Cathalogus Sodalium in Albo Archiconfraternitatum Quinque Vulne- rum Christi Domini ac Sanctissimi Sacramenti conscriptum A[nno] D[omini] 1551, rkps, b. sygn.
Expensa pecuniae thesauri sacrarii Ecclesiae Sacratissimi Corporis Christi 1616–1676, rkps, b. sygn.
Inventarium Ecclesiae Filialis in Krzeszów Anno 1752 conscriptum, rkps, b. sygn.
Inventarium Ecclesiae Parochialis in Sucha cum compendio Fundationis, Consecrationis et aliorum Anno 1753 conscriptus, rkps, b. sygn.
Liber visitationum Conventuum 1692–1697 [Wizytacje M. Włoszkiewicza], rkps, b. sygn.
Memoriale Fratrum et Benefactorum Defunctorum Congregationis Cracoviensis Canonicorum Regularium Lateranensium, rkps, b. sygn.
Reformationes Conventuum 1704–1708 [Wizytacje M.A. Gorczyńskiego], rkps, b. sygn.
Ranatowicz S., Znaki Miłości Boskiej przeciw pobożnemu kapłanowi Stanisławowi Kazimierczykowi, rkps, b. sygn.
Summarium Privilegiorum, Iurium et Documentorum quorumvis in Archivio Conventus Canonicorum Regularium Lateranensium ad Aedes Sacratissimi Corporis Christi Casimiriae prope Cracoviam siti reperibilium Anno Domini 1779 conscriptus, rkps, b. sygn.
Teka: Groszkiewicze 1664–1751, sygn. B 116.
Teka: Kamienice 1442–1700, sygn. II-D-20.
Teka: Kamienice 1587–1696, sygn. B 111.
Teka: Listy 1616–1889, sygn. B 37.
Teka: Miscellanea 1518–1838, sygn. B 38.
Teka: Różne kapitały 1644–1835, sygn. B 104.
Teka: Różne klasztory, sygn. II-D-1.
Teka: Wolbrom 1628–1840, sygn. B 158.
Tractatus de Augustissimo Divinae Incarnationis Mysterio. Joannes Herculanus Matuszewicz CRL, rkps, b. sygn.
Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie [AKMKr]
Acta Administratorialia, t. 16, 22.
Acta Episcopalia, t. 43, 65, 72, 74, 101, 155, 157.
Acta Officialia, t. 138, 155, 161, 162.
Liber Ordinandorum, t. 2, 4, 5.
Memorabilia Ecclesiae Krzeszoviensis et Sucha, sygn. APA 166.
Teka: Documenta Ecclesiae Parochialis in Sucha, rkps, b. sygn.
Teka: Parafia Krzeszów, sygn. APA 166.
Teka: Parafia Sucha Beskidzka, sygn. APA 301.
Visitationes: AV 8, AV 12, AV 18, AV 50, AVCap 50, AVCap 54.
Archiwum Kurii Metropolitalnej w Wilnie [VAKA]
Liber Canonicorum Regularium Conventus Vilnensis in Antocollo ad Ecclesiam S[ancti] Petri sub Ad[modu]m R[everen]do D[omi]no Benedicto Szamotulski Praeposito conscriptus Anno D[omi]ni 1668, rksp, sygn. F.1 ep. 5b 8.
Archiwum Narodowe w Krakowie [ANK]
Kalendarz i nekrolog klasztoru Kanoników Regularnych Laterańskich przy kościele Bożego Ciała, rkps sygn. K 888.
Archiwum Parafii w Suchej Beskidzkiej [APSB]
Liber natorum Krzesoviensis 1623–1647.
Metrica Baptisatorum Ecclesiae Krzeszoviensis ab anno 1644 ultima Julii ad annum 1670, sygn. 18.
Metrica matrimonium contrahentium in Ecclesia Suchensi Tituli Visitationis Beatissimae Mariae Virginis Hebronensis curae Canonicorum Regularium Lateranensium commissae, rkps. sygn. 1
Biblioteka Jagiellońska w Krakowie [BJ]
Ranatowicz S., Casimiriae civitatis urbi Cracoviensi confrontatae origo. In eaque ecclesiarum erectiones et religiosorum fundationes, nec non series, vitae, res gestae praepositorum Conventus Canonicorum Regularium Lateranensium S. Augustini ad ecclesiam SS. Corporis Christi, descriptae, sygn. 3742 [uwierzytelniony odpis z 1901 r. w ABC, sygn. 2732].
Biblioteka Narodowa w Wilnie [LNMMB]
Kronika Antokolska, t. 1, mpis, sygn. f. 130–2259.
Biblioteka Uniwersytecka w Wilnie [VUB]
Kronika Antokolska, t. 1–4, mpis, sygn. F.3–2155.
Źródła drukowane
Akademijos laurai, M. Svirkas, I. Balciene (wyd.), Wilnius 1997.
Komoniecki A., Chronografia albo Dziejopis Żywiecki, wyd. S. Grodzicki, I. Dwornicka, Żywiec 2005.
Statuta nec non liber promotionum philosophorum ordinis in universitate studiorum Jagellonica ab anno 1402 ad annum 1849, wyd. J. Muczkowski, Krakow 1849.
Vita b[eati] Stanislai […] recognita a F. Szembek [w:] Acta Sanctorum, Maii I (1680), s. 776–781.
Opracowania
Album studiosorum Universitatis Cracoviensis, t. 4: 1607–1642, J. Zathey (red.), Kraków 1950.
Bogacz S., Zarys dziejów parafii i kościołów w Suchej Beskidzkiej, Sucha Beskidzka 2008.
Gorczyński M.A., Schema de Canonicis Regularibus Lateranensisbus Congregationis Cracoviensis [w:] Joannie de Nigra Valle Genealogia Sacri et Apostolici Ordinis Canonicorum Regularium, Kraków 1707.
Gorczyński M.A., Żywy wzór apostolskiej doskonałości B. Stanisław Kazimierczyk w sławnej Akademiej Krakowskiej Professor i Świętej Teologii Bakałarz Zakonu Canonicorum Regularium S. Salvatoris w Krakowie teolog i przeor, Kraków 1702.
Herzig F., Katedra, niegdyś kolegiata w Tarnowie, Tarnów 1900.
Kawończyk E., Księgozbiór Kanoników Regularnych Laterańskich w Suchej Beskidzkiej, Kraków 1990 [mpis pracy magisterskiej w ABC].
Kościół katolicki na Podlasiu. Zbiór dokumentów erekcyjnych i funduszowych, t. 1: Niewodnica, J. Maroszek, W.F. Wilczewski (oprac.), Białystok 1997.
Kracik J., Konsekracje kościołów i ołtarzy w diecezji krakowskiej XVII– XVIII wieku, „Nasza Przeszłość” 1984, t. 61, s. 111–147.
Krasnowolski B., Ulice i place krakowskiego Kazimierza, Kraków 1992.
Krasnowolski B., Zabytki i wartości kulturowe [w:] Sucha Beskidzka, J. Hampel, F. Kiryk (red.), Kraków 1998, s. 445–529.
Leśniakiewicz M., Woźniak B., Parafia w Suchej Beskidzkiej, Wadowice 2008.
Łatak K., Die Regularkanoniker in Polen. Krakau-Kazimierz [w:] Die Stifte der Augustiner-Chorherren in Osterreich, Sudtirol und Polen, Klosterneuburg–Wien 1997, s. 508.
Łatak K., Dowodzenie dawnego cudu w procesie kanonizacji na przykładzie świętego Stanisława Kazimierczyka [w:] Świętość kanonizowana. Sprawy dawne, S.T. Praśkiewicz (red.), Kraków 2011.
Łatak K., Klasztor kłobucki. Przestrzeń – ludzie – aktywność – kultura, Łomianki 2022.
Łatak K., Kongregacja krakowska kanoników regularnych laterańskich na przestrzeni dziejów, Kraków 2002.
Łatak K., Ksiądz Stefan Ranatowicz CRL (1617–1694). Barokowy kronikarz i pisarz klasztorny, Kraków 2010.
Łatak K., La vocazione e missione dei Canonici Regolari della prevostura del Corpus Christi di Cracovia nel periodo pretridentino alla luce delle consuetudines e dei trattati di Pietro Clareta di Roudnice, Roma 2005.
Łatak K., Notaty historyczne ks. Krzysztofa Łoniewskiego CRL (1576–1656) na temat początków kościoła i klasztoru Bożego Ciała Kanoników Regularnych Laterańskich na Kazimierzu w Krakowie [w:] Klasztor Bożego Ciała Kanoników Regularnych Laterańskich w Krakowie w okresie przedtrydenckim. Ludzie – wydarzenia – budowle – kultura, K. Łatak (red.), Łomianki 2012, s. 431–450.
Łatak K., Prepozyci klasztoru kanoników regularnych laterańskich w Su- chej Beskidzkiej. Od fundacji do potopu szwedzkiego, „Textus et Studia” 2017, nr 3, s. 61–97.
Łatak K., Pach J., Pęgier M., Z problematyki kodykologicznej i paleograficznej Kroniki Stefana Ranatowiczza, Warszawa 2019.
Łatak K., Pęgier M., Kronika Stefana Ranatowicza. Studium historyczno-źródłoznawcze, Łomianki 2017.
Łobaza M., Piśmiennictwo sakralne i pragmatyczne kanoników regularnych laterańskich kongregacji krakowskiej w czasach staropolskich, Warszawa 2016 [mpis rozprawy doktorskiej w ABC].
Manrique A., Teologia agostiniana della vita religiosa, Milano 1968.
Noga Z., W okresie przedrozbiorowym [w:] Sucha Beskidzka, J. Hampel, F. Kiryk (red.), Kraków 1998, s. 45–77.
Nowak A., Słownik biograficzny kapłanów diecezji tarnowskiej, t. 1–4, Tarnów 2000–2004.
Pach J., Pęgier M., Z problematyki kodykologicznej i paleograficznej Kroniki Stefana Ranatowicza, Warszawa 2019.
Ranatowicz S., Jasna pochodnia życia apostolskiego. Żywot świątobliwy B[łogosławionego] Stanisława Kazimierczyka naprzód w sławnej Akademiey Krakowskiey profesora i S[anctae] Th[eologiae] Bakałarza potym Canonicorum Regularium S[ancti] Augustini u Bożego Ciała na Kazimierzu przy Krakowie zakonnika, Kraków 1660.
Ryłko S., Stanisław Sołtys zwany Kazimierczykiem. Jego życie i kult, Kraków 2010.
Sucha Beskidzka, J. Hampel, F. Kiryk (red.), Kraków 1998. Szczepaniak J., Spis prepozytów i plebanów diecezji krakowskiej (XVIII w.), Kraków 2008.
Witowski W., Proboszczowie kanonii w Biegonicach, „Tarnowskie Studia Teologiczne” 2018, t. 37, s. 111–127.
Wojtyska H.D., Katalog rękopisów Biblioteki Seminarium Duchownego w Lublinie, Lublin 1975.
Wojtyska H.D., Nauka i nauczanie u kanoników regularnych (na przykładzie kongregacji Bożego Ciała) [w:] Dzieje Teologii Katolickiej w Polsce, Lublin 1975, s. 451–507.
Zielińska E., Nekrolog klasztoru kanoników regularnych św. Augustyna w Kraśniku, „Rocznik Lubelskiego Towarzystwa Genealogicznego” 2010, t. 2, s. 108.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
