Humor lwowski w Czarnohorze, czyli: Lato spokojnych wariatów. Lipiec–sierpień 1937
DOI:
https://doi.org/10.15633/tes.09308Słowa kluczowe:
humor, śmiech, pamiętnik, Lwów, Paryż, Karpaty Wschodnie, Stanisław HubertAbstrakt
The aim of the article is to introduce the humour of the Lviv intellectual milieu of the interwar period. The contribution is based on source material in the form of a preserved journal of the expedition to the Chornohora in 1937. The paper sheds some light on the main issues related to the notion of a sense of humour in human culture and then edits the source material. The material made it possible to identify one of the participants of the expedition, Stanisław Hubert (1905–1983), a Polish professor of law. The journey to the Eastern Carpathians was an expedition that took place shortly after he obtained his habilitation degree at the Jan Kazimierz University in Lviv. The humour presented in the journal is of an intelligent and affiliative nature referring to the experienced unexpected situations that took place during the expedition. It can be hypothesised that this is a type of surrealist humour that had its origins in the 1920s and is still present in the culture today.
Bibliografia
Dokumenty archiwalne
AA. Lato spokojnych wariatów. Lipiec–sierpień 1937 [rkps.], Lwów 1937.
Książki i czasopisma
Akielszek J., Ta Jóźku. Humor i satyra dawnego Lwowa, Wrocław 1970.
Arystoteles, Poetyka [w:] Retoryka – Poetyka, tłum. H. Podbielski, Warszawa 1988.
Bąbel A., Żart i autoironia w wybranych polskich wspomnieniach z dziewiętnastego wieku, „Napis” 2008, XIV.
Berard M., Laughter in Ancient Rome. On Joking, Tickling, and Cracking Up, Berkeley 2014.
Bergson H., Śmiech, tłum. S. Cichowicz, Kraków 1977.
Bucik M., Waleński B., Same heca czyli wesoła lwowska fala, Opole 1991.
A Cultural History of Comedy in the Middle Ages, red. M. Bayles, London 2022.
Dąbrowski R., Oświeceni o śmieszności (komizmie) i śmiechu. W perspektywie retorycznej, moralnej, estetycznej, „Pamiętnik Literacki” 2021.
Dziemidok B., O komizmie. Od Arystotelesa do dzisiaj, Gdańsk 2011.
Eco U., Imię róży, tłum. A. Szymanowski, Warszawa 1987.
Filipowicz M., Homo ridens w ujęciu psychologicznym. Freudowska koncepcja dowcipu a gelotologia, „Acta Philologica” 2013, 43 (43).
Freud S., Dowcip i jego stosunek do nieświadomości, tłum. R. Reszke, Warszawa 1993.
Grabowski D., Sigmunda Freuda teoria dowcipu, humoru i komiki, Kraków 2019.
Hubert S., Przywrócenie władzy państwowej (ius postliminii). Rozwój doktryny w teorii i praktyce prawa narodów do początków wieku XIX, Lwów 1936.
Hubert S., Rozbiory i odrodzenie Rzeczypospolitej: problem prawa międzynarodowego, Lwów 1937.
Humor polski, red. D. Brzozowska, W. Chłopicki, Kraków 2014.
Hurlet M.M., Dennet D.C., Adams R.B. jr., Filozofia dowcipu. Humor jako siła napędowa umysłu, tłum. R. Śmietana, Kraków 2020.
Karska E., Hubert Stanisław Leon 1905–1983, https://jubileusz.wpae.uni.wroc.pl/kalendarium/70-hubert-stanislaw-leon [dostęp: 30.10.2023].
Karska E., Stanisław Leon Hubert (1905–1983) [w:] Pamięci zmarłych Profesorów i Docentów Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, red. L. Lehman, M. Maciejewski, Wrocław 2010.
Kolasa J., Stanisław Hubert [w:] Uczeni wrocławscy 2. 1974–1994, red. J. Trzynadlowski, Wrocław 1994.
Laertios D., Żywoty i poglądy słynnych filozofów, tłum. W. Olszewski, B. Kupis, Warszawa 2004.
Makłowiecz J. ks., Z humoru religijnego, Lwów 1926.
Michalski R., Rozważania wokół platońskiej koncepcji śmiechu. Wprowadzenie, „Studia z Historii Filozofii” 2015, 4 (6).
Mieszkowska A., Od Lwowa do Londynu, Londyn 2021.
Murashko A., Laughter, carnival and religion in ancient Egypt, „The European Journal of Humour Research” 2021, 9 (2).
Redzik A., Wydział prawa [w:] Academia Militans. Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie, red. A. Redzik, R. Duda, M. Mudryj, Ł.T. Sroka, Kraków 2015.
Spencer H., Fizjologia śmiechu, tłum. J. Goldszmit, Warszawa 1884.
Wajda K., Vogelfanger H., Szczepko i Tońko. Dialogi radiowe z Wesołej Lwowskiej Fali – Lwów 1934, red. J. Janicki, Wrocław 1989.
Wasylkowski J., Lwowskie misztygałki, Warszawa 2000.
Wesoły humor Jóźka Ciuchraja. Zbiór humoresek, wierszyków, monologów i ilustracyj, Lwów 1922.
Źródła wywołane
https://www.humorstudies.org/ [dostęp: 30.10.2023].
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
