Selected language universals and their role in speech and language therapy
DOI:
https://doi.org/10.15633/tes.08402Keywords:
language universals, distinctive features of phones, verb, noun, word order, speech and language therapy (SLT)Abstract
Language universals, defined as common features, shared by most or all natural languages of the world, constitute a framework for these languages and are the effect of cognitive-social adaptation processes that occurred along with the evolution of homo sapiens. In order for humans to be able to speak, however, it was necessary for a series of anatomic adaptations to occur. The article focuses on the evolutionary processes that contributed to the development and formation of languages. It also presents the analysis of selected language universals and highlights their use in linguistic disorder therapy. Considering the methodology of logopaedics, typology of speech disturbances, and the course of speech-language therapy the article examines such language universals as: occurrence of vowels, distinctive phone features, “verb – noun” contraposition or word order S-V-O, which is typical of many languages.
References
Aitchison J., Ziarna mowy. Początki i rozwój języka, tłum. M. Sykurska-Derwojed, Warszawa 2002.
Bańko M., Wykłady z polskiej fleksji, Warszawa 2007.
Chomsky N., Zagadnienia teorii składni, tłum. I. Jakubczak, Wrocław 1982.
Cieszyńska J., Metody wywoływania głosek, Kraków 2003.
Czaplewska E., Diagnoza zaburzeń rozwoju artykulacji [w:] Diagnoza logopedyczna. Podręcznik akademicki, E. Czaplewska, S. Milewski (red.), Sopot 2011, s. 65–121.
Eifring H., Theil R., Linguistics for Students of Asian and African Languages, Oslo 2005.
Grabias S., Postępowanie logopedyczne. Standardy terapii [w:] Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego, S. Grabias, J. Panasiuk, T. Woźniak (red.), Lublin 2015, s. 13–35.
Grabias S., Teoria zaburzeń mowy. Perspektywy badań, typologie zaburzeń, procedury postępowania logopedycznego [w:] Logopedia. Teoria zaburzeń mowy, S. Grabias, M. Kurkowski (red.), Lublin 2012, s. 15–72.
Grucza F., Zagadnienia metalingwistyki. Lingwistyka – jej przedmiot, lingwistyka stosowana, Warszawa 1983.
Grzegorczykowa R., Wykłady z polskiej składni, Warszawa 2012.
Heinz A., Język i językoznawstwo, Warszawa 1988.
Jakobson R., Pojęcie cech dystynktywnych w językoznawstwie. Wspomnienia i rozważania [w:] W poszukiwaniu istoty języka. Wybór pism, t. 1, M. Mayenowa (red.), Warszawa 1989, s. 217–257.
Jastrzębowska G., Pelc-Pękala O., Diagnoza i terapia opóźnionego rozwoju mowy [w:] Logopedia – pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki, t. 2, G. Jastrzębowska, T. Gałkowski (red.), Opole 2003, s. 346–363.
Michalik J., Językowe poznawanie rzeczywistości w świetle hipotezy Sapira-Whorfa i jego implikacje logopedyczne, „Eruditio et Ars” 2022, nr 1, s. 65–80.
Milewski S., Frekwencja fonemów w tekstach mówionych dzieci w wieku przedszkolnym, „Logopedia” 1997, nr 24, s. 67–83.
Milewski T., Teoria, typologia i historia języka, Kraków 1993.
Muzyka-Furtak E., Terapia surdologopedyczna – programowanie języka [w:] Surdologopedia. Teoria i praktyka, E. Muzyka-Furtak (red.), Gdańsk 2015, s. 312–328.
Laskowski R., Rzeczownik [w:] Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, K. Polański (red.), Wrocław 1993, s. 465.
Laskowski R., Samogłoski [w:] Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, K. Polański (red.), Wrocław 1993, s. 468–469.
Laskowski R., Sylaba (zgłoska) [w:] Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, K. Polański (red.), Wrocław 1993, s. 528–529.
Łuczyński E., Proces gramatykalizacji w rozwoju językowym dziecka [w:] Język w biegu życia, M. Kielar-Turska, S. Milewski (red.), Gdańsk 2019, s. 171–202.
Łuczyński E., Wiedza o języku polskim dla logopedów, Gdańsk 2015.
Polański K., Uniwersalia językowe [w:] Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, K. Polański (red.), Wrocław 1993, s. 573–574.
Rocławski B., Zarys fonologii, fonetyki, fonotaktyki i fonostatystyki współczesnego języka polskiego, Gdańsk 1976.
Sołtys-Chmielowicz A., Zaburzenia artykulacji. Teoria i praktyka, Kraków 2011.
Stasiak J., Postępowanie logopedyczne w przypadku alalii prolongaty [w:] Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego, S. Grabias, J. Panasiuk, T. Woźniak (red.), Lublin 2015, s. 239–264.
Weinsberg A., Językoznawstwo ogólne, Warszawa 1983.
Wiśniewski M., Zarys fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, Toruń 2000.
Żywiczyński P., Wacewicz S., Ewolucja języka. W stronę hipotez gesturalnych, Toruń 2015.
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Authors publish under the Attribution-NonCommercial-NoDerivs 2.0 Generic (CC BY-NC-ND 2.0) license. In this case, authors have a range of rights, including:• The right to share or reuse their article in the same ways permitted to third parties under
• They can "copy and redistribute the material in any medium or format for any purpose, but not commercially. The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the license terms."
• Authors retain patent, trademark, and other intellectual property rights (including research data).
• Authors receive proper attribution and credit for the published work.
