Integralna wizja człowieka jako fundament kultury i wychowania
DOI:
https://doi.org/10.15633/acr.2417Słowa kluczowe:
kultura, wychowanie, personalizm, integralność, redukcjonizmAbstrakt
Wielość filozoficznych koncepcji osoby ludzkiej powoduje, że niezbędna jest refleksja nad ich założeniami. Szczególnie ważne wydaje się zwrócenie uwagi na personalistyczną koncepcję osoby i jej zredukowane ujęcie, które promują właściwe sobie, przeciwstawne wartości. Zagadnienie integralnego i zredukowanego ujęcia osoby oraz jego kulturowego i wychowawczego znaczenia stało się zasadniczym obszarem badań podjętych na rzecz tego artykułu. Ich efektem jest zwrócenie uwagi na błąd antropologiczny tkwiący u podstaw redukcjonistycznych koncepcji osoby oraz podkreślenie znaczenia, jakiego w tym kontekście nabiera integralna wizja człowieka. Jest ona osadzona na założeniach personalizmu, do którego wielokrotnie nawiązuje Jan Paweł II. Integralna pedagogika personalistyczna wpływa pozytywnie nie tylko rozwój młodego pokolenia, ale także na kulturowy wymiar życia społecznego.
Bibliografia
Adamski F., Kultura między sacrum i profanum, [w:] Człowiek, wychowanie, kultura. Wybór tekstów, red. F. Adamski, Kraków 1993.
Adamski F., Pedagogika chrześcijańska pedagogiką personalistyczną, „Paedagogia Christiana” 31 (2013) nr 1.
Adamski F., Personalizm i pedagogika personalistyczna, [w:] Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. 4, red. T. Pilch, Warszawa 2005.
Adamski F., Posłowie, [w:] Wychowanie personalistyczne, red. F. Adamski, Kraków 2005.
Arystoteles, O duszy, oprac. P. Siwek, Warszawa 1988.
Bóg w Krakowie, reż. D. Regucki, Polska 2016 (film).
Chałas K., Wychowanie w ujęciu Jana Pawła II inspiracją do budowania programu wychowawczego reformującej się szkoły, [w:] Wychowanie ku wartościom w świetle nauczania Jana Pawła II. Elementy teorii i praktyki, t. 3, red. K. Chałas, Lublin–Kielce 2006.
Chudy W., Kłamstwo społeczne i jego skutki, [w:] Błąd antropologiczny, red. A. Maryniarczyk, K. Stępień, Lublin 2003.
Cichosz W., Koncepcja osoby ludzkiej w filozofii św. Tomasza z Akwinu, „Studia Gdańskie” 13 (2000).
Czekalski R., Personalistyczna pedagogika wychowawcza Jana Pawła II, „Warszawskie Studia Teologiczne” 21 (2008), s. 183–190.
Czekalski R., Personalistyczne podstawy wychowania, Warszawa 2009.
Dec I., Humanizmy i ich roszczenia w wyjaśnianiu człowieka, [w:] Błąd antropologiczny, red. A. Maryniarczyk, K. Stępień, Lublin 2003.
Dziewiecki M., Pedagogika integralna, Warszawa 2010.
Dziewiecki M., Wychowanie w dobie ponowoczesności, Kielce 2002.
Franciszek, Przemówienie Ojca świętego Franciszka przed modlitwą „Regina caeli”, 19.04.2015, http://info.wiara.pl/doc/2440614.Swiadectwo-to-nie-teoria-ani-moralizowanie.
Galarowicz J., Człowiek jest osobą. Podstawy antropologii filozoficznej Karola Wojtyły, Kraków 1994.
Godawa G., Szkoła skoncentrowana na uczniu a afirmacja pajdokracji, [w:] Szkoła i jej etyczne wyzwania, red. J. Siewiora, Tarnów 2015.
Granat W., Personalizm chrześcijański, Poznań 1985.
Jaeger W., Paideia. Formowanie człowieka greckiego, tłum. M. Plezia, H. Bednarek, Warszawa 2001.
Jan Paweł II, enc. Centesimus annus do czcigodnych braci w episkopacie, do kapłanów i rodzin zakonnych, do wiernych Kościoła Katolickiego i wszystkich ludzi dobrej woli w setną rocznicę encykliki Rerum novarum, 1.05.1991, Wrocław 2000.
Jan Paweł II, adhort. apost. Familiaris consortio do biskupów, kapłanów i wiernych całego Kościoła Katolickiego o zadaniach rodziny chrześcijańskiej w świecie współczesnym, 22.11.1981, Wrocław 2000.
Jan Paweł II, Przemówienie wygłoszone w siedzibie UNESCO, Paryż, 2.06.1980, [w:] Jan Paweł II, Wiara i kultura. Dokumenty, przemówienia, homilie, Rzym–Lublin 1988.
Jan Paweł II, Zadania szkoły katolickiej dzisiaj. Przemówienie do uczestników Międzynarodowego Kongresu Katolickich Szkół Europy, 28.04.2001, http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/przemowienia/szk_katolickie_28042001.html.
Kaczmarek K., Gadacz T., Racje za personalistyczną filozofią wychowania, [w:] Wychowanie personalistyczne. Wybór tekstów, red. F. Adamski, Kraków 2005.
Karolina, reż. D. Regucki, Polska 2014 (film).
Kiereś B., Personalizm jako odpowiedź na antyedukację, „Człowiek w Kulturze” 25 (2015).
Kiereś H., Błąd antropologiczny w sztuce, [w:] Błąd antropologiczny, red. A. Maryniarczyk, K. Stępień, Lublin 2003.
Krąpiec M. A., Człowiek bytem osobowym, [w:] Personalistyczna filozofia wychowania, red. F. Adamski, Kraków 1999.
Krąpiec M. A., Osoba ludzka i błędy w jej rozumieniu, [w:] Błąd antropologiczny, red. A. Maryniarczyk, K. Stępień, Lublin 2003.
Lorenc J., Wychowanie człowieka w ujęciu pedagogiki personalistycznej, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas” 10 (2015).
Majkrzak H., Filozofia wychowania w ujęciu św. Tomasza z Akwinu, „Człowiek w Kulturze” 17 (2005).
Maryniarczyk A., Koncepcja bytu a rozumienie człowieka, [w:] Błąd antropologiczny, red. A. Maryniarczyk, K. Stępień, Lublin 2003.
Mastalski J., Zarys teorii wychowania, Kraków 2002.
Nowak M., Filozofia człowieka podstawą filozofii wychowania, [w:] Wychowanie personalistyczne, red. F. Adamski, Kraków 2005.
Parzych-Blakiewicz K., Personalistyczne podstawy humanizmu chrześcijańskiego. Zarys problematyki, „Teologia w Polsce” 5 (2011) nr 2.
Pawłowicz J. J., Implikacje moralne teologii wspólnoty małżeńsko-rodzinnej w nauczaniu Cerkwi prawosławnej i Kościoła rzymskokatolickiego. Studium porównawcze, Tuchów 2011.
Piąta pielgrzymka Jana Pawła II do Ojczyzny, oprac. J. Górny, Olsztyn 1997.
Platon, Fajdros, [w:] Platon, Dialogi, tłum. W. Witwicki, Warszawa 2007.
Rotkiewicz H., Jean-Jacques Rousseau a kategoria „innego”, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria” 21 (2012) nr 4.
Rubacha K., Budowanie teorii pedagogicznych, [w:] Pedagogika. Podręcznik akademicki, t. 1, red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Warszawa 2008.
Rynio A., Atrakcyjność wychowania chrześcijańskiego, [w:] Wychowanie chrześcijańskie. Między tradycją a współczesnością, red. A. Rynio, Lublin 2007.
Rynio A., Wychowanie integralne w myśli Jana Pawła II, Lublin 2004.
Rynio A., Wychowanie w ujęciu Jana Pawła II. Wybrane zagadnienia teoretyczne, [w:] Wychowanie ku wartościom w świetle nauczania Jana Pawła II. Elementy teorii i praktyki, t. 3, red. K. Chałas, Lublin–Kielce 2006.
Schoenebeck H. von, Antypedagogika. Być i wspierać zamiast wychowywać, tłum. N. Szymańska, Warszawa 2007.
Swieżawski S., Św. Tomasz na nowo odczytany, Kraków 1983.
Śliwerski B., Pedagogika ogólna. Podstawowe prawidłowości, Kraków 2012.
Św. Tomasz z Akwinu, Suma Teologiczna, t. 13, tłum. P. Bełch, Londyn 1986.
Tomasik P., Pedagogika wobec kryzysu wychowania, „Warszawskie Studia Teologiczne” 11 (1998).
Wilk J., Wychowawca wobec pytania: „Kim jest dziecko”, [w:] Oblicza dzieciństwa, red. D. Kornas-Biela, Lublin 2001.
Włosiński M., Etyczne i pedagogiczne wartości przesłania Jana Pawła II – papieża nadziei, „Rocznik Naukowy Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy” 4 (2009).
Wojtyła K., Miłość i odpowiedzialność, Lublin 1986.
Wysocka M., Personalizm, „Studia nad Rodziną” 10 (2006).
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
