Święci z kościoła w Krasnem koło Rzeszowa. Przyczynek do badań nad twórczością Stefana Matejki
DOI:
https://doi.org/10.15633/acr.964Słowa kluczowe:
Stefan Matejko, Krasne koło Rzeszowa, św. Stanisław Biskup, św. Andrzej BobolaAbstrakt
W podrzeszowskiej parafii Krasne znajduje się niewielki kościół, wzniesiony w latach 1742–1752 w stylu prowincjonalnego późnego baroku. W 1903 roku w budowli tej zostały wstawione witraże przez firmę Krakowski Zakład Witrażów Władysława Ekielskiego i Antoniego Tucha. Wśród zrealizowanych wtedy przeszkleń był witraż wykonany według projektu Stefana Matejki. Jest to pierwsze znane dzieło witrażownicze tego artysty, o kilka lat wyprzedzające jego inne znane realizacje w tej dziedzinie. W artykule dokonano charakterystyki witrażu z Krasnego w odniesieniu do późniejszej twórczości artysty i w porównaniu z analogicznymi realizacjami na terenie obecnego Podkarpacia. W kościele w Krasnem znajduje się także swoisty pseudowitraż stanowiący dopełnienie dzieła Matejki – fresk naśladujący witraż ukazujący św. Andrzeja Bobolę. Artykuł podaje źródła ikonograficzne przedstawienia oraz opisuje szczególny kontekst jego powstania.
Bibliografia
Artyści ze szkoły Jana Matejki: Wystawa Jubileuszowa w 80. rocznicę początków i w 20. rocznicę restytucji Muzeum Śląskiego w Katowicach, luty – kwiecień 2004 [katalog wystawy], teksty wprowadzające K. Jarmuł, Katowice 2004.
Cieślak N., Witraże Stefana Witolda Matejki na tle odrodzenia malarstwa monumentalnego na przełomie XIX i XX wieku, praca lic., promotor: dr hab. Jan Wiktor Sienkiewicz, prof. UMK (Archiwum UMK w Toruniu) Toruń 2010.
Czapczyńska-Kleszczyńska D., Krakowski Zakład Witrażów, Oszkleń Artystycznych i Mozaiki Szklanej „S. G. Żeleński”, [w:] Dziedzictwo polskiej sztuki witrażowej, red. K. Pawłowska, J. Budyn-Kamykowska, Kraków 2000, s. 150–161.
Czapczyńska-Kleszczyńska D., Zapomniani twórcy, stan badań nad polskim witrażownictwem (druga połowa XIX wieku – rok 1945), „Sacrum et Decorum” 1 (2008), s. 94–103.
Kołodziejowa B., Fabryka fajansów „J. Niedźwiecki i Ska” w Dębnikach pod Krakowem (1900–1910), „Rocznik Muzeum Mazowieckiego w Płocku” 1973, z. 4.
Kotkowski Z., Św. Andrzej Bobola: męczennik – wielki patron Polski, Warszawa 1962.
Laskowski A., Działalność krakowskiego zakładu witrażów Wł. Ekielskiego i A. Tucha, [w:] Dziedzictwo polskiej sztuki witrażowej, red. K. Pawłowska, J. Budyn-Kamykowska, Kraków 2000, s. 132–149.
Laskowski A., Über die Arbeiten der Wiener Glasmalereiwerkstatt Carl Geyling`s Erben in Galizien, „Jahrbuch des Wissenschaftlichen Zentrums der Polnischen Akademie der wissenschaften in Wien” Bd. 2 (2009), s. 12–142.
Łoboda R., W cieniu wielkich mistrzów. O witrażach Stefana Matejki, „Sztuka Sakralna” 2002 nr 2, s. 40–41.
Oršulová J., Sklomaliarska Firma Karola Geylinga, „Zborník Slovenského Národného Múzea” 92 (1998), s. 5–24.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2015 Grażyna Ryba
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
