Święci z kościoła w Krasnem koło Rzeszowa. Przyczynek do badań nad twórczością Stefana Matejki
DOI:
https://doi.org/10.15633/acr.964Słowa kluczowe:
Stefan Matejko, Krasne koło Rzeszowa, św. Stanisław Biskup, św. Andrzej BobolaAbstrakt
W podrzeszowskiej parafii Krasne znajduje się niewielki kościół, wzniesiony w latach 1742–1752 w stylu prowincjonalnego późnego baroku. W 1903 roku w budowli tej zostały wstawione witraże przez firmę Krakowski Zakład Witrażów Władysława Ekielskiego i Antoniego Tucha. Wśród zrealizowanych wtedy przeszkleń był witraż wykonany według projektu Stefana Matejki. Jest to pierwsze znane dzieło witrażownicze tego artysty, o kilka lat wyprzedzające jego inne znane realizacje w tej dziedzinie. W artykule dokonano charakterystyki witrażu z Krasnego w odniesieniu do późniejszej twórczości artysty i w porównaniu z analogicznymi realizacjami na terenie obecnego Podkarpacia. W kościele w Krasnem znajduje się także swoisty pseudowitraż stanowiący dopełnienie dzieła Matejki – fresk naśladujący witraż ukazujący św. Andrzeja Bobolę. Artykuł podaje źródła ikonograficzne przedstawienia oraz opisuje szczególny kontekst jego powstania.
Bibliografia
Artyści ze szkoły Jana Matejki: Wystawa Jubileuszowa w 80. rocznicę początków i w 20. rocznicę restytucji Muzeum Śląskiego w Katowicach, luty – kwiecień 2004 [katalog wystawy], teksty wprowadzające K. Jarmuł, Katowice 2004.
Cieślak N., Witraże Stefana Witolda Matejki na tle odrodzenia malarstwa monumentalnego na przełomie XIX i XX wieku, praca lic., promotor: dr hab. Jan Wiktor Sienkiewicz, prof. UMK (Archiwum UMK w Toruniu) Toruń 2010.
Czapczyńska-Kleszczyńska D., Krakowski Zakład Witrażów, Oszkleń Artystycznych i Mozaiki Szklanej „S. G. Żeleński”, [w:] Dziedzictwo polskiej sztuki witrażowej, red. K. Pawłowska, J. Budyn-Kamykowska, Kraków 2000, s. 150–161.
Czapczyńska-Kleszczyńska D., Zapomniani twórcy, stan badań nad polskim witrażownictwem (druga połowa XIX wieku – rok 1945), „Sacrum et Decorum” 1 (2008), s. 94–103.
Kołodziejowa B., Fabryka fajansów „J. Niedźwiecki i Ska” w Dębnikach pod Krakowem (1900–1910), „Rocznik Muzeum Mazowieckiego w Płocku” 1973, z. 4.
Kotkowski Z., Św. Andrzej Bobola: męczennik – wielki patron Polski, Warszawa 1962.
Laskowski A., Działalność krakowskiego zakładu witrażów Wł. Ekielskiego i A. Tucha, [w:] Dziedzictwo polskiej sztuki witrażowej, red. K. Pawłowska, J. Budyn-Kamykowska, Kraków 2000, s. 132–149.
Laskowski A., Über die Arbeiten der Wiener Glasmalereiwerkstatt Carl Geyling`s Erben in Galizien, „Jahrbuch des Wissenschaftlichen Zentrums der Polnischen Akademie der wissenschaften in Wien” Bd. 2 (2009), s. 12–142.
Łoboda R., W cieniu wielkich mistrzów. O witrażach Stefana Matejki, „Sztuka Sakralna” 2002 nr 2, s. 40–41.
Oršulová J., Sklomaliarska Firma Karola Geylinga, „Zborník Slovenského Národného Múzea” 92 (1998), s. 5–24.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2015 Grażyna Ryba
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
