Diocese of Kamyanets around 1830 – vicariate foranes, parishes, churches and chapels
DOI:
https://doi.org/10.15633/acr.1755Keywords:
Podolia, Diocese of Kamyanets, Metropoly of Mohylev, Kamianets-PodilskyiAbstract
The key and basic problem in doing research about the history of the Catholic Church of Latin rite in the eastern regions of the Republic of Both Nations (the Polish-Lithuanian Commonwealth), after the regions of the Republic were included into Russian Empire, is verification of information about the changes in administrative division, numbers of parishes, churches and chapels and the number of clergy and the faithful. The difficulties refer to period 1772–1939. The data to which the researchers are usually referring were determined on the basis of fragmentary sources from Polish and West-European archives, scientific periodicals and old publications of historians. The paper’s aim is to verify the essential information about the diocese of Kamyanets, for the period before the onset of the Russian repressions following the November Uprising.References
I. Źródła
A. Źródła rękopiśmienne
Państwowe Archiwum Obwodu Chmielnickiego w Chmielnickim (PAOCh):
sygn. f. 685, op. 2, sp. 2 Wizytacje parafii i klasztorów z 1825 r.
sygn. f. 685, op. 2, sp. 3 Wizytacje parafii i klasztorów z 1826 r.
sygn. f. 685, op. 2, sp. 4 Wizytacje parafii i klasztorów z lat 1827 i 1828.
sygn. f. 685, op. 3, sp. 1 Wizytacje par. mańkowieckiej z lat 1794–1886.
sygn. f: 685, op. 3, sp. 2 Wizytacje par. płoskirowskiej z lat 1796–1817.
sygn. f. 685, op. 4, sp. 7 Wizytacja dek bracławskiego z lat 1799–1823.
sygn. f. 685, op. 4, sp. 21 Wizytacja klasztorów i parafii dominikańskich i franciszkańskich z 1824 r.
sygn. f. 685, op. 4, sp. 22 Wizytacja parafii z 1824 r.
sygn. f. 685, op. 4, sp. 23 Wizytacje parafii i klasztorów z lat 1823–1824.
sygn. f. 685, op. 4, sp. 26 Wizytacje kościoła jampolskiego z 1827 r.
sygn. f. 685, op. 4, sp. 30 Wizytacje parafii i klasztorów z lat 1829–1830.
sygn. f. 685, op. 4, sp. 31 Wizytacje parafii z lat 1829–1830.
B. Źródła drukowane
Chodźko Borejko I., Diecezja mińska około 1830 roku, oprac. i wyd. M. Radwan, t. 1, Struktury parafialne, t. 2, Struktury zakonne, Lublin 1998.
Directorium officii Divini ac missarum dioecesis Camenecensis Podoliae in annum Christi MDCCCXIII…, Berdicov [1813].
Directorium officii Divini ac missarum dioecesis Camenecensis Podoliae in annum Christi MDCCCXXIX…, Luceoriae [1829].
Directorium officii Divini ac missarum dioecesis Camenecensis Podoliae in annum Christi MDCCCXXIV…, Luceoriae [1824].
Directorium officii Divini diaecesis Camenecensis in Podolia ac ecclesiarum in Bessarabia in annum Christi communem MDCCCXXX…, Luceoriae [1830].
Directorium officii Divini recitando sacrique peragendi pro dioecesi Camenecensi-
-Podoliae in Annum Domini 1857, Vilnae 1856.
Karty dawnej Polski z przyległemi okolicami krajów sąsiednich według nowszych materiałów, pod kier. W. Chrzanowskiego, Paryż 1859.
Marczyński W., Statystyczne, topograficzne i historyczne opisanie gubernii podolskiey z rycinami i mappami, t. 1–3, Wilno 1820–1823.
Urządzenie jeneralney wizyty dyecezyi wileńskiey z roku 1830, Wilno 1830.
Wizytacja generalna dyecezyi wileńskiey roku 1828, Wilno 1828.
Źródła do dziejów rozgraniczenia diecezji łacińskich w Cesarstwie Rosyjskim w połowie XIX wieku, t. 1, cz. 1, Diecezja kamieniecka. Diecezja łucko-żytomierska, wstęp i oprac. J. Skarbek, Lublin 2000.
II. Opracowania
Abraham W., Założenie biskupstwa łacińskiego w Kamieńcu Podolskim, [w:] Księga pamiątkowa ku czci 250-tej rocznicy założenia Uniwersytetu Lwowskiego przez króla Jana Kazimierza w 1661 r., t. 1, Lwów 1912.
Aftanazy R., Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, t. 9, Województwo podolskie, Wrocław–Warszawa–Kraków 1996.
Aftanazy R., Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, t. 10, Województwo bracławskie, Wrocław–Warszawa–Kraków 1996.
Bujak F., Historia osadnictwa ziem polskich w krótkim zarysie, Warszawa 1920.
Chodyński Z., Cmentarze w Polsce, [w:] Encyklopedia kościelna podług teologicznej encyklopedji Wetzera i Weltego, z licznemi jej dopełnieniami, t. 3, wyd. przez M. Nowodworskiego, Warszawa 1874, s. 423–437.
Długozima A., Cmentarze jako ogrody żywych i umarłych, Warszawa 2011.
Kasparek N., Trudne lata na Podolu 1830–1831, [w:] Koło Kijowian, Pamiętnik kijowski, t. 7, Polacy na Podolu, pod red. H. Strońskiego, Kijów 2004, s. 90–94.
Kowalczyk J., Kościoły późnobarokowe w diecezji kamienieckiej, [w:] Sztuka Kresów Wschodnich, t. 2, pod red. J. K. Ostrowskiego, Kraków 1996, s. 85–125.
Krasny P., O rozważnym i romantycznym ukształtowaniu cmentarzy w Ordynacji Zamojskiej około roku 1808, [w:] Śmierć – przestrzeń – czas – tożsamość w Europie Środkowej około roku 1900. Materiały międzynarodowej konferencji zorganizowanej w dniach 8–10 grudnia 1996, red. K. Grodziska i J. Purchla, tłum. J. Piątkowska, J. Jaśtal, Kraków 2002, s. 129–143.
Król-Mazur R., Miasto trzech nacji. Studia z dziejów Kamieńca Podolskiego w XVIII w., Kraków 2008.
Kumor B., Granice metropolii i diecezji polskich, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 20 (1970), s. 252–374.
Kumor B., Ustrój i organizacja Kościoła polskiego w okresie niewoli narodowej (1772–1918). Kraków 1980.
Litak S., Atlas Kościoła łacińskiego w Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVIII wieku, Lublin 2006.
Myga-Piątek U., Plit J., Aspekty krajobrazowe cmentarzy w różnych kręgach kulurowo-religijnych, [w:] Cmentarze i ogrody w krajobrazie. O sacrum, symbolice, kompozycji i przemijaniu, red. A. Zachariasz, Sosnowiec 2013, s. 11–29 (Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, 22).
Osadczy W., Podole w polskiej historii i kulturze, „Teka Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych. Polska Akademia Nauk. Oddział w Lublinie” 2 (2007), s. 5–14.
Rolle A. J., Zameczki podolskie na Kresach Multańskich, t. 1–2, Kamieniec nad Smotryczem, Warszawa–Kraków 1880.
Skarbek J., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 1–15, nakł. F. Sulimierskiego i W. Walewskiego, Warszawa 1880–1914.
Spiss A., Cmentarze jako element pejzażu kulturowego, „Roczniki Muzeum Etnograficznego w Krakowie” 11 (1994), s. 89–100.
Trajdos T., Parafie katolickie na średniowiecznym Podolu, „Україна в Центрально-Східній Європі” 3 (2003), s. 101–115.
Зваричук Е., Рымсько-Католицька Церква на Поділлі напередодні повстання 1830–1831 рр., [w:] Koło Kijowian, Pamiętnik kijowski, t. 7, Polacy na Podolu, pod red. H. Strońskiego, Kijów 2004, s. 103–105.
Downloads
Published
Issue
Section
License
The author declares that he owns the copyright to the work (article) and that it is not limited in the scope covered by the above declaration and that the work (article) is an original work and does not infringe the copyright of other persons.
The author allows the Pontifical University of John Paul II in Krakow to use the paper free of charge, non-exclusive and unlimited in time by, i.e.:
– keeping in records and reproduction of the copies of the work using printing, reprography, magnetic recording and digital technology;
– trade in the original or copies on which the work has been recorded (introduction to the market, lending or rental of the original or copies, public exhibition, display, as well as making the work available to the public in such a way that everyone can have access to it in a place and at a time chosen by them);
– inclusion of the work in a collective work;
– granting by the Pontifical University of John Paul II in Krakow a Creative Commons Sub-licence Authorship Recognition-Non-commercial Use-No Subsidiaries 3.0 Poland
The Pontifical University of John Paul II in Krakow makes the work available on the Magazine Platform of the university under the Creative Commons Attribution-Non-commercial Use-No Subsidiary Works 3.0 Poland license.
Thus, it entitles all interested parties to use the work under the following conditions:
- the author and the title of the work will be given,
- the place of publication (journal title and internet address of the originally published work) will be indicated,
- the work will be distributed in a non-commercial manner,
- no dependent works will be created.
