Divorce in law of the Orthodox Church in Poland: evolution of the institution during the 20th c.
DOI:
https://doi.org/10.15633/acr.2420Keywords:
divorce, Polish Autocephalous Orthodox Church, church law, dissolve marriage in churchAbstract
Christian religions are differ significantly in their approach to termination of marriage by means of divorce. The Orthodox Church, accepting the sacramental character of marriage, allows for divorce and agrees for marrying again. An important role in shaping of religious norms is played by the autocephalous system within the Church. In accordance with it, the church canons based on the dogmas of the Orthodox Church must be interpreted with respect to the situation of the local church and with respect to the particular point in history. The legal perspective determined in that way indicates the sensitivity of the Church for social changes, which also influence the way termination of marriage is interpreted. The article discusses the internal statutes of the Polish Autocephalous Orthodox Church regulating the rules for terminating the marriage, since the emancipation of the Orthodox Church in Poland until today.
References
Balejko D., Nowa podstawa prawna Kościoła prawosławnego w państwie polskim, „Przegląd Prawosławny. Organ Polskiego Prawosławia” (1939) nr 1, s. 6–8.
Evdokimov P., Prawosławie, tłum. J. Klinger, Warszawa 2003.
Evdokimov P., Sakrament miłości. Tajemnica małżeństwa w świetle tradycji prawosławnej, Białystok 2007, s. 206, [za:] T. Kałużny, Nierozerwalność małżeństwa w Kościele prawosławnym, „Sympozjum” 14 (2010) nr 1(19), s. 41–60.
Główny Urząd Statystyczny, Historia Polski w liczbach, red. C. Kuklo, J. Łukasiewicz, C. Leszczyńska, Warszawa 2014.
Hrycuniak S., Prawosławne pojmowanie małżeństwa, Białystok 1994.
Hryniewicz W., Zasada „ekonomii eklezjalnej” w życiu i teologii prawosławia, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne” 28 (1981) z. 6, s. 137–152.
Jaglarz J., Problem kodyfikacji prawa małżeńskiego w Polsce, Poznań 1934.
Kałużny T., Sakrament małżeństwa w Kościele prawosławnym, [w:] Sakramentalność małżeństwa, red. Z. J. Kijas, J. Krzywda, Kraków 2002, s. 53–71.
Katechizm Kościoła Prawosławnego, Kraków 2001.
Komisja Kodyfikacyjna, Zasady prawa małżeńskiego uchwalone przez komisję kodyfikacyjną, Warszawa 1929.
Kuźma A., Małżeństwo w projektach dokumentów na Wszechprawosławny Sobór, „ELIPS” 18 (2016), s. 177–182.
L. Z., Śladem dawnej tradycji, „Przegląd Prawosławny. Organ Polskiego Prawosławia” (1939) nr 1, s. 5.
List o kościelnych i cywilnych obowiązkach obywatela Polski wyznania prawosławnego, „Wiadomości Metropolii Prawosławnej w Polsce” (1947) nr 3–12, s. 2–6.
Meyendorff J., Małżeństwo w prawosławiu, tłum. K. Leśniewski, Lublin 1995.
Papierzyńska-Turek M., Między tradycją a rzeczywistością. Państwo wobec prawosławia 1918–1939, Warszawa 1989.
Pawłowicz J. J., Implikacje moralne teologii wspólnoty małżeńsko-rodzinnej w nauczaniu Cerkwi prawosławnej i Kościoła katolickiego. Studium porównawcze, Tuchów 2011.
Piegsa J., Małżeństwo sakramentem – rodzina kościołem domowym, Opole 2005.
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Biblia Tysiąclecia, Poznań 1986.
Płoński T., Tomosy z 1924 i 1948 roku nadające status autokefaliczny Polskiemu Autokefalicznemu Kościołowi Prawosławnemu: ich wydźwięk historyczno-kanoniczny, „Studia Warmińskie” 46 (2009), s. 153–171.
Przekop E., Problem wspólnego Kodeksu Prawa Kanonicznego dla kościołów prawosławnych, „Studia Płockie” (1977), s. 173–183.
Roztworowski W., Summum ius-summa iniuria, za: S. Biskupski, Nowe prawo małżeńskie w Polsce, „Dziennik Polski” (1931) nr 299, s. 99.
Strzebińczyk J., Prawo rodzinne, Warszawa 2013.
Szukalski P., Małżeństwo. Początek i koniec, Łódź 2013.
Wojciechowski M., Oddalenie żony czy rozwód? Język Biblii a dzisiejsze postrzeganie małżeństwa i jego rozpadu, „Forum Teologiczne” 13 (2012), s. 39–51.
Wronkowska S., Ziembiński Z., Zarys teorii prawa, Poznań 2011.
Znosko A., Kanony kościoła prawosławnego, Hajnówka 2000.
Akty prawne
Dekret z dn. 25 września 1945 roku. Prawo małżeńskie (Dz.U. nr 48, poz. 270), uchylony.
Dekret Prezydenta Rzeczypospolitej z dn. 18 listopada 1938 r. o stosunku Państwa do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (Dz.U. nr 88, poz. 597), uchylony.
Pismo Dyrektora urzędu ds. wyznań w sprawie uznania Statutu Wewnętrznego Polskiego Kościoła Prawosławnego uchwalonego przez Sobór Biskupów w dniu 23 lutego 1970 r., z dn. 2.03.1970 r., Warszawa.
Rozporządzenia Rady Ministrów o uznaniu Statutu Wewnętrznego Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego z dn. 10 grudnia 1938r. (Dz.U. nr 103, poz. 679), uchylony.
Uchwała Soboru nr 18 z dn. 10 września 1947 r.
Ustawa z dn. 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (Dz.U. nr 29, poz. 155 z późn. zm.).
Ustawa z dn. 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. nr 9, poz. 59 z późn. zm.).
Ustawa z dn. 4 lipca 1991 r. o stosunku Państwa do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (Dz.U. nr 66, poz. 287 z późn. zm.).
Zarządzenie Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z dnia 6 maja 1939 r. w sprawie zatwierdzenia Statutu Konsystorzy Św. Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (M.P. nr 136, poz. 319), uchylony.
Statut Wewnętrzny Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego z dn. 23 lutego 1970 roku, uchylony.
Statut Wewnętrzny Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego z dn. 10 lutego 1995 roku.
Downloads
Published
Issue
Section
License
The author declares that he owns the copyright to the work (article) and that it is not limited in the scope covered by the above declaration and that the work (article) is an original work and does not infringe the copyright of other persons.
The author allows the Pontifical University of John Paul II in Krakow to use the paper free of charge, non-exclusive and unlimited in time by, i.e.:
– keeping in records and reproduction of the copies of the work using printing, reprography, magnetic recording and digital technology;
– trade in the original or copies on which the work has been recorded (introduction to the market, lending or rental of the original or copies, public exhibition, display, as well as making the work available to the public in such a way that everyone can have access to it in a place and at a time chosen by them);
– inclusion of the work in a collective work;
– granting by the Pontifical University of John Paul II in Krakow a Creative Commons Sub-licence Authorship Recognition-Non-commercial Use-No Subsidiaries 3.0 Poland
The Pontifical University of John Paul II in Krakow makes the work available on the Magazine Platform of the university under the Creative Commons Attribution-Non-commercial Use-No Subsidiary Works 3.0 Poland license.
Thus, it entitles all interested parties to use the work under the following conditions:
- the author and the title of the work will be given,
- the place of publication (journal title and internet address of the originally published work) will be indicated,
- the work will be distributed in a non-commercial manner,
- no dependent works will be created.
