Przynależność do Kościoła łacińskiego. Komentarz prawnoprównawczy do kan. 111 i kan. 112 CIC, zmienionych przez motu proprio papieża Franciszka De concordia inter Codices z 2016 roku
DOI:
https://doi.org/10.15633/acan.2227Słowa kluczowe:
kan. 111 CIC/2016, kan. 112 CIC/2016, De concordia inter Codices z 31.05.2016, przynależność do Kościoła sui iurisAbstrakt
Artykuł jest komentarzem do zmienionych kan. 111 i 112 CIC (por. motu proprio papieża Franciszka De concordia inter Codices z 31.05.2016 r.). Jest to komentarz prawnoporównawczy: autor sięga również do regulacji kodeksu wschodniego oraz do norm pozakodeksowych. Przedstawia pojęcia (I.1.), zakres (I.2) oraz zasadę woli wewnętrznej nowej dyscypliny (I.3.). Następnie zajmuje się przynależnością do Kościoła łacińskiego przez chrzest (II.) i przez przejście (III.). Komentując poszczególne przepisy, autor wskazuje na liczne niedoskonałości nowego ustawodawstwa. Uważa je jednak za potrzebne, zwłaszcza w dobie migracji wiernych.Bibliografia
Źródła
Benedictus PP. XIV, Constitutio apostolica Praeclaris, 18.03.1746, w: Codicis Iuris Canonici Fontes, vol. 2, ed. P. Gasparri, Città del Vaticano 1938, poz. 366, s. 11–20.
Benedictus PP. XIV, Epistulae encyclicae Demandatam, 24.12.1743, w: Codicis Iuris Canonici Fontes, vol. 1, ed. P. Gasparri, Città del Vaticano 1937, poz. 338, s. 795–803.
Benedictus PP. XVI, Constitutio apostolica Anglicanorum coetibus qua Personales Ordinariatus pro Anglicanis conduntur qui plenam communionem cum Catholica Ecclesia ineunt, 4.11.2009, „Acta Apostolicae Sedis” 101 (2009), s. 985–990.
Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgatus, 18.10.1990, „Acta Apostolicae Sedis” 82 (1990), s. 1045–1364.
Codex Iuris Canonici, auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgatus, 25.01.1983, „Acta Apostolicae Sedis” 75 (1983), pars II, s. III–XXX, 1–317.
Codex Iuris Canonici, Pii X P.M. iussu digestus, Benedicti P. XV auctoritate promulgatus, „Acta Apostolicae Sedis” 9 (1917/II), s. 1–521.
Congregatio pro Ecclesiis Orientalibus, Pontificia Praecepta Il can. 758 § 3 CCEO de Clero Uxorato Orientali, 14.06.2014, „Acta Apostolicae Sedis” 106 (2014), s. 496–499.
Congregation for the Oriental Churches, Letter, 17.01.1995, „Roman Replies and CLSA Advisory Opinions” 1995, s. 28–31.
Franciscus PP., Litterae apostolicae motu proprio datae De concordia inter Codices quibus nonnullae normae Codicis Iuris Canonici immutantur, 31.05.2016, „L’Osservatore Romano” z 16.09.2016, s. 4–5 (z tłumaczeniem włoskim); ponadto: http://w2.vatican.va/content/francesco/la/motu_proprio/documents/papa-francesco-motu-proprio_20160531_de-concordia-inter-codices.html (4.03.2017). Przekład polski części normatywnej: http://www.diecezja.pl/duchowni-i-konsekrowani/listy-i-dekrety/zmiany-w-kodeksie-prawa-kanonicznego-dokonane-przez-papieza-franciszka-w-motu-proprio-de-concordia-inter-codices-z-dnia-31-05-2016-r-opublikowanego-w-dniu-15-09-2016-r-.html (4.03.2017).
Ioannes Paulus PP. II, Constitutio apostolica Pastor Bonus de Romana Curia, 28.06.1988, „Acta Apostolicae Sedis” 80 (1988), s. 841–912; przekład polski w: Ustrój hierarchiczny Kościoła. Wybór źródeł, red. i opr. W. Kacprzyk, M. Sitarz, Lublin 2006, s. 217–257.
Pius PP. XII, Litterae apostolicae motu proprio datae Cleri sanctitati de ritibus orientalibus, de personis pro Ecclesiis Orinetalibus, 2.06.1957, „Acta Apostolicae Sedis” 49 (1957), s. 433–603.
Pontificia Commissio ad Codicis Canones Authentice Interpretandos, Dubia soluta in plenariis comitiis eorum patrum, 16.10.1919, „Acta Apostolicae Sedis” 11 (1919), s. 476–479.
Pontificia Commissio Codicis Iuris Canonici Orientali Recognoscendo, Resoconto dei lavori dell’Assemblea Plenaria dei Membri della Commissione del 3–14 novembre 1988, „Nuntia” 29 (1989), s. 20–77.
Pontificio Consiglio per i Testi Legislativi, Nota explicativa Da alcuni anni quoad can. 1 CCEO, 8.12.2011, „Communicationes” 43 (2011), s. 315–316.
Sacra Congregatio pro Doctrina Fidei, Instructio Pastoralis actio de baptismo parvulorum, 20.10.1980, „Acta Apostolicae Sedis” 70 (1980), s. 1137–1156.
Św. Kongregacja Kultu Bożego, Obrzędy chrześcijańskiego wtajemniczenia dorosłych: dostosowane do zwyczajów diecezji polskich, Katowice 1988.
Literatura
Abbass J., The Interrelationship of the Latin and Eastern Codes, „The Jurist” 58 (1998), s. 1–40.
Acebal Luján J. L., Aznar Gil F. R., Jiménez Urresti T. I., Manzanares Marijuán J., Código de cánones de las Iglesias orientales. Edición bilingüe comentada, Madrid 1994.
Adamowicz L., Przynależność do Kościoła „sui iuris”, w: Przynależność do Kościoła a uczestnictwo wiernych w życiu publicznym, red. J. Krukowski, M. Sitarz, B. Pieron, Lublin 2014, s. 131–150.
Adamowicz L., Przynależność do Kościoła „sui iuris” według obowiązującego prawa kościelnego, „Roczniki Nauk Prawnych” 8 (1998), s. 129–146.
Adamowicz L., Przynależność kościelna i obrządkowa dzieci, w: Prawa dziecka: perspektywa Kościoła, red. P. Kroczek, Kraków 2015, s. 9–29.
Arrieta J. I., All’insegna delle esigenze pastorali, „L’Osservatore Romano” z 16.09.2016, s. 5.
Brogi M., I cattolici orientali nel Codex Iuris Canonici, „Antonianum” 58 (1983), s. 218–243.
Brogi M., Licenza presunta della Santa Sede per il cambiamento di Chiesa “sui iuris”, „Revista Española de Derecho Canónico” 50 (1993), s. 661–668.
Canosa J., La presunzione della licenza di cui al can. 112 § 1, 1° del Codice di Diritto Canonico. Alcune note su un rescritto della segreteria di Stato, „Ius Ecclesiae” 5 (1993), s. 613–631.
Celeghin A., L’iniziazione cristiana nel CIC 1983. Seconda parte: alcune questioni particolari, „Periodica de re canonica” 84 (1995), s. 267–314.
Commento al Codice dei Canoni delle Chiese Orientali, a cura di P.V. Pinto, Città del Vaticano 2001.
De Paolis V., D’Auria A., Le norme generali. Commento al Codice di Diritto Canonico. Libro primo, Città del Vaticano 2008
Erdő P., Questioni interrituali (interecclesiali) del diritto dei sacramenti (battesimo e cresima), „Periodica de re canonica” 84 (1995), s. 315–353.
Fabris C., Fare verità nella carità. Prospettive canonistiche inerenti la „communicatio in sacris” sacramentale, Siena 2007.
Faris J. D., The Reception of Baptized Non-Catholics into Full Communion, w: Acta Symposii Internationalis circa Codicem Canonum Ecclesiarum Orientialium, Usek, 24–29 aprilis 1995, Kaslik 1996, s. 159–177.
Fürst C. G., Interdipendenza del diritto canonico latino ed orientale, w: Il Diritto Canonico Orientale nell’ordinamento ecclesiale, a cura di K. Bharanikulangara, Città del Vaticano 1995, s. 13–33.
García Martín J., Le norme generali del Codex Iuris Canonici, Venezia 2015.
Gauthier A., Principi generali dell’attività giuridica della Chiesa (Commentario dei canoni 96–203 del Libro I del Codice di Diritto Canonico), Roma 1993.
Kroczek P., Lubaszka S., Podręcznik kancelaryjny dla duchowieństwa diecezji bielsko-żywieckiej (wybrane zagadnienia), Bielsko-Biała 2006.
Lorusso L., Gli orientali cattolici e i pastori latini. Problematiche e norme canoniche, Roma 2003.
Nitkiewicz K., Chrzest dziecka w małżeństwie mieszanym, „Roczniki Nauk Prawnych” 17 (2007) nr 2, s. 67–76.
Nitkiewicz K., Katolickie Kościoły wschodnie. Kompendium prawa, Sandomierz 2014.
Pałka P., Przynależność do obrządku i jego zmiana w świetle nowych przepisów Kościoła, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne” 10 (1963) z. 4, s. 83–96.
Provost J. H., Baptism of an Orthodox by Catholic Priest. Opinion, „Roman Replies and CLSA Advisory Opinions” 1997, s. 102.
Salachas D., L’appartenenza giuridica dei fedeli a una Chiesa orientale sui iuris o alla Chiesa latina, „Periodica de re canonica” 83 (1994), s. 19–55.
Salachas D., Commento al Titolo II cann. 27–41, w: Commento al Codice dei Canoni delle Chiese Orientali, a cura di P. V. Pinto, Città del Vaticano 2001, s. 36–54.
Salachas D., Problematiche interrituali nei due codici orientale e latino, „Apollinaris” 67 (1994), s. 635–690.
Skonieczny P., Kanoniczna koncepcja czynności prawnej. Wprowadzenie dla prawników świeckich, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica” 81 (2017), w druku.
Urrutia F. J., Les normes générales. Commentaire des canons 1–203, Paris 1992.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2017 Piotr Skonieczny
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrót oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0).
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).
