Uważnienie zwykłe małżeństwa z powodu braku formy kanonicznej (kan. 1137 CIC 17, kan. 1160 KPK)
DOI:
https://doi.org/10.15633/acan.3828Słowa kluczowe:
małżeństwo kanoniczne, uważnienie zwykłe, brak formy kanonicznej, wada formy kanonicznejAbstrakt
W przedstawionym artykule dokonano interpretacji kan. 1137 CIC 17 oraz kan. 1160 KPK, dotyczących uważnienia małżeństwa z powodu braku formy kanonicznej. Problem ten podjęto z dwóch perspektyw: braku formy oraz wady formy.
Wykazano, że w przypadku zaistnienia braku formy należy powtórnie zawrzeć małżeństwo, zgodnie z kan. 1160 KPK, w przypadku natomiast wystąpienia wady formy, o ile nie można zastosować skodyfikowanego w kan. 144 KPK pryncypium „Kościół uzupełnia władzę rządzenia” (Ecclesia supplet potestatem), wówczas należałoby konwalidować małżeństwo w formie zwykłej, gdy nie zostało ono zawarte publicznie.
Bibliografia
Źródła
Benedictus XVI, Litterae Apostolicae motu proprio Omnium in mentem, 26.10.2009, „Acta Apostolicae Sedis” 102 (2010), s. 8–10.
Codex Iuris Canonici auctoritate Joannis Pauli PP. II promulgatus, 25.01.1983, „Acta Apostolicae Sedis” 75 (1983), pars 2, s. 1–317; tekst polski: Kodeks prawa kanonicznego, przekład polski zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu Polski, Poznań 1984.
Codex Iuris Canonici Pii X Maximi iussu digestus Benediicti Papae XV auctoritatae promulgatus, 27.05.1917, „Acta Apostolicae Sedis” 9 (1917), pars 2, s. 1–593.
Conferenza Episcopale Italiana, Il decreto generale sul matirmonio, 5.11.1990, w: Enchiridion CEI,vol. 4, kol. 1312–1340.
Pius XII, Decretum motu proprio Ne temere, 1.08.1948, „Acta Apostolicae Sedis” 40 (1948), s. 305–306.
Literatura przedmiotu
Bączkowicz F., Prawo kanoniczne. Podręcznik dla duchowieństwa. Wydanie drugie przejrzał i uzupełnił ks. Józef Baron C. M., t. 2, Kraków 1933.
Bender L., Forma iuridica celebrationis matrimonii, Romae 1960.
Bernárdez Cantón A., Comentario al c. 1160, w: Comentario exegético al Código de Derecho Canónico, obra coordinada y dirigida por Á. Marzoa, J. Miras y R. Rodríguez-Ocaña, vol. 3/2, Pamplona 2002, s. 1623–1626.
Bersini F., Il diritto canonico matrimoniale. Commento giuridico-teologico-
-pastorale, Torino 1994.
Biskupski S., Prawo małżeńskie Kościoła rzymskokatolickiego, t. 1, Warszawa 1956.
Cappello F., Tractatus canonico-moralis de sacramentis. De matrimonio, vol. 3, pars 2, Romae 1939.
Chiapetta L., Il matrimonio nella nuova legislazione canonica e concordataria. Manuale giuridico-pastorale, Roma 1990.
Czupryński D., Uzupełnienie upoważnienia do asystowania przy zawieraniu małżeństwa, Warszawa 2007.
Defectus, w: A. Jougan, Słownik kościelny łacińsko-polski, Poznań–Warszawa–Lublin 1958, s. 178.
Defectus, w: J. Sondel, Słownik łacińsko-polski dla prawników i historyków, Kraków 1997, s. 257.
De Paolis V., Convalidazione semplice, w: Nuovo dizionario di diritto canonico, a cura di S. C. Corral, V. De Paolis, G. Ghirlanda, Cinisello Balsamo 1993, s. 315.
Dzierżon G., Specyficzny status w kanonicznym porządku prawnym związków cywilnych zawieranych z pominięciem formy kanonicznej, „Kościół i Prawo” 8 [21] (2019) nr 1, s. 157–168.
Dzierżon G., Zasady interpretacji ustaw kościelnych ujęte w kan. 17 KPK, „Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego” 26 (2006), s. 319–326.
Fernández Castaño J. M., Legislación matrimonial de la Iglesia, Salamanca 1994.
Gasparri P., Tractatus canonicus de matrimonio, vol. 2, Typis Polyglotis Vaticanis 1932.
Góralski W., Komentarz do kan. 1160 KPK, w: Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, red. J. Krukowski, t. 3/2: Księga IV – Uświęcające zadanie Kościoła, Poznań 2011, s. 363.
Grabowski I., Prawo kanoniczne według nowego kodeksu. Wydanie drugie, poprawione i znacznie rozszerzone, Lwów 1927.
Hendriks J., Diritto matrimoniale. Commento ai canoni 1055–1165 del codice di diritto canonico, Milano 1999.
Hervada J., De convalidazione simplice (Introducción) y Comento al can. 1160 CIC, w: Código de Derecho Canónico. Edición Bilingüe y anotada, dir. G. Nuñez, Pamplona 2018, s. 731–732.
Lüdicke K., Heiligungsamt: Ehe, w: Münsterischer Kommentar zum Codex Iuris Canonici, Hrsg. K. Lüdicke, Bd. 4, Essen 1984, ad 1160.
Łyszczarczyk J., Casus z prawa małżeńskiego. Czy ważne małżeństwo mieszane, zawarte w zborze protestanckim?, „Gazeta Kościelna” 38 (1932), s. 448.
Majer P., Znaczenie kanonicznej formy zawarcia małżeństwa, „Annales Canonici” 11 (2015), s. 135–155.
Młynarczyk J., Prawo kościelne według kodeksu Piusa X. Prawo rzeczowe, t. 2, Mariówka 1923.
Nowicka U., Obowiązywalność kanonicznej formy zawarcia małżeństwa po motu proprio „Omnium in mentem” papieża Benedykta XVI, „Prawo i Kościół” 3 (2011), s. 63–76.
Pawluk T., Prawo kanoniczne według kodeksu Jana Pawła II, t. 3: Prawo małżeńskie, Olsztyn 1996.
Pérez Alonso J. I., Studio giuridico-canonico della convivenza non matrimoniale, Roma 2012.
Prądzyński E., Kogo obowiązuje forma ustanowiona w Kodeksie Prawa Kanonicznego przy zawarciu małżeństwa, „Ateneum Kapłańskie” 36 (1935), s. 295–298.
Pree H., Der Stellenwert der Tradition im kanonischen Recht die Auslegungsregel des C. 6 paragraf 2 CIC/1983, w: Semel Deo dedicatum non est ad usum humanos ulterius transferendum. Księga pamiątkowa dedykowana ks. prof. dr. hab. Julianowi Kałowskiemu z okazji siedemdziesiątej rocznicy urodzin, red. J. Wroceński, B. Szewczul, A. Orczykowski, Warszawa 2004, s. 543–571.
Schöch N., La convalidazione semplice (cann. 1156–1160), w: Diritto matrimoniale canonico, a cura di. P. A. Bonnet, C. Gullo, vol. 3, Città del Vaticano 2005, s. 513–532.
Sebott R., Das neue kirchliche Eherecht, Frankfurt am Main 2005.
Szmyd W., Praktyczny przewodnik prawa małżeńskiego, Kraków 1929.
Sztafrowski E., Prawo kanoniczne w okresie odnowy soborowej, t. 2, Warszawa 1979.
Wernz P., Vidal X., Ius canonicum, vol. 5, Romae 1925.
Wojnarowicz P., Sakramenty święceń i małżeństwa według motu proprio „Omnium in mentem” Benedykta XVI, „Kościół i Prawo” 3 [16] (2014) nr 1, s. 109–121.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrót oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0).
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).
