Pojęcie zamieszkania w obowiązującym prawie kanonicznym
DOI:
https://doi.org/10.15633/acan.3395Słowa kluczowe:
zamieszkanie (domicilium), kan. 100, 102–107 CIC/83, osoba fizycznaAbstrakt
Artykuł przedstawia pojęcie zamieszkania w prawie kanonicznym łacińskim i wschodnim z punktu widzenia doktryny kanonistycznej. Autor twierdzi, że w obowiązującym prawie kanonicznym brak definicji legalnej zamieszkania. Należy ją zatem wyprowadzić z innych przepisów, głównie o jego nabywaniu i utracie, wychodząc przed wszystkim z założeń teoretyczno- i historyczno-prawnych tej instytucji (1.1.). Opisując tradycyjne elementy zamieszkania (corpus i animus), autor zauważa pewną nieelastyczność pojęcia domicylu (2.1.3.). Posługując się zaś kryterium woli, wskazuje trzy teorie koncepcji domicylu w kanonistyce (3.1.). Opowiada się za teorią mieszaną lub dwudzielną zmienioną i wyróżnia zamieszkanie właściwe (a w nim: zamieszkanie swobodne oraz zamieszkanie faktyczne) i niewłaściwe (czyli ustawowe; 3.1.3.).
Bibliografia
Źródła prawa (chronologicznie)
Corpus Iuris Civilis, ed. Th. Mommsen, P. Krueger, vol. 1, Berolini 1872; https://droitromain.univ-grenoble-alpes.fr/ (12.03.2018).
S. Congregatio Concilii, Decretum Iurisdictionis Parochialis, 12.12.1874, „Acta Sanctae Sedis” 8 (1874–1875) s. 149–161.
S. Congregatio Episcoporum et Regularium, Decretum Iannen. seu Ordinis Sancti Benedicti Congregationis Cassinensis dismembrationis paroeciae, 14.03.1889, „Acta Sanctae Sedis” 23 (1889–1890) s. 340–345.
Codex Iuris Canonici, Pii X P.M. iussu digestus, Benedicti PP. XV auctoritate promulgatus, 27.05.1917, „Acta Apostolicae Sedis” 9 (1917/II) s. 1–521.
Kodeks cywilny z 23.04.1964 r., tekst jednolity, „Dziennik Ustaw” z 2017 r. poz. 459, 933, 1132.
Codex Iuris Canonici, auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgatus, 25.01.1983, „Acta Apostolicae Sedis” 75 (1983/II) s. III–XXX; 1–317.
Pontificia Commissio Codicis Iuris Canonici Orientalis Recognoscendo, Nuova revisione dello Schema canonum de normis generalibus et de bonis Ecclesiae temporalibus, „Nuntia” 18 (1984), s. 3–95.
Pontificia Commissio Codicis Iuris Canonici Orientalis Recognoscendo, Schema Codicis Iuris Canonici Orientalis, Iulius 1986, „Nuntia” 24–25 (1987), s. 1–268.
Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgatus, 18.10.1990, „Acta Apostolicae Sedis” 82 (1990), s. 1045–1364.
Franciscus PP., Litterae apostolicae motu proprio datae Mitis Iudex Dominus Iesus quibus canones Codicis Iuris Canonici de causis matrimonii nullitatem declarandam reformantur, 15.08.2015, „Acta Apostolicae Sedis” 107 (2015), s. 958–970.
Literatura (alfabetycznie)
Aymans W., Mörsdorf K., Kanonisches Recht. Lehrbuch aufgrund des Codex Iuris Canonici, Bd. I: Einleitende Grundfragen und Allgemeine Normen, Paderborn 1991.
Cappello F., Summa Iuris Canonici in usum scholarum concinnata, Romae 1951.
Chiappetta L., Il Codice di diritto canonico. Commento giuridico-pastorale, a cura di F. Catozzella, A. Catta, C. Izzi, L. Sabbarese, vol. 1, Bologna 2011.
Código de Derecho Canónico. Edición bilingüe comentada, colaboradores: F. Aznar Gil, M. Cortés Diéguez, J. M. Díaz Moreno, L. García Matamoro, J. San José Prisco, Madrid 2014.
Commento al Codice di Diritto Canonico, a cura di P. V. Pinto, Città del Vaticano 2001.
Conn J. J., Parishes-of-Choice. Canonical, Theological and Pastoral Considerations, „Periodica de re canonica” 92 (2003), s. 257–304.
Cortés Diéguez M., Komentarz do kan. 1–203, w: Código de Derecho Canónico. Edición bilingüe comentada, colaboradores: F. Aznar Gil, M. Cortés Diéguez, J. M. Díaz Moreno, L. García Matamoro, J. San José Prisco, Madrid 2014, s. 17–140.
De Paolis V., Il Libro primo del Codice. Norme generali (cann. 1–203), w: Il diritto nel mistero della Chiesa, a cura del Gruppo Italiano Docenti di Diritto Canonico, t. 1, Roma 1995, s. 235–497.
De Paolis V., D’Auria A., Le norme generali. Commento al Codice di Diritto Canonico. Libro Primo, Città del Vaticano 2008.
De Smet A., De sponsalibus et matrimonio. Tractatus synopticus, Brugis 1927.
Il diritto nel mistero della Chiesa, a cura del Gruppo Italiano Docenti di Diritto Canonico, t. 1, Roma 1995.
Dizionario di teologia morale, dir. F. Roberti, coll. di P. Palazzini, Roma 1968.
Dzierżon G., Nabycie dobrowolne oraz utrata zamieszkana w systemie kanonicznym, w: Ars boni et aequi. Księga pamiątkowa dedykowana Księdzu Profesorowi Remigiuszowi Sobańskiemu z okazji osiemdziesiątej rocznicy urodzin, red. J. Wroceński, H. Pietrzak, Warszawa 2010, s. 223–231.
Eichmann E., Mörsdorf K., Lehrbuch des Kirchenrechts auf Grund des Codex Iuris Canonici, Bd. I: Einleitung, allgemeiner Teil und Personenrecht, München 1959.
Felici P., hasło Domicilio, w: Dizionario di teologia morale, dir. F. Roberti, coll. di P. Palazzini, Roma 1968, vol. 1, s. 556.
Fuenmayor de A., Komentarz do kan. 96–112, w: Exegetical Commentary on the Code of Canon Law, ed. Á. Marzoa, J. Miras, R. Rodríguez-Ocaña, English language edition E. Caparros, vol. 1, Montreal 2004, s. 692–746.
García Martín J., Le norme generali del Codex Iuris Canonici, Venezia 2015.
Gauthier A., Principi generali dell’attività giuridica nella Chiesa. (Commentario dei canonici 96/203 del Libro I del Codice di Diritto Canonico), Romae 1997.
Ghirlanda G., Il diritto nella Chiesa mistero di comunione. Comendio di diritto ecclesiale, Roma 2014.
Krukowski J., Sobański R., Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, t. 1: Księga I. Normy ogólne, red. J. Krukowski, Poznań 2003.
Lefebvre Ch., La théorie du domicile et l’équité canonique, „Ephemerides Theologicae Lovanienses” 22 (1946), s. 111–133.
Majer P., Zakaz asystowania przy małżeństwie tułaczy (kan. 1071 § 1, 1° KPK), „Annales Canonici” 7 (2011), s. 149–187.
McIntyre J., Komentarz do kan. 94–112, w: New Commentary on the Code of Canon Law, ed. J. P. Beal, J. A. Coriden, Th. J. Green, New York 2000, s. 138–153.
Michiels G., Principia generalia de personis in Ecclesia. Commentarius Libri II Codicis Juris Canonici. Canones praeliminares 87–106, Parisiis–Tornaci–
Romae 1955.
Mörsdorf K., Die Rechtssprache des Codex Juris Canonici, Paderborn 1967.
Münsterischer Kommentar zum Codex Iuris Canonici, Hrsg. K. Lüdicke, Münster 1985-.
Navarro L., Persone e soggetti nel diritto della Chiesa. Temi di diritto della persona, Roma 2008.
Naz R., Domicile, w: Dictionnaire de Droit Canonique, ed. R. Naz, t. 4, Paris 1949, kol. 1372–1383.
New Commentary on the Code of Canon Law, ed. J. P. Beal, J. A. Coriden, Th. J. Green, New York 2000.
Ochoa X., Index verborum ac locutionum Codicis Iuris Canonici, Città del Vaticano 1984.
Pawluk T., Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II, t. 1: Zagadnienia wstępne i normy ogólne, Olsztyn 2002.
Pazdan M., Osoby fizyczne, w: System prawa prywatnego, t. 1: Prawo cywilne – część ogólna, red. M. Safjan, Warszawa 2007, § 67–72, nb. 1–85, s. 936–1002.
Pinto P. V., Komentarz do kan. 1–203, w: Commento al Codice di Diritto Canonico, a cura di P.V. Pinto, Città del Vaticano 2001, s. 1–109.
Pototsching F., Rechtspersönlichkeit und rechtserhebliches Geschehen, w: Handbuch des katholischen Kirchenrechts, Hrsg. J. Listl, H. Schmitz, Regensburg 1999, s. 136–149.
Pree H., Komentarz do kan. 96–128, w: Münsterischer Kommentar zum Codex Iuris Canonici, Hrsg. K. Lüdicke, Band 1 (cann. 1–203), Münster 1985-.
Radwański Z., Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 1993.
Sabbarese L., Girovaghi, migranti, forestieri e naviganti nella legislazione ecclesiastica, Città del Vaticano 2006.
Skonieczny P., Kanoniczna koncepcja czynności prawnej. Wprowadzenie dla prawników świeckich, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica” 81 (2017), s. 65–81; http://dx.doi.org/10.18778/0208-6069.81.06, (26.03.2018).
Skonieczny P., Zamieszkanie w prawie kanonicznym. Założenia i ewolucja koncepcji, „Annales Canonici” 14 (2018) 1, s. 87–122.
Sobański R., Komentarz do kan. 1–34, 94–203, w: J. Krukowski, R. Sobański, Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, t. 1: Księga I. Normy ogólne, red. J. Krukowski, Poznań 2003, s. 43–93, 160–296.
Sondel J., Słownik łacińsko-polski dla prawników i historyków, Kraków 2005.
Syryjczyk J., Kanoniczne prawo karne: część szczególna, Warszawa 2003.
Toso A., Ad Codicem Juris Canonici commentaria minora. Liber II. De personis, t. 1, Romae 1922.
Urrutia F. J., Les normes générales. Commentaire des canons 1–203, Paris 1994.
Vela L., Persona fisica, w: Nuovo Dizionario di Diritto Canonico, a cura di C. Corral Salvador, V. De Paolis, G. Ghirlanda, Cinisello Balsamo 1996, s. 790–795.
Valdrini P., Comunità, persone, governo. Lezioni sui libri I e II del CIC 1983, Città del Vaticano 2013.
Vermeersch A., Creusen J., Epitome Iuris Canonici, t. 1, Romae 1924.
Vindex [V. Meysztowicz], Domicilium et quasi-domicilium eorumque effectus in Codice Juris Canonici, „Jus Pontificium” 6 (1926) nr 1–2, s. 34–45, nr 3, s. 112–126, nr 4, s. 154–158.
Walser M., Die Bedeutung des Wohnsitzes im kanonischen Recht. Eine Untersuchung zu cc. 100–107 CIC, St. Ottilien 1993.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2019 Piotr Skonieczny
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrót oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0).
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).
