Jawni grzesznicy. Czy zasadne jest ich publiczne piętnowanie?
DOI:
https://doi.org/10.15633/acan.19102Słowa kluczowe:
jawnogrzesznik, piętnować, niepraktykujący, kan. 915 KPK, kan. 1184 KPKAbstrakt
Autor, po nakreśleniu tematu i wyjaśnieniu terminów „jawny grzesznik” i „piętnować” w kontekście historycznym, podaje syntezę dyscypliny kościelnej wobec jawnych grzeszników. Rozpoczyna od zagadnienia niepraktykujących chrześcijan, stosunkowo rzadko pojawiającego się w nauczaniu o jawnogrzesznikach. Centralne miejsce w analizach zajmują kwestie odmowy dopuszczenia do Komunii św. (kan. 915 KPK) i udzielenia katolickiego pogrzebu (kan. 1184 § 1 nr 3 KPK) oraz inne ograniczenia i sankcje, jakie mogą dotknąć jawnych grzeszników (np. kandydatów na rodziców chrzestnych – kan. 874 nr 3 KPK; chorych, którzy uparcie trwają w jawnym grzechu ciężkim – kan. 1007 KPK). Uwzględniając aktualne przypadki, zwłaszcza związane ze stosowaniem do nich norm z kan. 915 i 1184 KPK, przypomina się, że przy ich aplikacji należy uwzględniać katolickie zasady osądu moralności ludzkich czynów. Zaleca się korzystać z mądrości Benedykta XIV, który radził, by do każdej osoby podchodzić indywidualnie, zachowywać spokój, pouczyć jawnogrzesznika, że przyjęcie Ciała Chrystusa nie uchroni jej przed sądem Chrystusa, lecz obciąży. Jeśli jawnogrzesznik nadal trwa w uporze, należy jego grzech piętnować, czego najbardziej dotkliwe są odmowa Komunii św. i pogrzebu kościelnego.
Bibliografia
Aparecida. V Ogólna Konferencja Episkopatów Ameryki Łacińskiej i Karaibów. Dokument końcowy: Jesteśmy uczniami i misjonarzami Jezusa Chrystusa, aby nasze narody miały w Nim życie, Gubin 2014.
Bączkowicz F., Baron J., Stawinoga W., Prawo kanoniczne. Podręcznik dla duchowieństwa, Opole 1958.
Beal J. P., Should politicians be refused communion?, https://www.americamagazine.org/faith/2004/06/21/should-politicians-be-refused-communion (12.12.2021).
Borek D. OCarm, Przestępstwa przeciw wierze w normach de Delictis reservationis z 2010 roku, „Prawo Kanoniczne” 57 (2014) nr 3, s. 105–126.
Brückner A., Słownik etymologiczny języka polskiego, Warszawa 1993.
Burke R. L., Canon 915: La disciplina con respecto a la negación de la Sagrada Comunión a aquellos que perseveran obstinadamente en un pecado grave manifiesto, „Periodica de re canonica” 96 (2007) nr 1, s. 3–58.
Burke R. L. kard., Zasady dotyczące odmowy Komunii Świętej osobom z uporem trwającym w jawnym grzechu ciężkim, „Christianitas” (2011) nr 45–46, s. 242–244.
Busz B., Publiczne smaganie grzeszników, https://pomorska.pl/publiczne-smaganie-grzesznikow-komentuje-beata-busz/ar/7769015 (01.09.2019).
Catechismus Ex Decreto SS. Concilii Tridentini Ad Parochos Pii V. Pont. Maximi Jussu Editus, Typis Seminarii, Patavii 1724; https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/29726/edition/26719?language=pl (12.10.2019).
Codicis Iuris Canonici Fontes, ed. P. Gasparri, vol. 2: Romani Pontifices A. 1746–1865, Typis Polyglottis Vaticanis 1948.
Codex Iuris Canonici Pii X Pontificis Maximi iussu degestus, Benedicti Papae XV auctoritate promulgatus. Praefatione, fontium annotatione et indice analytico-alphabetico ab Em.mo Card. P. Gasparri auctus, Typis Polyglottis Vaticanis 1974.
Codex Iuris Canonici auctoritate Ioannis Pauli PP. promulgatus, 25.01.1983, „Acta Apostolicae Sedis” 75 (1983) pars 2, s. 1–317; tekst polski: Kodeks prawa kanonicznego, przekład polski zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu, Poznań 1984.
Decretum magistri Gratiani, https://geschichte.digitale-sammlungen.de//decretum-gratiani/online/angebot (01.11.2019).
Didache, czyli Nauka Dwunastu Apostołów, przeł. J. Jankowski, Warszawa 1923.
Dullak K., Ceremonie pogrzebowe w polskim ustawodawstwie synodalnym przełomu XX i XXI wieku, „Colloquia Theologica Ottoniana” (2009) nr 1, s. 79–101.
Dyduch J. M., Pogrzeb kościelny wyrazem wiary chrześcijańskiej. Aktualny stan prawny, „Prawo Kanoniczne” 60 (2017) nr 4, s. 87–99; https://doi.org/ 10.21697/pk.2017.60.4.05.
Dziewiecki M., Moralny wymiar ludzkiego działania: być człowiekiem to być człowiekiem odpowiedzialnym (KKK 1749–1761), w: Wyznawać wiarę dzisiaj, red. S. Łabędowicz, Sandomierz 1999, s. 483–489.
Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II, t. 2, Kraków 1996.
Gossman F. J. bp, The State of the Soul of Those Presenting Themselves for Communion, „Origins. CNS documentary service” 34 (2004), s. 190.
Gramunt I., Non-admission to holy communion: the interpretation of canon 915, „Studia Canonica” 35 (2001) nr 1, s. 175–190.
Gresland H., ¿Qué conducta observar con los pecadores públicos?, https://adelantelafe.com/conducta-observar-los-pecadores-publicos/ (12.11.2019).
Hadro M., Cupich: „Counterproductive” to deny Holy Communion to pro-abortion politicians, https://catholicherald.co.uk/cupich-counterproductive-to-deny-holy-communion-to-pro-abortion-politicians/ (12.11.2019).
Hendriks J., „Non siano ammessi alla sacra comunione…”. Il c. 915 e le ulteriori prescrizioni ecclesiastiche sull’accesso alla comunione, „Quaderni di diritto ecclesiale” 5 (1992) nr 2, s. 192–204.
Hendriks J., „Ad sacram communionem ne admittantur…”. Adnotationes in can. 915, „Periodica de re morali canonica liturgica” 79 (1990), s. 163–176.
Instrukcja liturgiczno-duszpasterska Episkopatu Polski o pogrzebie i modlitwach za zmarłych z 5.05.1978 r., w: Obrzędy pogrzebu dostosowane do zwyczajów diecezji polskich, Katowice 1991, s. 23–29.
Iraburu J. M., Los cristianos no-practicantes son pecadores públicos, http://www.infocatolica.com/blog/reforma.php/1309090642-234-los-cristianos-no-practic (03.11.2019).
Ioannes Paulus II, Litterae encyclicae de vitae humanae inviolabili bono Evangelium vitae, 25.03.1995, „Acta Apostolicae Sedis” 87 (1995), s. 401–522; tekst polski: Jan Paweł II, Encyklika Evangelium vitae, w: Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II, t. 2, Kraków 1996.
Jan Paweł II, Konstytucja apostolska Fidei Depositum, ogłoszona z okazji publikacji Katechizmu Kościoła Katolickiego opracowanego po Soborze Powszechnym Watykańskim II, w: Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań 1994, s. 5–9.
Janczewski Z., Udzielanie Komunii św. osobom rozwiedzionym? Analiza adhortacji „Amoris laetitia” papieża Franciszka, „Prawo Kanoniczne” 59 (2016) nr 2, s. 41–58.
Kard. Raymond Leo Burke: Odmowa Komunii lesbijce w związku to czyn właściwy, fronda.pl/kard-Burke-…/ (02.02.2020).
Kard. Cupich o nieudzielaniu Komunii proaborcyjnym politykom: sankcje „nikogo nie przekonają”, http://www.bibula.com/?p=108487 (11.11.2019).
Katoliccy biskupi z USA odmawiają grzebania zmarłych homoseksualistów. „Takie jest prawo”, https://nczas.com/2019/08/31/katoliccy-biskupi-z-usa-odmawiaja-grzebania-zmarlych-homoseksualistow-takie-jest-prawo/ (01.10.2019).
Kaveny C., Prophecy without contempt: religious discourse in the public square, Cambridge (MA) 2016.
Keane J. T., Explainer: When can someone be denied the Eucharist?, „America. The Jesuit Review” 30.10.2019.
Kodeks kanonów Kościołów wschodnich promulgowany przez papieża Jana Pawła II, Lublin 2002.
Konferencja Episkopatu Polski, Instrukcja liturgiczno-duszpasterska o pogrzebie i modlitwach za zmarłych, 5.05.1978, w: Dokumenty duszpastersko-liturgiczne Episkopatu Polski 1966–1998, opr. C. Krakowiak, L. Adamowicz, Lublin 1999, s. 279–284.
Konferencja prasowa Ojca Świętego w czasie lotu powrotnego. Lot papieski, 15.09.2021, https://www.vatican.va/content/francesco/pl/speeches/2021/september/documents/20210915-bratislava-volo-ritorno.html (12.12.2021).
Krzysteczko H., Od publicznej praktyki pokutnej do spowiedzi prywatnej, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” 29 (1996), s. 327–332.
Maguire B., On Giving Communion to Pro-Abortion Politicians, https://www.crisismagazine.com/2014/on-giving-communion-pro-abortion-politicians (12.12.2021).
Majer P., Czy adhortacja „Amoris Laetitia” zmieniła kan. 915 KPK?, „Prawo Kanoniczne” 62 (2019) nr 4, s. 91–111, https://doi.org/10.21697/pk.2019.62.4.04.
McCarrick T. card., Interim Reflections of the Task Force on Catholic Bishops and Catholic Politicians, „Origins. CNS documentary service” 34 (2004), s. 108.
Mierzejewski K., Obowiązek uczestniczenia we Mszy świętej w niedziele i święta nakazane, „Prawo Kanoniczne” 57 (2014) nr 4, s. 65–88.
Nykiel K., Wyłączenie wiernych ze wspólnoty z Kościołem. Aspekty prawne i teologiczne, „Roczniki Nauk Prawnych” 24 (2014) nr 2, s. 137–157.
Pauli Papae V, Constitutio Apostolica de Ritualis Romani Editione, w: Rituale Romanum Ecclesiis Poloniae accommodatum, Katoviciis 1927, s. V–VI.
Pavone F., The Ratzinger Fiasco Priests for Life, www.priestforlife.org/columns2004/04-09-13theratzingerfiasco.htm (11.11.2019).
Pecadores públicos: la falacia del fuero interno, http://info-caotica.blogspot.com/2016/05/pecadores-publicos-la-falacia-del-fuero.html (05.09.2019).
Pontificium Consilium de Legum Textibus Interpretandis, Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgatus, Fontium annotatione auctus, Libreria Editrice Vaticana 1995.
Pope tells Argentine Bishops to use doc restricting communion for pro-aborts, https://www.lifesitenews.com/news/pope-tells-argentine-bishops-to-use-doc-restricting-communion-for-pro-abort/ (10.12.2021).
Prados L., Normas de convivencia cristiana con familiares adúlteros y pecadores públicos, 25.07.2017, https://adelantelafe.com/normas-convivencia-cristiana-familiares-adulteros-pecadores-publicos/ (11.11.2019).
Ratzinger J. card., Worthiness to Receive Holy Communion. General Principles, https://www.priestsforlife.org/magisterium/bishops/04-07ratzingerommunion.htm (20.10.2019).
Rituale Romanum Pauli V. Pont. Max. Iussu editum, Antverpiae ex Officina Plantiniana 1617, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/55/Rituale_romanum_1617.pdf (02.11.2019); nowa edycja: Rituale Romanum. Editio Princeps (1614), a cura di M. Sodi, J. J. Flores Arcas, Città del Vaticano 2004.
Sacra Congregatio de Sacramentis, Instructio ad rmos locorum ordinarios de scrutinio alumnorum peragendo antequam ad ordines promoveantur „Quam ingens Ecclesiae”, „Acta Apostolicae Sedis” 23 (1931), s. 120–129.
Sacra Congregatio pro Doctrina Fidei, Decretum De sepultura ecclesiastica, 20.09.1973, „Acta Apostolicae Sedis” 65 (1973), s. 500.
Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl/sjp/publiczny;2573013.html (03.11.2019).
Słownik polszczyzny XVI wieku, http://spxvi.edu.pl/indeks/haslo/55769 (01.11.2019).
Słownik wyrazów bliskoznacznych, przykłady za: https://dobryslownik.pl/slowo/pi%C4%99tnowa%C4%87/38282/ (01.11.2019).
Steczkowski P., Dopuszczenie do Komunii Świętej osób żyjących po małżeńsku bez małżeństwa – norma czy subiektywna ocena?, w: Dyskusje nad „Amoris laetitia”, red. P. Kroczek, Kraków 2017, s. 69–93 (Annales Canonici Monographiae, 6); http://dx.doi.org/10.15633/9788374386463.05.
Steczkowski P., Dopuszczenie rozwiedzionych i żyjących w nowych związkach do komunii świętej. Forum externum czy forum internum, „Annales Canonici” 4 (2008), s. 83–97.
Sublon R., L’interprétation du canon 915 et la question du sujet, „Revue de droit canonique” 53 (2003) nr 2, s. 267–283.
Suchecki Z., Kościół a masoneria, Kraków 2001.
Szczot E., Dopuszczenie do Komunii św. wiernego katolika podlegającego normie kan. 915 KPK, „Roczniki Nauki Prawnych” 8 (1998), s. 205–223.
Szczot E., Prawo wiernego do Eucharystii według Kodeksu prawa kanonicznego z 1983 r., Lublin 2000.
Travers P. J., „Amoris Laetitia” and canon 915: a merciful return to the „letter of the law”, „Periodica de re canonica” 107 (2018) nr 3, s. 367–418.
Zaborowski M., Ograniczenie prawa wiernego do Eucharystii – kan. 915 Kodeksu prawa kanonicznego z 1983 roku, „Annales Canonici” 9 (2013), s. 139–159.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrót oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0).
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).
