Między panem wójtem i plebanem... Konflikt wójtowsko-plebański w latach 60. i 70. XIX wieku w podkrakowskiej wsi
DOI:
https://doi.org/10.15633/fhc.2234Słowa kluczowe:
Jan Chełmecki, Antoni Gałecki, Wojciech Knapczyk, Adam Kwiatkowski, Kamil Ślizowski, kolegiata św. Anny, konflikt, parafia, dwór, dekanat bolechowicki, diecezja krakowska, Marszowiec, ZielonkiAbstrakt
Artykuł ma na celu przybliżenie konfliktu, który rozegrał się w latach 60. i 70. XIX wieku w podkrakowskiej parafii Zielonki pomiędzy dziedzicem dworu Marszowiec a wikariuszami tejże parafii. Sprawa nie tylko toczyła się w podkrakowskiej wsi, ale także na wokandzie krakowskiego konsystorza biskupiego za pośrednictwem skarg i donosów. W artykule zostały zaprezentowane wyniki badania przyczyn sporu, jego przebieg, rozstrzygnięcie oraz konsekwencje, które musiały ponieść obie strony. Praca jest także przyczynkiem do badań oddziaływania posługi administratora apostolskiego ks. bpa Antoniego Gałeckiego na duchowieństwo i wiernych w pomniejszych parafiach.Bibliografia
Elenchus Venerabilis Cleri tam Saecularis quam Regularis Partis Dioecesis Cracoviensis Imperio Caesareo-Austriaco in Civilibus Subjectae et Scholarum in Eadem Existentium Anno Salutis..., Kraków 1839 — 1888.
Monumenta Poloniae Historica, t. 2, opr. A. Bielowski, Lwów 1872.
J. Bulak, Duchowieństwo parafii Zielonki (1795—1918), w: XLVMiędzynarodowe Seminarium Kół Naukowych „Koła Naukowe — Szkołą Twórczego Działania", t. 1, red. M. Gryglik, i in., Olsztyn 2016, s. 45—49, https://msknolsztyn.files.wordpress. com/2016/09/tom-1-sekcja-humanistyczna-sekcja-teologiczno- kanonistyczno-familiologiczna.pdf (dostęp: 20.03.2017).
Corpus studiosorum Universitatis Iagellonicae 1850/51-1917/18, t. 3, red. K. Stopka, aut.: M. Barcik, A. Cieślak, D. Grodowska-Kulińska, U. Perkowska, M. Żukowski, Kraków 2009.
W. Gwizdała, Nad Białuchą, 1983 (maszynopis w posiadaniu Biblioteki Publicznej w Zielonkach).
K. Kamieński, „Okropne dzieje przyniósł nam czas". Duchowieństwo diecezji tarnowskiej wobec wydarzeń 1846 roku, Tarnów 2015.
B. Kumor, Ustrój i organizacja Kościoła polskiego w okresie niewoli narodowej (1772—1918), Kraków 1980.
M. Łuczewski, Odwieczny naród: Polak i katolik w Żmiącej, Toruń 2012.
J. M. Małecki, W dobie autonomii galicyjskiej (1866—1918), w: Dzieje Krakowa. Kraków w latach 1796—1918, Kraków—Wrocław 1985.
K. Morawski, Historia Uniwersytetu Jagiellońskiego. Średnie wieki i odrodzenie, t. 2, Kraków 1900.
J. Szczepaniak, M. Hałaburda, Katalog alumnów seminarium na Stradomiu (1801—1900), Kraków 2006.
J. Urban, Diecezja krakowska w XIX w, w: Kościół krakowski w tysiącleciu, Kraków 2000, s. 304—383.
W. Urban, Wieś podkrakowska w dobie nowożytnej. (Dzieje Bibic w latach 1475—1918), Kielce — Kraków 1976.
M. Wyżga, W tej pięknej ziemi. Gmina Zielonki od średniowiecza do czasów współczesnych, Zielonki 2009.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2017 Jan Bulak
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
