Symbole mariologiczne zaczerpnięte ze świata przyrody cz. 2 – Maryja Matka, Bolesna Maryja Pokorna Służebnica
DOI:
https://doi.org/10.15633/fhc.3855Słowa kluczowe:
Matka Boska, Maryja Pokorna Służebnica, symbolika florystyczna, kultura chrześcijańska, eucharystiaAbstrakt
Artykuł prezentuje zagadnienia związane z symboliką florystyczną występującą w przedstawieniach Matki Boskiej. Symbolika florystyczna to jedna z bardziej rozbudowanych form przekazu pozawerbalnego w każdej cywilizacji i kulturze. Rośliny bowiem towarzyszą człowiekowi przez całe życie, zapewniając pokarm, medykamenty, schronienie, okrycie, a także doznania estetyczne. Kultura chrześcijańska nie jest w tej mierze odosobniona. Poprzez znaki i symbole zaczerpnięte ze świata flory ukazywane są treści pasyjne, eucharystyczne, hagiograficzne, eklezjologiczne itd.Bibliografia
Biedermann H., Leksykon symboli, Warszawa 2003.
Bogacz R., Od Niepokalanej do Bogurodzicy. Kontekst archeologiczno-biblijny, Maria Immaculata. 150 rocznica ogłoszenia dogmatu o Niepokalanym Poczęciu NMP, red. L. Rotter, J. Marecki, Kraków 2004.
Carr-Gomm S., Słownik symboli w sztuce. Motywy, mity, legendy w malarstwie i sztuce, Warszawa 2001.
Cirlot J. E., Słownik symboli, Kraków 2006.
Courth F., Mariologia – Maryja, Matka Chrystusa, w: Podręcznik teologii dogmatycznej, red. W. Beinert, Kraków 1999.
Feuillet M., Leksykon symboli chrześcijańskich, Poznań 2006.
Forstner D., Świat symboliki chrześcijańskiej, Warszawa 2001.
Hoffsümmer W., Leksykon dawnych i nowych symboli, Kielce 2001.
Impelluso L., Natura i jej symbole. Rośliny i zwierzęta, Warszawa 2006.
Jackowski A., Pielgrzymowanie, Wrocław 2004.
Janicka-Krzywda U., Patron – atrybut – symbol, Poznań 1993.
Klawek A., Biblijne symbole maryjne,,,Ruch biblijny i liturgiczny” 9 (1956) nr 4–5, s. 216–227.
Kobielus S., Florarium christianum, Kraków 2006.
Kopaliński W., Słownik symboli, Warszawa 2001.
Leclerco J., Miłość nauki a pragnienie Boga, Kraków 1997.
Lurker M., Słownik obrazów i symboli biblijnych, Poznań 1989.
Lurker M., Przesłanie symboli w mitach, kulturach i religiach, Warszawa 2011.
Macioti M. I., Mity i magie ziół, Kraków 2006.
Małopolska – czas ludzi, red. K. Bik, Kraków 2009.
Mitkowska A., Sacro Monte – park pielgrzymkowy, Kraków 1990.
Mitkowska A., Śladami św. Franciszka z Asyżu w poszukiwaniu kompozycyjno-krajobrazowych źródeł Kalwarii Zebrzydowskiej, Kalwaria Zebrzydowska 1993.
Mitkowska A., Kalwarie polskie, Wrocław 2003.
Moldenke N. H., Moldenke A. L., Plants of the Bible, New York 195
Nicolas A., Dąbrowski E., Życie Maryi Matki Bożej, Warszawa 1954.
Niezgoda C., Arcybractwo Męki Pańskiej w Krakowie. Na 400–lecie jego istnienia, w: Arcybractwo Męki Pańskiej, red. P. Solecki, Kraków 1997.
Ogrodowska B., Polskie tradycje i obyczaje rodzinne, Warszawa 2007.
Olszewski D., Polska kultura religijna na przełomie XIX i XX wieku, Warszawa 1996, s. 217–222.
Petro M., Wýznam rastlin a ich produktov v litugickom roku v Greckokatolickej cirkvi na Slovensku, w: Ogród Pana, red. J. Brusiło, Kraków 2010.
Pielas M., Matka Boska Bolesna, w: Polska sztuka kościelna renesansu i baroku. Tematy i symbole, red. K. Moisan-Jabłońska, t. 1: Nowy Testament, Kraków 2000.
Rotter L., Pobożność pasyjna propagowana przez zakony, na przykładzie zakonów reguły franciszkańskiej. Próba analizy, „Studia Catholica Podoliae” 2006 nr 5, Городок – Кам’янець Подільський, s. 357–370.
Rotter L., Rośliny jako atrybuty świętych, w: Symbolika roślin. Heraldyka i symbolika chrześcijańska, red. J. Marecki, L. Rotter, Kraków 2007.
Rotter L., Symbole mariologiczne zaczerpnięte ze świata przyrody. cz. 1 – Niepokalanie Poczęta Dziewica, Pokorna Służebnica, „Theologos. Teologická revue” 16 (2014) nr 2, s. 58–73.
Rotter L., Rośliny – symbole, inspiracje czy pokarm. Znaczenie roślin w kulturze ludowej, w: Znak, symbol a rituál v tradiciách a prejavoch l’udovej zbožnosti, red. P. Tirpák, P. Borza, Prešov 2013, s. 121–140.
Ryken L., Wilhoit J., Longman T., Słownik symboliki biblijnej. Obrazy, symbole, motywy, metafory, figury stylistyczne i gatunki literackie w Piśmie Świętym, Warszawa 1998.
Rynck P. de, Jak czytać malarstwo rozwiązywanie zagadek, rozumienie i smakowanie dzieł dawnych mistrzów, Kraków 2005.
Seibert J., Leksykon sztuki chrześcijańskiej. Tematy, postacie, symbole, Kielce 2007.
Sládek K., A Theological Reflection on the Face of God in Iconography, w: Seeking God´s Face, ed. M. Ryšková, Praha 2018, s. 127–136.
Smosarski J., Oblicza świąt, Warszawa 2005.
Szymanderska H., Polskie tradycje świąteczne, Warszawa 2003.
Tresidder J., Symbole i ich znaczenie, Warszawa 2001.
Włodarczyk Z., Siedem upraw biblijnych i ich symbolika, Kraków 2008.
Włodarczyk Z., Przyroda w Biblii „od cedru… do hizopu”, Kraków 2011.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
