Pokora intelektualna – jak połączyć niewiedzę dotyczącą poznania z pewnością dotyczącą przymierza

Autor

  • Stanisław Krajewski Uniwersytet Warszawski

DOI:

https://doi.org/10.15633/lie.1917

Słowa kluczowe:

Biblia, judaizm, prawda, ortopraksja, ortodoksja, przymierze, ateizm, męczeństwo, prawo religijne

Abstrakt

Mojżesz jest przedstawiony w Biblii jako człowiek nadzwyczaj pokorny. Jak to możliwe, skoro wedle Pisma jego wiedza i jego możliwości były niezrównane? Jest to możliwe, jeśli odróżnić „wiedzę o” od „wiedzy, aby”. W prawdy religijne można powątpiewać, religijne obowiązki i tak mogą być utrzymane. Prawdziwość ma wymiar uniwersalny, zobowiązania – niekoniecznie. Takie podejście umożliwia pełną otwartość w dialogu międzyreligijnym. Zwłaszcza w judaizmie ortopraksja jest wymagana o wiele bardziej kategorycznie niż ortodoksja. Nawet jeśli wiele elementów biblijnych opisów nie jest dosłownie prawdziwych, narracja biblijna jest zakorzeniona w rzeczywistych wydarzeniach. I jest podstawą tradycji w takiej postaci, w jakiej ją znamy. W ramach judaizmu określa się ją jako skutek Przymierza ze Stwórcą. Jego wyrazem jest prawo religijne, które wymaga interpretacji przez znawców.

Biogram autora

  • Stanisław Krajewski - Uniwersytet Warszawski
    Prof. dr hab. Stanisław Krajewski pracuje w Instytucie Filozofii Uniwersytetu War­szawskiego. Jest przewodniczącym Rady Naukowej tego instytutu. Od ponad ćwierć wieku współprzewodniczy Polskiej Radzie Chrześcijan i Żydów. Współtwórca wystawy głównej w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Autor artykułów i książek z zakresu logiki, filozofii matematyki, myśli żydowskiej i dialogu międzyreligijnego.

Bibliografia

Contemporary Jewish religious thought, eds. A. Cohen, P. Mendes-Flohr, New York 1988.

Christianity in Jewish terms, eds. T. Frymer-Kensky, D. Novak, P. Ochs, D. Sandmel, M. Signer, Boulder CO 2000.

Jewish theology and world religions, eds. A. Goshen-Gottstein, E. Korn, Oxford 2012.

Learned ignorance. An investigation into humility in interreligious dialogue among Christians, Muslims and Jews, eds. J. Heft, R. Firestone, O. Safi, New York 2011.

Heschel A. J., Between God and man, New York 1959.

Heschel A. J., Żadna religia nie jest samotną wyspą, Kraków 2005.

Knitter P. F., Jesus and other names, Oxford, England 1996.

Krajewski S., Tajemnica Izraela a tajemnica Kościoła, Warszawa 2007.

Krajewski S., A meditation on intellectual humility, or, on a Fusion of Epistemic Ignorance and Covenantal Certainty, [w:] Learned ignorance. An investigation into humility in interreligious dialogue among Christians, Muslims and Jews, eds. J. Heft, R. Firestone, O. Safi, New York 2011, s. 241–256.

Krajewski S., Historia a religijność, „Chrześcijaństwo – Świat – Polityka. Zeszyty Społecznej Myśli Kościoła” no 1 (12) 2011, s. 15–24.

Krajewski S., Can another religion be seen as the Other?, [w:] Jewish theology and world religions, eds. A. Goshen-Gottstein, E. Korn, Oxford 2012, s. 137–147.

Krajewski S., Żydzi i…, Kraków 2014.

Langton R., Kantian humility, our ignorance of things in themselves, New York 2001.

Levinas E., A l’heure des nations, Paris 1988.

Levinas E., Judaisme et kénose, [w:] E. Levinas, A L’heure des nations, Paris 1988, s. 133–151.

Levinas E., Trudna wolność, Gdynia 1991.

Morinis A., Everyday holiness, the Jewish spiritual path of Mussar, Boston 2007.

Novak D., Introduction, [w:] Christianity in Jewish terms, eds. T. Frymer-Kensky, D. Novak, P. Ochs, D. Sandmel, M. Signer, Boulder CO 2000, s. 1–6.

Roskies D., Memory, [w:] Contemporary Jewish religious thought, eds. A. Cohen, P. Mendes-Flohr, New York 1988, s. 581–586.

Salanskis J.-M., Ways of infinity, „Studies in Logic, Grammar and Rhetoric” 2016 no 44 (57): Theology in mathematics?, s. 169–180.

Telushkin J., A code of Jewish ethics, vol. 1, New York 2006.

Pobrania

Opublikowane

2017-01-01

Numer

Tom 22 Nr 2 (2016)

Dział

Artykuły

Licencja

W kwestii praw autorskich obowiązują następujące zasady:

1. Twórca oświadcza, że służą mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.

2. Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:

  • utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
  • obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
  • włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
  • udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)

3. Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:

  • zostanie podany autor i tytuł utworu,
  • zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).