Filozofia gór Józefa Tischnera. W poszukiwaniu metafory źródłowej
DOI:
https://doi.org/10.15633/lie.30104Słowa kluczowe:
filozofia Józefa Tischnera, krytyka rozumu góralskiego, metafora jaźni, metafora źródłowa filozofii gór, transcendentalia (piękno – prawda – dobro)Abstrakt
Tekst jest próbą postawienia pierwszych kroków prowadzących do sformułowania filozofii gór inspirowanej pismami Józefa Tischnera, poczynając od opisu metafory źródłowej filozofii gór.
Bibliografia
Balthasar H. U. von, Teologika, t. 1: Prawda świata, tłum. J. Zychowicz, Kraków 2005.
Balthasar H. U. von, Chwała. Estetyka teologiczna, t. 3.2: Teologia, cz. 2: Nowy Testament, tłum. J. Fenrychowa, Kraków 2010.
Bonatti W., Moje góry, Warszawa 1967.
Bonatti W., I miei ricordi, Milano 2020.
Bonowicz W., Trzy prawdy, „Przekrój” 4 (2021), s. 152–153.
Bruner J., The Narrative Construction of Reality, „Critical Inquiry” 18 (1991), s. 1–21.
Dennett D., The Self as a Center of Narrative Gravity, w: Self and Consciousness: Multiple Perspectives, eds. F. Kessel, P. Cole, D. Johnson, Hillsdale NJ, 1992, s. 103–115.
Dymarski Z., Wewnętrzna przestrzeń wolności a sprawa człowieka w ujęciu Józefa Tischnera, „Paedagogia Christiana” 41 (2018), s. 81–96.
Fisher W. R., Homo Narrans. The Narrative Paradigm: In the Beginning, „Journal of Communication (pre-1986)” 35 (1985), s. 74–89.
Gałkowski S., Granica filozofii. Metafora w filozofii na przykładzie języka Józefa Tischnera, w: Filozofia w literaturze, literatura w filozofii, red. A. Iskra-Paczkowska, S. Gałkowski, M. Stanisz, Rzeszów 2013, s. 42–51.
Glinkowski W. P., Problem sceny w Tischnerowskiej filozofii dramatu, „Analiza i Egzystencja” 34 (2016), s. 71–90.
Haldane J., Admiring the High Mountains: The Aesthetics of Environment, „Environmental Values” 3 (1994), s. 97–106.
Heller M., Szczęście w przestrzeniach Banacha, Kraków 1995.
Heller M., Nieliniowy model ewolucji nauki, w: M. Heller, Filozofia nauki, Kraków 2009, s. 84–92.
Hohenberg P., An introduction to consistent quantum theory, „Review of Modern Physics” 82 (2010), s. 2835–2844.
Houellebecq M., Cząstki elementarne, Warszawa 2020.
Kant I., Krytyka władzy sądzenia, Warszawa 2004.
Kot D., Człowiek we wnętrzu metafor, „Logos i Ethos” 32 (2012), s. 157–174.
Kot D., Filozofowie i górale, w: J. Tischner, Historia filozofii po góralsku, Kraków 2018, s. 139–165.
Kot D., Metaforyczność źródła w myśli filozoficznej Józefa Tischnera, „Zeszyty Naukowe UEK” (2016) nr 4, s. 49–63, https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2016.0952.0404.
Królikowski A., „Medytacje Tischneriańskie, https://portal.tezeusz.pl/2009/03/06/medytacje-tischnerianskie (26.01.2023).
Meliville H., Moby Dick czyli biały wieloryb, t. 1, Warszawa 2018.
Meroi N., Non ti farò aspettare: tre volte sul Kangchendzonga, Milano 2015.
Messner R., Salviamo le montagne. Un appello di Reinhold Messner, Milano 2020.
Formica M., Jakob M., Commento, w: F. Petrarka, La lettera del Ventoso, Verbania 2021.
Petrarka F., Mont Ventoux, w: F. Petrarka, Pisma podróżnicze, przeł. i oprac. W. Olszaniec, Warszawa 2009, s. 42–59.
Rogowski R. E., Mistyka gór, Wrocław 1983.
Selby E., The Philosophy of Climbing, https://www.acropolisla.org/post/the-philosophy-of-climbing (aktualizacja: 24 maja 2022 r., konsultacja: 11.03.2023).
Steiner G., Rzeczywiste obecności, Gdańsk 1997.
Tischner J., Alfabet Tischnera, Kraków 2012.
Tischner J., Czym jest filozofia, którą uprawiam, w: J. Tischner, Myślenie według wartości, Kraków 2011, s. 5–10.
Tischner J., Dwie metafory początku, w: J. Tischner, U źródeł myślenia, Kraków 2023, s. 22–33.
Tischner J., Filozofia – dramat – metafora, w: J. Tischner, U źródeł myślenia, Kraków 2023, s. 11–21.
Tischner J., Filozofia dramatu, Paris 1990.
Tischner J., Historia filozofii po góralsku, Kraków 2018.
Tischner J., Inny. Eseje o spotkaniu, Kraków 2017.
Tischner J., Myślenie religijne, w: J. Tischner, Myślenie według wartości, Kraków 2011, s. 370–393.
Tischner J., Myślenie w żywiole piękna, w: J. Tischner, Myślenie w żywiole piękna, Kraków 2004, s. 7–19.
Tischner J., Myślenie z wnętrza metafory, w: J. Tischner, Myślenie według wartości, Kraków 2011, s. 510–526.
Tischner J., Nadzieja mimo wszystko, Kraków 2020.
Tischner J., Perspektywy hermeneutyki, w: J. Tischner, Myślenie według wartości, Kraków 2011, s. 93–128.
Tischner J., Spór o istnienie człowieka, Kraków 2011.
Tischner J., Spór w królestwie metafor, w: Rozum i Słowo. Eseje dialogiczne, red. B. Baran, T. Gadacz, J. Tischner, Kraków 1988, s. 57–68.
Tischner J., Wolność człowieka gór, Kraków 2021.
Wołowski L., Agatologiczne implikacje paradoksu „walki transcendentaliów” u Hansa Ursa von Balthasara i Józefa Tischnera, „Logos i Ethos” 1 (2019), s. 45–64.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
W kwestii praw autorskich obowiązują następujące zasady:
1. Twórca oświadcza, że służą mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
2. Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
3. Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).
