Józefa Tischnera pytanie o „przeświadczenie podstawowe” Leszka Kołakowskiego

Abstrakt

W niniejszym opracowaniu koncentruję się na problematyce perspektywy, z jakiej ks. Józef Tischner patrzy na dzieło filozoficzne i życie Leszka Kołakowskiego. Wykazuję, i to jest główny cel artykułu, że ta perspektywa wyznaczona jest przez Tischnerowskie odkrycie tzw. „przeświadczenia podstawowego” w pismach Kołakowskiego. Takie przeświadczenie miało decydujące znaczenie zarówno dla jego filozoficznej apologetyki marksizmu, jak również dla jego radykalnej krytyki Kościoła i ufundowanego na marksizmie komunizmu. Stawiając pytanie o „przeświadczenie podstawowe”, Józef Tischner uzasadnia, że w filozofii Kołakowskiego od początku ogniskuje się ono wokół problematyki etycznej, w szczególności w wokół idei praw człowieka. To w niej Tischner dostrzega kluczowy wątek filozofii Leszka Kołakowskiego. W ten sposób Tischner kreśli obraz Kołakowskiego jako filozofa właściwie jednej myśli, która dojrzewa w jego twórczości na różnych poziomach, przede wszystkim zaś na poziomie rozumienia ­człowieka, religii i Kościoła.