Kryzys nadziei i zadanie filozofii w myśli Józefa Tischnera
DOI:
https://doi.org/10.15633/lie.59108Słowa kluczowe:
kryzys, nadzieja, Tischner, filozofia dramatu, agatologia, łaska, BógAbstrakt
Kryzys nowoczesności jest kryzysem fundamentalnym, jest bowiem, jak uważa Józef Tischner, kryzysem nadziei. Zadaniem współczesnego człowieka jest przezwyciężenie tego kryzysu, a filozofia może w tym dopomóc – ponieważ myśl może sięgnąć do źródłowego doświadczenia nadziei, może odnaleźć te pokłady rzeczywistości, które umożliwiają odnowienie nadziei. W takiej perspektywie Tischnerowska filozofia dramatu i agatologia – a więc myślenie skupione na analizie i interpretacji dramatu ocalenia i zguby, a także na ujawieniu swoistej logiki tego, co ponad bytem i byciem – prowadzą do możliwości przezwyciężenia naznaczonej kryzysem sytuacji współczesnego człowieka. W rzeczywistości wydaje się nieusuwalnie tkwić nieredukowalny element dobra.
Bibliografia
Glinkowski W., Wolność ku nadziei. Spotkanie z myślą ks. Józefa Tischnera, Łódź 2004.
Husserl E., Kryzys nauk europejskich i fenomenologia transcendentalna, przeł. S. Walczewska, Toruń 1999.
Levinas E., Bóg i filozofia, w: O Bogu, który nawiedza myśl, przeł. M. Kowalska, Kraków 1994, s. 113–143.
Levinas E., Etyka i nieskończony, przeł. B. Opolska-Kokoszka, Kraków 1985.
Ponikło T., Tischner. Nadzieja na miarę próby. Ostatnie słowa, Kraków 2020.
Tarnowski K., Bóg u Levinasa i Tischnera, w: Tropy myślenia religijnego, Kraków 2009, s. 367–384.
Tischner J., Czym jest filozofia, którą uprawiam, w: Myślenie według wartości, Kraków 2011, s. 5–10.
Tischner J., Filozofia dramatu, Kraków 1998.
Tischner J., Impresje aksjologiczne, w: Świat ludzkiej nadziei. Wybór szkiców filozoficznych 1966–1975, Kraków 1992, s. 162–182.
Tischner J., Inny. Eseje o spotkaniu, Kraków 2017.
Tischner J., Kryzys myślenia, w: O kryzysie, red. J. Białostocki i K. Michalski, przeł. A. Kluba, Wiedeń 1990, s. 85–94
Tischner J., Myślenie religijne, w: Myślenie według wartości, Kraków 2011, s. 370–396.
Tischner J., Myślenie z wnętrza metafory, w: Myślenie według wartości, Kraków 2011, s. 510–526.
Tischner J., Spór o istnienie człowieka, Kraków 2012.
Tischner J., Studia z filozofii świadomości, Kraków 2006.
Tischner J., Wiązania nadziei, w: Świat ludzkiej nadziei, Kraków 1992, s. 294–310.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
W kwestii praw autorskich obowiązują następujące zasady:
1. Twórca oświadcza, że służą mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
2. Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
3. Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).
