Egzystencjalna aplikacja dogmatu na przykładzie Thomasa Mertona

Autor

  • Jan Paweł Strumiłowski Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

DOI:

https://doi.org/10.15633/ps.1094

Słowa kluczowe:

dogmat, doświadczenie, egzystencja, mistyka, chrystologia, trynitologia

Abstrakt

Współczesna teologia kładzie bardzo silny akcent na egzystencjalny wymiar wiary. Wielkie prace teologiczne ubiegłego wieku skupiają się na antropologicznej sferze wiary. Unaoczniają nam to chociażby dokonania takich teologów jak Karl Rahner czy Hans Urs von Balthasar. Teologia bowiem potrzebuje zakorzenienia w ludzkiej egzystencji, gdyż rodzi się ona w wyniku odczytania objawienia konkretyzującego się w życiu ludzkim. Niestety bardzo często dogmaty są traktowane przez katolików jako abstrakcyjne formuły mające niewielki związek z życiem duchowym. Współczesne propozycje teologiczne poprzez zakorzenienie w tzw. zwrocie antropologicznym rzeczywiście zdają się bliższe życiu. Niemniej jednak, pomimo swojego egzystencjalnego ukierunkowania, pozostają one nadal w dużej mierze produktem intelektualnych rozważań. W tym kontekście (dążenia do zespolenia nauki wiary z praktyką życia) bardzo cenna wydaje się teologia mistyków i mistrzów duchowych, którzy nie zajmowali się profesjonalnie tą dziedziną, a jednak dzięki swojemu doświadczeniu duchowemu byli doskonałymi teologami. Jednym z takich mistrzów był Thomas Merton, którego zapiski pokazują, w jaki sposób teologia wyjaśniająca podstawowe dogmaty chrześcijańskie, takie jak dogmat trynitarny i chrystologiczny, może być nie tyle rozważaniem doktrynalnym, ile opisem doświadczenia duchowego. Ponadto tego typu teologia jest bardzo ściśle zharmonizowana z codziennym doświadczeniem świata, przez co może nam pomóc tak przyjmować prawdy wiary, by to przyjęcie prowadziło do głębokiego doświadczenia duchowego.

Biogram autora

  • Jan Paweł Strumiłowski - Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

    Jan Strumiłowski, dr, ur. 1983 w Pyskowicach, w 2005 roku wstąpił do opactwa zakonu cysterskiego w Jędrzejowie. W 2006 roku rozpoczął studia magisterskie w Wyższym Seminarium Zakonu Braci Mniejszych w Katowicach-Panewnikach, które ukończył w 2012 roku, zdobywając tytuł magistra teologii na podstawie pracy Poznanie Boga źródłem moralnej doskonałości u T. Mertona. W 2015 roku obronił doktorat na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krakowie, na podstawie rozprawy Soteriologiczny wymiar piękna w teologii XX wieku.

Bibliografia

Balthasar H. U. von, Teologia misterium paschalnego, tłum. E. Piotrowski, Kraków 2001.

Dermine F. M., Mistycy i wizjonerzy. Twarzą w twarz z niewidzialnym światem, tłum. A. Mrozek, Warszawa 2006.

Dzidek T., Granice rozumu w teologicznym poznaniu Boga, Kraków 2001.

Gogola J. W., Teologia komunii z Bogiem, Kraków 2001.

Góźdź K., Logosowy charakter wiary według Josepha Ratzingera – Benedykta XVI, „Polonia Sacra” 17 (2013) nr 2 (33), s. 43–52.

Grzybowski W., Kierownictwo duchowe w pismach Tomasza Mertona, [w:] Sztuka kierownictwa duchowego, red. J. Augustyn, J. Kołacz, Kraków 2007, s. 222–231.

Hart P., Sylwetka duchowa Thomasa Mertona, [w:] T. Merton, Drogowskazy, tłum. A. Świderkówna, Wrocław 1988, s. 85–93.

Johnston W., Mistycyzm Obłoku niewiedzy, tłum. A. Gical, Poznań 2001.

Lichacz P., Olszewski M., Przanowski M., Wstęp, [w:] Tomasz z Akwinu, O poznaniu Boga, tłum. P. Lichacz, M. Olszewski, M. Przanowski, Kraków 2005, s. 5–51.

Maritain J., Łaska i człowieczeństwo Jezusa, tłum. A. Ziernicki, Warszawa–Ząbki 2001.

Merton T., Chleb na pustyni, tłum. S. Sumiński, Kraków 1996.

Merton T., Doświadczenie wewnętrzne, tłum. I. i P. Zarębscy, Kraków 2005.

Merton T., Nowy człowiek, tłum. P. Ciesielski, Kraków 1996.

Merton T., Nowy posiew kontemplacji, tłum. L. Zielińska, Kraków 2005.

Merton T., Ostatni z Ojców, tłum. M. Sabiniewicz, Skoczów 2004.

Merton T., Pokój monastyczny, [w:] T. Merton, Szukanie Boga, tłum. P. Ogórek, Kraków 1983.

Merton T., Posiew kontemplacji, tłum. M. Morstin-Górska, Kraków 1989.

Merton T., Siedmiopiętrowa góra, tłum. M. Morstin-Górska, Poznań 1998.

Merton T., Ślub konwersacji, tłum. A. Gomola, Poznań 1997.

Merton T., Wspinaczka ku prawdzie, tłum. P. Parlej, Kraków 2008.

Merton T., Znak Jonasza, tłum. K. Poborska, Poznań 2001.

Ogórek P., Mistyka według Tomasza Mertona, Warszawa 1996.

Pennington M. B., Thomas Merton – brat, mnich, tłum. E. Nartowska, Bydgoszcz 1999.

Rahner K., Teologia i antropologia, [w:] K. Rahner, Pisma wybrane, t. 1, tłum. G. Bubel, Kraków 2005, s. 46–67.

Shannon W. H., Milcząca lampa, tłum. A. Wojtasik, P. Ducher, Bydgoszcz–Lublin 2002.

Skawroń J., Noc ducha i dezintegracja pozytywna, Kraków 2007.

Sławiński H., Oryginalne ujęcie kwestii wiary w encyklice papieża Franciszka „Lumen Fidei”, „Polonia Sacra” 17 (2013) nr 2 (33), s. 97–112.

Sobór Laterański IV, Konstytucja 2 „O błędzie opata Joachima”, [w:] Dokumenty Soborów Powszechnych: tekst grecki, łaciński, polski. Tom 2: Konstantynopol IV, Lateran I, Lateran II, Lateran III, Lateran IV, Lyon I, Lyon II, Vienne (869–1312), układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2007.

Sobór Watykański II, Konstytucja Gaudium et Spes.

Tarnowski K., Usłyszeć niewidzialne. Zarys filozofii wiary, Kraków 2005.

Tomasz z Akwinu, Komentarz do „O Trójcy Świętej” Boecjusza, [w:] Tomasz z Akwinu, O poznaniu Boga, tłum. zbiorowe, Kraków 2005, s. 52–315.

Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna. O Trójcy Przenajświętszej, tłum. P. Bełch, Londyn 1978.

Vagaggini C., Teologia. Pluralizm teologiczny, tłum. J. Partyka, Kraków 2005.

Zarzycki S. T., Rozwój życia duchowego i afektywność, Lublin 2008.

Pobrania

Opublikowane

2015-10-01