„Communio” jako zasada duchowości ekumenicznej

Autor

DOI:

https://doi.org/10.15633/ps.29201

Słowa kluczowe:

dialog międzywyznaniowy, duchowość ekumeniczna, duchowość komunii, jedność, rozwój duchowy

Abstrakt

Rozwój ekumenizmu, który jest organicznie związany z duchowością ekumeniczną, zależy od właściwego zrozumienia i wdrożenia wartości „communio” (wspólnoty). Pojęcie to, opisujące rzeczywistość kościelną, ma swoje źródła w początkach Kościoła. Dążenie do wypełnienia woli Chrystusa względem wspólnoty wierzących oznacza zatem równoczesne odczytywanie zarówno duchowości kościelnej, jak i ekumenicznej, a także indywidualnej duchowości każdego wierzącego. Duchowość chrześcijan rozumiana jest jako dążenie do zjednoczenia z Bogiem, czyli do świętości, której natura opiera się na bezwarunkowej miłości. Proces rozwoju duchowego polega na „oczyszczeniu”, czyli odrzuceniu tego, co jest mu przeciwne, a także na aktywnym kształtowaniu duchowości. We wszystkich wyznaniach chrześcijańskich wierni są przekonani o tym powołaniu chrześcijanina. W ten sposób rodzi się i rozwija duchowość ekumeniczna o charakterze wspólnotowym. Jej treścią jest Bóg, który sam jest Prawdą i Miłością, najpełniej objawioną w Jezusie Chrystusie. „Communio” ma więc charakter chrystocentryczny i chrystoformiczny. Jednocześnie poddane jest ono działaniu Ducha Świętego, który jest Autorem dzieła ekumenicznego. To doświadczenie „communio” z Bogiem znajduje odzwierciedlenie w życiu wierzącego poprzez otwartość na bliźniego — niezależnie od jego wyznania — i staje się świadectwem apostolsko-ewangelizacyjnym wobec sekularyzującego się świata.

Bibliografia

Bartnik C., Dogmatyka, t. 2, Lublin 2003.

Benedykt XVI, Encyklika Caritas in veritate, 29.06.2009.

Beyga P., Prawda a ekumenizm — Benedykt XVI wobec anglikanów, „Teologia w Polsce” 13 (2019) nr 2, s. 187–199, https://doi.org/10.31743/twp.2019.13.2.11.

Carter D., Spirituality of ecumenical dialogue, A paper given to the London branch of the Society on 15 July 2000, Surrey 2000.

Chlebowski T., Ekumenizm duchowy w nauczaniu papieża Jana Pawła II, Lubin 2006.

Czaja A., „Communio” w eklezjologii Soboru Watykańskiego II i w dokumentach posoborowych, w: „Communio” w chrześcijańskiej refleksji o Kościele, red. A. Czaja, M. Marczewski, Lublin 2004, s. 109–133.

Czerski J., Modlitwa ekumeniczna, w: Ku chrześcijaństwu jutra. Wprowadzenie do ekumenizmu, red. W. Hryniewicz, J. Gajek, S. Koza, Lublin 1997, s. 758–766.

De la Potterie I., Prawda, w: Słownik teologii biblijnej, red. X. Leon Dufour, tłum. K. Romaniuk, Poznań–Warszawa 1982, s. 763–768.

Dokument Międzynarodowej Komisji Mieszanej do Dialogu Teologicznego między Kościołem rzymskokatolickim i Kościołem prawosławnym, Misterium Kościoła i Eucharystii w świetle tajemnicy Trójcy Świętej, tłum. W. Hryniewicz, II sesja plenarna, Monachium, 06.07.1982, https://theo-logos.pl/server/api/core/bitstreams/e22b535e-5617-451b-99a0-4d0e773da82c/content (16.12.2024).

Gogola J., Teologia komunii z Bogiem, Kraków 2001.

Guzowski K., Jezus Chrystus — prawda dająca życie, „Roczniki Teologii Dogmatycznej” 5 (2013), s. 59–73.

Hryniewicz W., Duchowość całości, w: Ku chrześcijaństwu jutra. Wprowadzenie do ekumenizmu, red. W. Hryniewicz, J. Gajek, S. Koza, Lublin 1997, s. 750–758.

Jagodziński M., „Communio” dzięki komunikacji. Teologiczny wymiar teorii komunikatywnego działania w eklezjologii Medarda Kehla, Radom 2002,

Jagodziński M., Eschatologia w perspektywie komunii, Lublin 2020.

Jagodziński M., Kościół komunii, Kraków 2022.

Jagodziński M., Sakramenty w służbie „communio”, Warszawa 2008.

Jagodziński M., Sakramenty w służbie „communio”. Studium teologiczno-komunikacyjne, Warszawa 2008.

Jagodziński M., Trynitarno-komunijna teologia stworzenia, Lublin 2016.

Jagodziński M., Trynitologia komunijna, Lublin 2021.

Jagodziński M., Zarys mariologii komunijnej, Lublin 2019.

Jan Paweł II, Encyklika Ut unum sint, 25.05.1995.

Jaskóła P., Duchowość ekumeniczna w świetle „Ut unum sint”, w: Pojednanie drogą Kościoła. Dziesięciolecie encykliki „Ut unum sint”, red. J. Budniak, Katowice 2006, s. 36–51.

Jaskóła P., Ekumenizm — prawda w teorii i życiu, „Roczniki Teologii Ekumenicznej” 1 (2009), s. 21–32.

Jedność przed nami, Raport Wspólnej Komisji Rzymskokatolicko–Ewangelicko-Luterańskiej, 1984, w: Bliżej wspólnoty. Katolicy i luteranie w dialogu 1965–2000, red. K. Karski, S. C. Napiórkowski, Lublin 2003, s. 283–345.

Katechizm Kościoła katolickiego, Poznań 1994.

Komisja „Wiara i Ustrój”, The Church — Towards a Common Vision, https://www.oikoumene.org/sites/default/files/Document/The_Church_Towards_a_common_vision.pdf (10.12.2024).

Kongregacja Nauki Wiary, List do biskupów Kościoła katolickiego o niektórych aspektach Kościoła pojmowanego jako komunia Communionis notio, Rzym, 28.05.1992, https://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_28051992_communionis-notio_en.html (06.12.2024).

Koza S., Chrystus w centrum pojednania i dialogu, w: Chrystus naszym pojednaniem, red. P. Jaskóła, S. Koza, Opole 1997, s. 241–248.

Kubiś A., Poznacie prawdę i prawda was wyzwoli. Związek między Janowymi koncepcjami prawdy i wolności w świetle J 8,31–36, „Scripturae Lumen” 4 (2012), s. 59–85.

Leeming B., The Churches and the Church. A study of ecumenism, London 1963.

legó, w: Strong’s Greek, https://biblehub.com/greek/3004.htm (13.12.2024).

McGrath A. E., Christian spirituality, Oxford 1999.

Nagy S., Kościół na drogach jedności, Wrocław 1985.

Napiórkowski A., Teologia jedności chrześcijan, Kraków 2011.

Nowak A. J., Homo religiosus, Lublin 2003.

Od ekumenizmu do apostazji, „Zawsze Wierni” 4 (2004) nr 59, https://www.piusx.org.pl/zawsze_wierni/artykul/712 (16.12.2024).

Papieska Rada do spraw jedności chrześcijan, Dyrektorium w sprawie realizacji zasad i norm dotyczących ekumenizmu z 25 marca 1993, w: Ut unum. Dokumenty Kościoła katolickiego na temat ekumenizmu 1982–1998, red. S. C. Napiórkowski, K. Leśniewski, J. Leśniewska, Lublin 2000, s. 30–101.

Pawłowski S., „Communio” w dokumentach światowych dialogów ekumenicznych, w: „Communio” w chrześcijańskiej refleksji o Kościele, red. A. Czaja, M. Marczewski, Lublin 2004, s. 135–158.

Pius XII, Encyklika Mediator Dei, 20.11.1947.

Raport Sekcji II Piątej Światowej Konferencji Komisji Wiara i Ustrój Koinōnia w wierze apostolskiej, „Studia i Dokumenty Ekumeniczne” 10 (1994) nr 1, s. 82–89.

Ratzinger J., Kościół — znak wśród narodów, Lublin 2013 (Opera Omnia, VIII/2).

Ratzinger J., Kościół — znak wśród narodów, red. K. Góźdź, M. Górecka, tłum. W. Szymona, Lublin 2013 (Opera Omnia, VIII/1).

Ratzinger J., Kościół. Pielgrzymująca wspólnota wiary, red. S. Otto, V. Pfnür, tłum. W. Szymona, Kraków 2005.

Second Anglican-Roman Catholic International Commission, The Church as Communion, Dublin 1990, https://iarccum.org/doc/?d=13#text (09.12.2024).

Składanowski M., Ekumenizm — nie utopia, lecz chrześcijański obowiązek. W odpowiedzi Jerzemu Kopani, „Zeszyty Naukowe Centrum Badań im. Edyty Stein” (2016) nr 15, s. 351–371, https://doi.org/10.14746/cbes.2016.15.26.

Sobór Watykański II, Dekret o ekumenizmie Unitatis redintegratio.

Sobór Watykański II, Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium.

Stępień A. B., Prawda, w: Leksykon filozofii klasycznej, red. J. Herbut, Lublin 1997, s. 437–439.

Sullivan E., Ecumenical spirituality, w: A Dictionary of Christian Spirituality, red. Gordon S. Wakefield, London 1983, s. 125–126.

Szymik J., O prawdzie, istocie nieomylności. Szukać — znaleźć — szukać, „Teologia. Kultura. Społeczeństwo” 2–3 (2016–2017) nr 2, s. 19–29.

Szymik J., Prawda i mądrość. Przewodnik po teologii Benedykta XVI, Kraków 2019.

Tatar M., Elementy duchowości ekumenicznej, Pelplin 2018.

Tatar M., Specyfika duchowości ekumenicznej, w: Odcienie polskiego katolicyzmu, red. P. Artemiuk, Płock 2022, s. 147–170.

Tavard G. H., Two centuries of ecumenism, Indiana 1960.

Tyson J. R., Invitation to Christian Spirituality. An Ecumenical Anthology, New York–Oxford 1999.

Urbański S., Teologia życia mistycznego, Warszawa 1999.

Vetrali T., Duchowość ekumeniczna i duchowość franciszkańska, tłum. A. Kaznowski, „Studia Oecumenica” 4 (2004), s. 133–144.

World Council of Churches, Faith and Order, paper no. 111, Baptism, Eucharist and Ministry, Geneva 1982.

µεταµορφόω, https://biblehub.com/greek/3339.htm (12.12.2024).

Pobrania

Opublikowane

2025-06-30

Numer

Dział

Artykuły

Jak cytować

Tatar, M. (2025). „Communio” jako zasada duchowości ekumenicznej. Polonia Sacra, 29(2), 7-36. https://doi.org/10.15633/ps.29201