Współczesny człowiek modlitwy w kontekście kryzysu antropologicznego

Autor

DOI:

https://doi.org/10.15633/ps.26407

Słowa kluczowe:

duchowość, modlitwa, człowiek, kryzys

Abstrakt

Jednym z przejawów współczesnego kryzysu człowieka jest modlitwa. Publikacja podejmuje tę problematykę w kontekście wyzwań cywilizacyjnych. Posługując się metodą analityczną, wskazuje na genotypiczne i fenotypiczne fundamenty modlitwy. Kluczowe jest doświadczenie wynikające z Pisma Świętego, które jest modlitewno-uświęcającym dialogiem. Punktem szczytowym tego procesu jest osoba Jezusa Chrystusa. W tym kontekście konieczne jest zauważenie i sprecyzowanie współczesnych wyzwań, które są wielowarstwowe oraz wieloaspektowe. Cywilizacyjny postęp, który znalazł się w centrum współczesnej egzystencji wraz z narastającą apostazją, postawił człowieka w centrum wszechświata. To spowodowało potężne zachwianie antropologiczno-tożsamościowe. Analiza wskazuje, że odniesienie do Boga jako Prawdy w modlitewnym dialogu interpersonalnym, może prowadzić do odzyskania przez człowieka jego tożsamości.

Biogram autora

Marek Tatar - Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Ks. Marek Tatar – prezbiter diecezji radomskiej (1989), prof. dr hab., prodziekan Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, kierownik Katedry Mistyki Chrześcijańskiej na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Konsultant Komisji ds. Duchowieństwa Konferencji Episkopatu Polski. Autor wielu artykułów i wystąpień z zakresu duchowości chrześcijańskiej, w Polsce i poza jej granicami. Przestrzenie badawcze: duchowość chrześcijańska, mistyka, duchowość ontyczna, duchowość ekumeniczna.

Bibliografia

Bartnik Cz., Dogmatyka katolicka, t. 1, Lublin 2000.

Beauchamp P., Modlitwa, w: Słownik teologii biblijnej, red. X. Leon-Dufour, tłum. K. Romaniuk, Poznań, Warszawa 1982, s. 496–504.

Benedykt XVI, Encyklika Spe salvi, Rzym 2007.

Biela B., „Antropologia genderyzmu” w świetle Listu do Biskupów Kościoła Katolickiego o współdziałaniu mężczyzn i kobiet w Kościele i w świecie, „Studia Pastoralne” (2015) nr 11, s. 39–55.

Bokwa I., Teologia w warunkach nowoczesności i ponowoczesności, Sandomierz 2010.

Burda W., Modlitwa Kościoła w Dziejach Apostolskich, „Verbum Vitae” 22 (2012), s. 111–135.

Castillo J. M., Oracion y existencia cristiana, Salamanca 1969.

Fuellenbach J., Throw fire, Manila 1998.

Gardocki D., Wybrane zagadnienia z antropologii teologicznej Jana Pawła II, „Studia Bobolanum” 31 (2020) nr 1, s. 53–69.

Gogola J. W., Od objawienia do zjednoczenia, Kraków 2005.

Grabowski M., Sztramski A., Tożsamość osobowa a tożsamość płciowa, w: Medyczne, bioetyczne, psychosocjologiczne i prawne aspekty tożsamości płci, red. W. Sinkiewicz, R. Grabowski, Bydgoszcz 2014, s. 47–70.

Granat W., Personalizm chrześcijański, Poznań 1985.

Haręzga S., Ożywienie praktyki lectio divina we współczesnym Kościele, „Collectanea Theologica” 61 (1991) nr 4, s. 45–69.

Jan Paweł II, Adhortacja apostolska Ecclesia in Europa, Rzym 2003. Jan Paweł II, Encyklika Fides et ratio, Rzym 1998.

Jan Paweł II, Homilia w czasie Mszy św. na Placu Zwycięstwa, Warszawa, 02.06.1979, w: Jan Paweł II, Pisma zebrane, t. 9, Kraków 2008, s. 31–32.

Jan Paweł II, Redemptor hominis, Rzym 1979.

Jaworski M., Antropologiczne podstawy modlitwy. Studium filozoficzno-religijne, „Studia Philosophiae Christianae” 51 (2015) nr 1, s. 5–15.

Kacprzak M., Społeczne koszty wdrażania ideologii gender, „Colloquia Theologica Ottoniana” 2 (2014), s. 63–73.

Kant I., Krytyka praktycznego rozumu, tłum. J. Gałecki, Warszawa 1972.

Kasjaniuk E., Modlitwa, w: Encyklopedia katolicka, t. 12, red. S. Wilk, E. Ziemann i in., Lublin 2008, s. 1503.

Katechizm Kościoła katolickiego, Poznań 1994.

Klinkowski J., Wolność w nauczaniu św. Pawła na tle kultury judaistyczno-hellenistycznej, „Wrocławski Przegląd Teologiczny” 23 (2015) nr 2, s. 27–42.

Kochel J., Antropologiczny aspekt modlitwy chrześcijańskiej, „Liturgia Sacra” 26 (2020) nr 1, s. 65–86.

Kongregacja Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego, Instrukcja Congregavit nos in unum Christi amor, Rzym 1994.

Kowalczyk S., Podstawy światopoglądu chrześcijańskiego, Lublin 1993.

Łach J., Motywacje modlitwy w Biblii, „Studia Theologica Varsaviensia” 23 (1985) nr 2, s. 55–71.

Läpple A., Od Egzegezy do katechezy, t. 1, tłum. B. Bielecki, Warszawa 1986.

Nabzdyk Z., Modlitwa — źródło i wyraz duchowości, w: Teologia duchowości katolickiej, red. W. Słomka, M. Chmielewski, J. Misiurek, A. J. Nowak, Lublin 1993, s. 124–147.

Nowak A. J., Homo religiosus, Lublin 2003.

Nowak A. J., Osoba fakt i tajemnica, Rzeszów 2010.

Nykiel M., Pułapka gender. Karły kontra orły. Wojna cywilizacji, Kraków 2014.

Piasecki P., Medytacja chrześcijańska instrumentem nowej ewangelizacji, „Annales Missiologici Posnanienses” 23 (2018), s. 133–145.

Ratzinger J., List biskupów Kościoła katolickiego o niektórych aspektach medytacji chrześcijańskiej, Watykan 1989.

Ratzinger J., W rozmowie z czasem, red. K. Góźdź, M. Górecka, Lublin 2017 (Opera Omnia, XIII/2).

Ratzinger J., Wprowadzenie w chrześcijaństwo, tłum. Z. Włodkowa, Kraków 2006.

Reisner W., Kryzys modlitwy?, tłum. B. Majczyna, Kraków 2002.

Rusecki M., Mastej J., Eklezjotwórczy wymiar modlitwy, „Homo Orans” 1 (2000), s. 115–133.

S. Joannis Chrysostomi, De incomprehensibili dei natura, in: S. Joannis Chrysostomi, Opera omnia Quae Exstant, tomi primi, ed. J.-P. Migne, Parisiis 1863, c. 3, col. 719–728 (Patrologiae Cursus Completus. Series Graeca, 48).

S. Juan de la Cruz, Noche oscura, w: Obras completas, ed. E. Pacho, Burgos 2010.

Santa Teresa de Avila, Castillo interior, w: Obras competas, ed. T. Álvarez, Burgos 2014.

Sienkiewicz W., Gender — zarys genezy i rozwoju, w: Medyczne, bioetyczne, psychosocjologiczne i prawne aspekty tożsamości płci, red. W. Sinkiewicz, R. Grabowski, Bydgoszcz 2014, s. 9–21.

Sionek A., Modlitwa charyzmatyczna, „Duchowość w Polsce” 16 (2014), s. 72–84.

Steczek B., Modlitwa współczesnych chrześcijan, „Studia Theologica Varsaviensia” 18 (1980) nr 2, s. 197–208.

Stypułkowska B., Biblijne przykłady ludzi wiary i modlitwy w zastosowaniu katechetycznym, „Polonia Sacra” 19 (2015) nr 3, s. 117–139.

Szram M., Koncepcja modlitwy integralnej według Orygenesa, „Verbum Vitae” 22 (2012), s. 185–201.

Sztajer S., Naturalność religii a istnienie niewiary, „Przegląd Religioznawczy” (2011) nr 1, s. 41–53.

Szymik S., Modlitwa apostolska św. Pawła, „Verbum Vitae” 22 (2012), s. 137–154.

Tatar M., Duchowość pokoju, Warszawa 2013.

Tatar M., Duchowy wymiar komunikacji w wierze i poprzez wiarę w procesie dążenia do świętości, „Warszawskie Studia Pastoralne” 18 (2013), s. 89–110.

Tatar M., Wspólnotowy i wspólnototwórczy charakter modlitwy, „Collectanea Theologica” 89 (2029) nr 3, s. 111–136.

Tomasz z Akwinu, Summa theologiae, Londyn 1962–1986.

Urbański S., Teologia modlitwy, Warszawa 1999.

Wdowiszewski A., Problematyka zagrożeń duchowych w medytacji Wschodu w kontekście inicjacji okultystycznych i synkretyzmu religijnego, „Studia Gdańskie” 38 (2016), s. 279–297.

Werbiński I., Modlitwa — dialog człowieka z Bogiem, „Pedagogia Christiana” 2/26 (2010), s. 135–147.

Wider D., Zawsze się módlcie, Kraków 1999.

Zawada M., Homo desiderans Deum, Kraków 2011.

Zimoń H., Modlitwa. W religiach pozachrześcijańskich, w: Encyklopedia katolicka, t. 12, red. S. Wilk, E. Ziemann i in., Lublin 2008, s. 1503–1505.

Pobrania

Opublikowane

2022-12-30

Jak cytować

[1]
M. Tatar, Współczesny człowiek modlitwy w kontekście kryzysu antropologicznego, „Polonia Sacra” 26 (2022) nr 4, s. 153–174. DOI:https://doi.org/10.15633/ps.26407.

Numer

Tom 26 Nr 4 (2022)

Dział

Artykuły

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.

Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:

  • utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
  • obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
  • włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
  • udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:

  • zostanie podany autor i tytuł utworu,
  • zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).