„Czyściec na ziemi” – możliwość, natura i skutki
DOI:
https://doi.org/10.15633/ps.3980Słowa kluczowe:
eschatologia, czyściec, pokutaAbstrakt
Celem artykułu jest przypomnienie, że w świetle wypowiedzi Magisterium Kościoła, teologów i mistyków warto podjąć refleksję nad tzw. „czyśćcem na ziemi”, czyli świadomym i dobrowolnym procesem oczyszczania się z konsekwencji grzechów, który jeśli nie zostanie ukończony przed śmiercią, swoje dopełnienie będzie miał po niej, w stanie nazywanym czyśćcem. Artykuł składa się z trzech części omawiających kolejno: możliwość, naturę i skutki tzw. „czyśćca na ziemi”, a zostaje zwieńczony wnioskiem natury praktycznej, zachęcającym do odpowiedzialnego zaangażowania we własny rozwój duchowy.
Bibliografia
Balthasar H.U. von, Rzeczy ostateczne człowieka a chrześcijaństwo, w: H.U. von Balthasar, Eschatologia w naszych czasach, przekł. W. Szymona, Kraków 2008, s. 81–107.
Balthasar H.U. von, Teodrammatica, vol. 5: L’ultimo atto, Milano 1986.
Bartnik Cz.S., Dogmatyka katolicka, t. 2, Lublin 2003.
Baum W.W., Dekret Iesu, humani generis, 16.07.1999, w: Wykaz odpustów. Normy i nadania. Wydanie wzorcowe według łacińskiego wydania 4 bis z 2004 r., Katowice 2012, s. 7–10.
Benedykt XVI, Encyklika Spe salvi, 30.11.2007, Città del Vaticano 2007.
Biffi G., Linee di escatologia cristiana, Milano 20074 (Già e Non Ancora, 340).
Breviarium fidei. Wybór doktrynalnych wypowiedzi Kościoła, red. I. Bokwa, Poznań 2007.
Congar Y., Le purgatoire, w: AA.VV., Le mystère de la mort et sa célébration, Paris 1956, s. 279–336.
Congar Y., Chrystus i zbawienie świata, Kraków 1968.
Czajkowska A., Czyściec w życiu ziemskim, Pelplin 2017.
Fumagalli E., Le „Purgatoire”, cantique de l’espérance, „Communio” 38 (2018) n. 3–4, s. 129–142.
Granat W., Dogmatyka katolicka, t. 2: Bóg Stwórca. Aniołowie – człowiek, Lublin 1961 (Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 64).
Granat W., Dogmatyka katolicka, t. 8: Eschatologia. Rzeczy ostateczne człowieka i świata, Lublin 1962 (Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 70).
Jan od Krzyża, Noc ciemna, w: Jan od Krzyża, Dzieła, przekł. B. Smyrak, Kraków 19986, s. 403–520.
Jan od Krzyża, Żywy płomień miłości, w: Jan od Krzyża, Dzieła, przekł. B. Smyrak, Kraków 19986, s. 715–803.
Jan Paweł II, Adhortacja apostolska Reconciliatio et paenitentia, 2.12.1984, http://www.vatican.va/content/john-paul-ii/pl/apost_exhortations/documents/hf_jp-ii_exh_02121984_reconciliatio-et-paenitentia.html#m21 (11.09.2020).
Jan Paweł II, Katecheza Czyściec – niezbędne oczyszczenie przed spotkaniem z Bogiem, 4.08.1999, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/audiencje/ag_04081999.html (26.10.2020).
Katarzyna z Genui, Rozprawa o czyśćcu, XIX, 1, przekł. A.M. Lubik, Wrocław 1947, http://www.mocmodlitwy.info.pl/files/Sw_Katarzyna_z_Genui-TRAKTAT_O_CZYSCCU.pdf (23.09.2020).
Katechizm Kościoła katolickiego, Poznań 1994.
Kijas Z.J., Niebo w domu Ojca – czyściec dla kogo – piekło w oddaleniu, Kraków 2010.
Krzesik T., Problematyka czyśćca w polskim przepowiadaniu po Soborze Watykańskim II, Kraków 2017 (Ancilla Verbi, 5).
Łukaszuk T.D., Czyściec, czyli miłość oczyszczająca, „Ateneum Kapłańskie” 74 (1982), z. 2, s. 236–246.
Müller G.L., Dogmatyka katolicka, przekł. W. Szymona, Kraków 2015.
Nitrola A., Trattato di escatologia, vol. 2: Pensare la venuta del Signore, Cinisello Balsamo (Milano) 2010.
Obłok niewiedzy, przekł. W. Unolt, Poznań 2001.
Paweł VI, Konstytucja apostolska Indulgentiarum doctrina, 1.01.1967, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/konstytucje/indulgentiarum_doctrina_01011967.html (4.09.2020).
Pisula R., Odpusty w misterium Kościoła. Źródła, natura, praktyka, Poznań 2001 (Studia i Materiały, 41).
Rahner K., Bemerkungen zur Theologie des Ablasses, w: Schriften zur Theologie, Bd. 2: Kirche und Mensch, Zürich–Einsiedeln–Köln 19688, s. 185–210.
Rahner K., Fegfeuer, w: Schriften zur Theologie, Bd. 14: In Sorge um die Kirche, Zürich–Einsiedeln–Köln 1980, s. 435–449.
Ratzinger J., Eschatologia – śmierć i życie wieczne, w: Zmartwychwstanie i życie wieczne. Studia o eschatologii i teologii nadziei, red. K. Góźdź, M. Górecka, Lublin 2014, s. 25–257 (Opera Omnia, 10).
Salij J., Horyzonty ostateczne, Poznań 2015.
Skwierczyński A., Miłość oczyszczająca. Współczesna interpretacja katolickiej nauki o czyśćcu, Warszawa 1992.
Smentek I., Sposoby mówienia o czyśćcu we współczesnej teologii (na wybranych przykładach), „Warszawskie Studia Teologiczne” 26 (2013) nr 1, s. 161–176.
Stinissen W., Ja nie umieram, wstępuję w życie! Rozważania o śmierci i wieczności, przekł. J. Iwaszkiewicz, Poznań 2016, s. 137–138.
Szwarc K., Czyściec jako boska puryfikacja ludzkiego życia na podstawie pism wybranych mistyków i świętych, „Warszawskie Studia Teologiczne” 25 (2012) nr 1, s. 125–140.
Tomasz à Kempis, O naśladowaniu Chrystusa, przekł. M. Gajkowski, Kraków 2002.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
