Rodzina XXI wieku w perspektywie nauczania Jana Pawła II
DOI:
https://doi.org/10.15633/ps.1097Słowa kluczowe:
Jan Paweł II, teologia małżeństwa i rodziny, troska pastoralnaAbstrakt
Sobór Watykański II przyniósł nowa dynamikę, ukierunkowując Kościół na małżeństwo i rodzinę. Jan Paweł II często przedstawiał zagadnienia związane z małżeństwem i rodziną w swoich przemówieniach, katechezach i dokumentach, wzmacniając nie tylko teologię rodziny, ale także troskę pastoralną małżeństwa i rodziny. Papież rozbudował wizję formacji przygotowującej do małżeństwa i rodziny jako szczególnej wspólnoty. Całe życie tej wspólnoty jest bowiem oparte na sakramentalnym znaczeniu rodziny, zatem otrzymuje szczególny rodzaj uświęcenia. Ludzka miłość, a zwłaszcza miłość małżeńska i rodzinna, przedłuża miłość Boga. Rodzice są przeznaczeni do udzielania swoim dzieciom nie tylko daru życia, ale także daru wiary. Jan Paweł II obiektywnie patrzył na sytuację i rolę rodziny, dlatego w swoim nauczaniu wskazywał sposoby wzmacniania rodzin niszczonych przez cywilizację śmierci.
Bibliografia
Adamski F., Rodzina między sacrum a profanum, Poznań 1987.
Badinter E., XY – tożsamość mężczyzny, tłum. G. Przewłocki, Warszawa 1993.
Bauman Z., Globalizacja: i co z tego dla ludzi wynika, przekł. E. Klekot, Warszawa 2000.
Bezpieczeństwo rodziny w okresie transformacji ustrojowej, red. H. Górecka, Olsztyn 1998.
Bławat A., Potrzeba obecności ojca w rodzinie, „Studia nad Rodziną” 2 (1999), s. 93–99.
Bołoz W., Promocja osoby w rodzinie, Warszawa 1998.
Borutka T., Prawa osoby ludzkiej podstawą życia społecznego w świetle nauczania Kościoła, Kraków 2000.
Co Jan Paweł II mówi o zjednoczeniu Europy, układ i oprac. P. Dyrda, tłum. E. Rogowiec, Kraków 2003.
Cudak H., Funkcjonowanie dzieci z małżeństw rozwiedzionych, Toruń 2005.
Czamara W., Przemiana religijno-moralna współczesnego człowieka w nauczaniu Jana Pawła II, Poznań 1997.
Departament Badań Demograficznych GUS, Podstawowe informacje o rozwoju demograficznym Polski do 2007 roku, notatka informacyjna, Warszawa 2007.
Drogi katechezy rodzinnej, red. E. Osewska, J. Stala, Poznań 2002.
Dyczewski L., Polacy w Bawarii. Tożsamość etniczno-kulturowa. Wchodzenie w społeczeństwo niemieckie, Lublin 1993.
Dyczewski L., Tożsamość społeczno-kulturowa w globalizującym się świecie, „Kultura i Społeczeństwo” (2000) nr 1, s. 27–42.
Dzięcielska-Machnikowska S., Jak żyją bezrobotni III Rzeczypospolitej, Łódź 1993.
Dzisiejsze aspiracje katechezy rodzinnej. Problemy i wyzwania, red. J. Stala, Kielce 2005.
Fluderska G., Sajkowska M., Problem krzywdzenia dzieci. Postawy i doświadczenia dorosłych Polaków. Raport z badań, Warszawa 2001.
Fudała J., Rodzina z problemem alkoholowym, Warszawa 2007.
Głosić Jezusa – Drogę – Prawdę – Życie, red. J. Misiurek, Lublin 1997.
Golka M., Cywilizacja, Europa, globalizacja, Poznań 1999.
Gwiazda A., Globalizacja i regionalizacja gospodarki światowej, Toruń 2000.
Herzberger S. D., Przemoc domowa. Perspektywa psychologii społecznej, Warszawa 2002.
Homoseksualizm. Perspektywa interdyscyplinarna, red. K. Slany, B. Kowalska, M. Śmietana, Kraków 2005.
II Polski Synod Plenarny (1991–1999), Poznań 2001.
Jan Paweł II, Adhortacja apostolska Catechesi tradendae, 16 X 1979, [w:] Adhortacje Ojca Świętego Jana Pawła II, Kraków 1996, s. 5–86.
Jan Paweł II, Adhortacja apostolska Christifideles laici, 30 XII 1988, [w:] Adhortacje Ojca Świętego Jana Pawła II, Kraków 1996, s. 345–480.
Jan Paweł II, Adhortacja apostolska Ecclesia in Europa, 28 VI 2003, Wrocław 2003.
Jan Paweł II, Adhortacja apostolska Familiaris consortio, 22 XI 1981, [w:] Adhortacje Ojca Świętego Jana Pawła II, Kraków 1996, s. 87–208.
Jan Paweł II, Adhortacja apostolska Pastores dabo vobis, 25 III 1992, [w:] Adhortacje Ojca Świętego Jana Pawła II, Kraków 1996, s. 515–684.
Jan Paweł II, Adhortacja apostolska Vita consecrata, 25 III 1996, [w:] Adhortacje Ojca Świętego Jana Pawła II, Kraków 1996, s. 799–946.
Jan Paweł II, Chrystus Nadzieją, która nie zawodzi. Modlitewne czuwanie w Cherry Creek State, Denver 14 VIII 1993, „L’Osservatore Romano” 11 (1993), s. 29.
Jan Paweł II, Encyklika Centesimus annus, 1 V 1991, [w:] Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II, Kraków 1997, s. 617–702.
Jan Paweł II, Encyklika Dominum et vivificantem, 18 V 1986, [w:] Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II, Kraków 1997, s. 253–351.
Jan Paweł II, Encyklika Evangelium vitae, 25 III 1995, [w:] Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II, Kraków 1997, s. 838–987.
Jan Paweł II, Encyklika Fides et ratio, 14 IX 1998, [w:] Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II, t. 2, Kraków brw., s. 823–920.
Jan Paweł II, Encyklika Redemptor hominis, 4 III 1979, [w:] Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II, Kraków 1997, s. 5–76.
Jan Paweł II, Encyklika Sollicitudo rei socialis, 30 XII 1987, [w:] Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II, Kraków 1997, s. 433–508.
Jan Paweł II, Encyklika Veritatis splendor, 6 VIII 1993, [w:] Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II, Kraków 1997, s. 703–838.
Jan Paweł II, Etyka – fundament życia ludzkiego we wszystkich jego wymiarach, 28 IX 1991, „L’Osservatore Romano” 11 (1991), s. 31.
Jan Paweł II, List do Rodzin Gratissimum sane, 2 II 1994 r., [w:] Listy pasterskie Ojca Świętego Jana Pawła II, Kraków 1997, s. 247–327.
Jan Paweł II, List Ojca Świętego Jana Pawła II „Do moich Braci i Sióstr – ludzi w podeszłym wieku”, Tarnów 1999.
Jan Paweł II, O cierpieniu. Wypowiedzi Ojca Świętego do chorych i pracowników służby zdrowia (1978–1982), Warszawa 1985.
Jan Paweł II, Od praw człowieka do praw narodów. Przemówienie do Zgromadzenia Ogólnego ONZ, „L’Osservatore Romano” 11–12 (1995), s. 7–8.
Jan Paweł II, Odwagi! Ja jestem, nie bójcie się, Poznań 1987.
Jan Paweł II, Pierwszym prawem człowieka jest prawo do życia. Spotkanie z parlamentarzystami w rezydencji arcybiskupów w Warszawie (08.06.1991), [w:] Czwarta pielgrzymka Jana Pawła II do ojczyzny, „Currenda” (1992) nr 1–3, s. 142.
Jan Paweł II, Rodzino, co mówisz o sobie? Dokumenty i przemówienia papieskie w Roku Rodziny, Kraków 1995.
Jan Paweł II, W waszych rękach znajduje się orędzie Ewangelii życia. Msza św. na zakończenie VIII Światowego Dnia Młodzieży, Denver 15 VIII 1993, „L’Osservatore Romano” 11 (1993), s. 32.
Jan Paweł II, Wiara i kultura. Dokumenty, przemówienia, homilie, Rzym–Lublin 1998.
Jan Paweł II. Mężczyzną i niewiastą stworzył ich. Odkupienie ciała a sakramentalność małżeństwa, red. S. Dziwisz, J. Kowalczyk, T. Rakoczy, Watykan 1986.
Karta Praw Rodziny, 22 X 1983, Warszawa 1983.
Kocik L., Wzory małżeństwa i rodziny, Kraków 2002.
Kornecki T., Promocja kultury przez media w nauczaniu Jana Pawła II, Kraków 2008.
Koszałka H., Religijność katolików polskojęzycznych w Hamburgu, Ząbki 2002.
Kościół w czasach Jana Pawła II, red. M. Rusecki, K. Kaucha, J. Mastej, Lublin 2005.
Majkowski W., Czynniki dezintegracji współczesnej rodziny polskiej, Kraków 1997.
Makselon J., Problem postaw wobec śmierci, „Roczniki Filozoficzne” 4 (1980), s. 172–181.
Małżeństwo i rodzina w ponowoczesności. Szanse – zagrożenia – patologie, red. W. Muszyński, E. Sikora, Toruń 2008.
Mariański J., Religia i Kościół w społeczeństwie pluralistycznym, Lublin 1993.
Mastalski J., Chrześcijanin wobec agresji w rodzinie, Kraków 2006.
Mazur J., Przemoc w rodzinie. Teoria i rzeczywistość, Warszawa 2002.
Migracja – wyzwanie XXI wieku, red. M. S. Zięba, Lublin 2008.
Ministerstwo Polityki Społecznej, Strategia polityki społecznej na lata 2007–2013, Warszawa 2005.
Nowy porządek wolności. Etyka społeczna Jana Pawła II – wizja dla zjednoczonej Europy, red. Ch. Böhr i S. Raabe, tłum. M. Kurkowska, Kraków–Warszawa 2007.
Ochrona życia i zdrowia człowieka w nauczaniu Jana Pawła II, red. J. W. Czartoszewski, Warszawa 2006.
Orędzia Ojca Świętego Jana Pawła II, t. 1, 2, red. J. Jenot, P. Słabek, Kraków 1998.
Osewska E., Stala J., Éducation religieuse et morale dans une école polonaise dans le contexte des transformations politiques, „Studia Pastoralne” (2012) nr 8, s. 141–148.
Osewska E., Stala J., W kierunku katechezy rodzinnej, Kielce 2003.
Paweł VI, Encyklika Humane vitae, 25 VII 1968, „Notificationes e Curia Metropolitana Cracoviensi” (1969) nr 1–4, s. 71–105.
Pełnomocnik Rządu do spraw Rodziny, Raport o sytuacji polskich rodzin, Warszawa 1998.
Pokrywka M., Prymat osoby ludzkiej w życiu społecznym, „Roczniki Teologiczne” 3 (2000), s. 209–227.
Postmodernizm. Wyzwanie dla chrześcijaństwa, red. Z. Sareło, Poznań 1995.
Potocki A., Wychowanie religijne w polskich przemianach. Studium socjologiczno-pastoralne, Warszawa 2007.
Problematyka pokoju u papieży Jana XXIII i Jana Pawła II. W 25 rocznicę pontyfikatu Jana Pawła II i 40 rocznicę „Pacem in terris”, red. J. Lewandowski, Ząbki 2004.
Przemówienia i homilie Ojca Świętego Jana Pawła II, red. J. Poniewierski, Kraków 1997.
Rauscher A., Jan Paweł II o prawach człowieka, „Ethos” 6 (1993), s. 65–80.
Religious education / catechesis in the family. A European perspective, red. E. Osewska, J. Stala, Warszawa 2010.
Rodzina – w świetle zagrożeń realizacji dotychczasowych funkcji. Szkice monograficzne, red. W. Korzeniowska, A. Murzyn, U. Szuścik, Katowice 2007.
Rodzina na przełomie wieków, red. K. Majdański, Łomianki 2000.
Rodzina w kontekście współczesnych problemów wychowania, red. B. Suchacka, Kraków 2008.
Rodzina. Bezcenny dar i zadanie, red. J. Stala, E. Osewska, Radom 2006.
Rodzina. Diagnoza, profilaktyka i wsparcie, red. K. Duraj-Nowakowa, U. Gruca-Miąsik, Rzeszów 2009.
Rodzina. Historia i współczesność. Studium monograficzne, red. W. Korzeniowska, U. Szuścik, Kraków 2006.
Stala J., Der Mensch als Person: Die bestimmende Grundlage für Johannes Paul II. in seinem Bild von der Familie, „The Person and the Challenges” 2 (2012) nr 2, s. 41–59.
Stala J., Familienkatechese in Polen um die Jahrhundertwende. Probleme und Herausforderungen, Tarnów 2008.
Stala J., Katecheza o małżeństwie i rodzinie w Polsce po Soborze Watykańskim II. Próba oceny, Tarnów 2004.
Stala J., Osewska E., Anders erziehen in Polen. Der Erziehungs- und Bildungsbegriff im Kontext eines sich ständig verändernden Europas des XXI. Jahrhunderts, Tarnów 2009.
Stala J., W kierunku integralnej edukacji religijnej w rodzinie. Próba refleksji nad nauczaniem Jana Pawła II w kontekście polskich uwarunkowań, Tarnów 2010.
Szanse na wzrost dzietności – jaka polityka rodzinna, red. I. Wóycicka, Gdańsk 2005.
Testament społeczny Jana Pawła II, red. J. Kupny, M. Łuczak, Katowice 2006.
W poszukiwaniu katechezy rodziców. Studium teoretyczno-empiryczne. Problemy i wyzwania, red. J. Stala, E. Osewska, Tarnów 2007.
W trosce o rodzinę. W poszukiwaniu prawdy, dobra i piękna, red. M. Ryś, M. Jankowska, Warszawa 2007.
W trosce o życie. Wybrane dokumenty stolicy apostolskiej, red. K. Szczygieł, Tarnów 1998.
Witczak J., Ojcostwo bez tajemnic, Warszawa 1997.
Wojtyła K., Człowiek w polu odpowiedzialności, Rzym–Lublin 1991.
Wojtyła K., Miłość i odpowiedzialność, Lublin 1986.
Wojtyła K., Osoba i czyn, Kraków 2000.
Wychowanie na rozdrożu. Personalistyczna filozofia wychowania, red. F. Adamski, Kraków 1999.
Wychowanie rodzinne w teorii i praktyce. Rozwój pedagogicznej orientacji familiologicznej, red. A. W. Janke, Toruń 2008.
Wyjazdy zarobkowe: szansa czy zagrożenie? Perspektywa społeczno-moralna, red. K. Glombik, P. Morciniec, Opole 2005.
Wymiary życia społecznego. Polska na przełomie XX i XXI wieku, red. M. Marody, Warszawa 2007.
Żmuda T., Postulaty moralno-religijnej odnowy rodziny w nauczaniu Jana Pawła II, Kraków 2007.
Życie i śmierć. Wyzwania działalności charytatywnej, red. J. Stala, Tarnów 2012.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
