Duch Święty jako inspiracja twórcza w głoszeniu słowa Bożego a inspiracja artystyczna – podobieństwa i różnice
DOI:
https://doi.org/10.15633/ps.3390Słowa kluczowe:
Duch Święty, inspiracja artystyczna, głoszenie słowa BożegoAbstrakt
Porównując inspirację pneumatologiczną z artystyczną w głoszeniu słowa Bożego, wchodzimy na teren psychologii twórczości. Dotykamy zagadnienia procesu twórczego. Badamy w kaznodziejstwie związki między komponentem „ludzkim” a „boskim”. Na ambonie głosi się słowo Boga, a nie własne i dlatego Duch Święty jawi się jako inspiracja, a zarazem ontologiczna cecha głoszonego Słowa. Posiada moc ożywczą, a także uświęcającą. To inspiracja bardziej altruistyczna, wspólnotowa niż natchnienie artystyczne. Wprawdzie „Duch Święty wieje, kędy chce” (J 3, 8), jednak natchnienie Ducha Świętego – zwłaszcza wymodlone i wyproszone – jest więcej przewidywalne niż artystyczne. Sztuka może być podstępna, zachłanna, a nawet diaboliczna, o faustowskim obliczu. I natchnienie artystyczne może mieć takowe źródła, co oczywiście nie przystoi kaznodziei. Inspiracja artystyczna i inspiracja pneumatologiczna to raczej nie długotrwały stan, lecz szczególne momenty łaski. Jeśli na ambonie kaznodzieja nie potrafi być natchniony, powinien przyjąć i wypełnić rolę dobrego rzemieślnika.
Bibliografia
Bergson H., Ewolucja twórcza, przeł. F. Znaniecki, Warszawa 1957.
Budzik S., Jak mówić o Duchu Świętym, w: Prawdy wiary w przepowiadaniu, red. W. Przyczyna, Kraków 2002, s. 63–73.
Bukowski J., Postawy wobec sztuki najnowszej, wyd. 2, Warszawa 1986.
Eco U., Dzieło otwarte. Forma i nieokreśloność w poetykach współczesnych, przeł. J. Gałuszka, Warszawa 1973.
Gołaszewska M., Kim jest artysta?, Warszawa 1986.
Grochowiak S., Poezja i…, w: Pogranicza poezji, red. J. Z. Brudnicki i J. Witan, Warszawa 1983, s. 21–28.
Franciszek, Adhortacja apostolska „Evangelii gaudium” o głoszeniu Ewangelii w dzisiejszym świecie (24.10.2013), Kraków 2013.
Ingarden R., Studia z estetyki, t. 3, Warszawa 1970.
Jan Paweł II, List do artystów, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/listy/do_artystow_04041999.html (5.10.2018).
Malicka M., Twórczość, czyli droga w nieznane, Warszawa 1989.
Michałowska T., „Praca” – „wyobraźnia” – „natchnienie”, w: T. Michałowska, Poetyka i poezja. Studia i szkice staropolskie, Warszawa 1982.
Müller K., Homiletyka na trudne czasy, przeł. M. Mijalska, Kraków 2003.
Panuś K., Sztuka głoszenia kazań, Kraków 2008.
Parandowski J., Alchemia słowa, Warszawa 1998.
Pietrusiński Z., Myślenie twórcze, Warszawa 1969.
Psychologia twórczości. Wybór tekstów, red. Z. Siwek i D. Zarębska-Piotrowska, Kraków 1980.
Rudniański J., Homo cogitans. O myśleniu twórczym i kryteriach wartości, Warszawa 1980.
Schelling F. W. J., Filozofia sztuki, przeł. K. Krzemieniowa, Warszawa 1983.
Sikora J., Ks. Józef Tischner na ambonie jako scenie parateatralnej, w: Słowo – kaznodziejskie i literackie, red. ks. J. Sikora, Warszawa 2018, s. 95–108.
Sławiński H., Język współczesnego przekazu Ewangelii, „Roczniki Teologiczne” 61 (2014) z. 12: „Homiletyka”, s. 53–71.
Stróżewski W., Dialektyka twórczości, Kraków 1983.
Tatarkiewicz W., Dzieje sześciu pojęć. Sztuka, piękno, forma, twórczość, odtwórczość, przeżycie estetyczne, Warszawa 1975.
Trzebiński J., Twórczość a struktura pojęć, Warszawa 1981.
Wojnar I., Granice i pogranicza sztuki (z problemów integracji sztuki), w: Ruchome granice – szkice i studia, red. M. Grześczak, Gdynia 1968.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
