Duch Święty jako inspiracja twórcza w głoszeniu słowa Bożego a inspiracja artystyczna – podobieństwa i różnice

Autor

  • Jerzy Sikora Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

DOI:

https://doi.org/10.15633/ps.3390

Słowa kluczowe:

Duch Święty, inspiracja artystyczna, głoszenie słowa Bożego

Abstrakt

Porównując inspirację pneumatologiczną z artystyczną w głoszeniu słowa Bożego, wchodzimy na teren psychologii twórczości. Dotykamy zagadnienia procesu twórczego. Badamy w kaznodziejstwie związki między komponentem „ludzkim” a „boskim”. Na ambonie głosi się słowo Boga, a nie własne i dlatego Duch Święty jawi się jako inspiracja, a zarazem ontologiczna cecha głoszonego Słowa. Posiada moc ożywczą, a także uświęcającą. To inspiracja bardziej altruistyczna, wspólnotowa niż natchnienie artystyczne. Wprawdzie „Duch Święty wieje, kędy chce” (J 3, 8), jednak natchnienie Ducha Świętego – zwłaszcza wymodlone i wyproszone – jest więcej przewidywalne niż artystyczne. Sztuka może być podstępna, zachłanna, a nawet diaboliczna, o faustowskim obliczu. I natchnienie artystyczne może mieć takowe źródła, co oczywiście nie przystoi kaznodziei. Inspiracja artystyczna i inspiracja pneumatologiczna to raczej nie długotrwały stan, lecz szczególne momenty łaski. Jeśli na ambonie kaznodzieja nie potrafi być natchniony, powinien przyjąć i wypełnić rolę dobrego rzemieślnika.

Biogram autora

  • Jerzy Sikora - Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Ks. dr hab. Jerzy Sikora – prof. UKSW, zatrudniony w Katedrze Literatury Polskiej XX Wieku UKSW w Warszawie, wykładowca homiletyki w Wyższym Seminarium Duchownym w Ełku, krytyk i historyk literatury, poeta, członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich; adres do korespondencji: ul. 3 Maja 10, 19-300 Ełk. E–mail: j.sikora@uksw.edu.pl.

Bibliografia

Bergson H., Ewolucja twórcza, przeł. F. Znaniecki, Warszawa 1957.

Budzik S., Jak mówić o Duchu Świętym, w: Prawdy wiary w przepowiadaniu, red. W. Przyczyna, Kraków 2002, s. 63–73.

Bukowski J., Postawy wobec sztuki najnowszej, wyd. 2, Warszawa 1986.

Eco U., Dzieło otwarte. Forma i nieokreśloność w poetykach współczesnych, przeł. J. Gałuszka, Warszawa 1973.

Gołaszewska M., Kim jest artysta?, Warszawa 1986.

Grochowiak S., Poezja i…, w: Pogranicza poezji, red. J. Z. Brudnicki i J. Witan, Warszawa 1983, s. 21–28.

Franciszek, Adhortacja apostolska „Evangelii gaudium” o głoszeniu Ewangelii w dzisiejszym świecie (24.10.2013), Kraków 2013.

Ingarden R., Studia z estetyki, t. 3, Warszawa 1970.

Jan Paweł II, List do artystów, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/listy/do_artystow_04041999.html (5.10.2018).

Malicka M., Twórczość, czyli droga w nieznane, Warszawa 1989.

Michałowska T., „Praca” – „wyobraźnia” – „natchnienie”, w: T. Michałowska, Poetyka i poezja. Studia i szkice staropolskie, Warszawa 1982.

Müller K., Homiletyka na trudne czasy, przeł. M. Mijalska, Kraków 2003.

Panuś K., Sztuka głoszenia kazań, Kraków 2008.

Parandowski J., Alchemia słowa, Warszawa 1998.

Pietrusiński Z., Myślenie twórcze, Warszawa 1969.

Psychologia twórczości. Wybór tekstów, red. Z. Siwek i D. Zarębska-Piotrowska, Kraków 1980.

Rudniański J., Homo cogitans. O myśleniu twórczym i kryteriach wartości, Warszawa 1980.

Schelling F. W. J., Filozofia sztuki, przeł. K. Krzemieniowa, Warszawa 1983.

Sikora J., Ks. Józef Tischner na ambonie jako scenie parateatralnej, w: Słowo – kaznodziejskie i literackie, red. ks. J. Sikora, Warszawa 2018, s. 95–108.

Sławiński H., Język współczesnego przekazu Ewangelii, „Roczniki Teologiczne” 61 (2014) z. 12: „Homiletyka”, s. 53–71.

Stróżewski W., Dialektyka twórczości, Kraków 1983.

Tatarkiewicz W., Dzieje sześciu pojęć. Sztuka, piękno, forma, twórczość, odtwórczość, przeżycie estetyczne, Warszawa 1975.

Trzebiński J., Twórczość a struktura pojęć, Warszawa 1981.

Wojnar I., Granice i pogranicza sztuki (z problemów integracji sztuki), w: Ruchome granice – szkice i studia, red. M. Grześczak, Gdynia 1968.

Pobrania

Opublikowane

2019-09-30

Numer

Dział

Artykuły tematyczne

Podobne artykuły

1-10 z 154

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.