Głoszenie słowa Bożego z wykorzystaniem form teatralnych
DOI:
https://doi.org/10.15633/ps.2497Słowa kluczowe:
teatr, przepowiadanie, liturgiaAbstrakt
W kościelnej posłudze słowa ważne miejsce zajmuje teatr, który już dawno na trwałe wpisał się w przestrzeń wiary, tworząc własne formy, określane mianem teatru religijnego, sakralnego, chrześcijańskiego czy liturgicznego. Szczególnie dzisiaj, w naszej „wizualnej” rzeczywistości, powszechnie docenia się jego ewangelizacyjną funkcję, wskazując przede wszystkim na jego obrazowy język. Ludzie zawsze potrzebowali słowa ożywionego obrazem, świadczy o tym niezwykle barwny język Pisma Świętego. Słowo i obraz, które są w teatrze nośnikami treści, aktywizują słuchacza-widza, pobudzają do wysiłku intelektualnego, osobistego zaangażowania, refleksji nad słowem Bożym i jego rolą w życiu człowieka, uczą słuchać i pomagają usłyszeć głos Boga, ale też i drugiego człowieka. Stąd teatr jako medium prawdy ewangelijnej może być narzędziem doskonalenia człowieka, przekonuje go o prymacie wartości duchowych, uwrażliwia na prawdę, uczy obiektywności, kreatywności, odpowiedzialności za słowo, odróżniania prawdy od fałszu i dobra od zła.
O ile posługiwanie się formami teatralnymi w głoszeniu słowa Bożego poza liturgią nie budzi żadnych istotnych zastrzeżeń, o tyle wprowadzanie ich w przestrzeń liturgiczną rodzi pytania, a nawet kontrowersje. Dlatego posiłkowanie się nimi w ramach liturgicznego przepowiadania wymaga przestrzegania przepisów liturgicznych i sformułowania jasnych zasad ich stosowania. Nade wszystko zaś trzeba pamiętać, że liturgia nie jest teatrem, lecz spotkaniem Boga z Jego ludem.
Bibliografia
Bańkowski T., Teatr jako forma przepowiadania. Z doświadczeń teatru amatorskiego diecezji tarnowskiej, w: Popularny dramat i teatr religijny w Polsce, red. I. Sławińska, M. B. Stykowa, Lublin 1990, s. 131–147.
Begegnungen zwischen Kirche und Theater. Impulse, Dialoge und Projekte, Hg. J. Helmke, K. Hoffmann, Berlin–Milow–Strasburg 2011.
Broński W., Gałązka J., Wybrane czynniki zwiększające efektywność odbioru kazania. Efekt słowno-obrazowy, „Przegląd Homiletyczny” 11 (2007), s. 139–144.
Chaim W., Rozmowa w przekazie kaznodziejskim. Homilie i kazania dialogowane, w: Retoryka na ambonie. Z problemów współczesnego kaznodziejstwa, red. P. Urbański, Kraków 2003, s. 291–325.
Gierasimczyk T., Formy teatralne w przepowiadaniu homilijnym, praca magisterska, Paradyż–Poznań 2001.
Gromadecki R., Przystanek Jezus jako forma ewangelizacji – na podstawie literatury przedmiotu, materiałów własnych Wspólnoty św. Tymoteusza i innych publikacji, praca magisterska, Poznań 2012.
Grzegorski Z., Inscenizacja religijna jako środek wychowania w wierze, „Katecheta” 3 (1980), s. 121–125.
Kalbarczyk A., Teatr animacji jako medium słowa Bożego. Studium teatrologiczno-
-homiletyczne, Poznań 2013 (Studia i Materiały – Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Teologiczny, 163).
Kalbarczyk A., Teatr animacji jako narzędzie przepowiadania, „Przegląd Homiletyczny” 17 (2013), s. 117–132.
Lefebvre F., Théātre et liturgie, Montréal 1998.
Sławińska I., Współczesny teatr liturgiczny, „Roczniki Humanistyczne” 1 (1980), s. 89–102.
Weber S., Teatralność jako medium, Kraków 2009.
Woźniak J. P., Inscenizacje staropolskiego dramatu religijnego, Lublin 2010.
Żurawski D., Współczesna ewangelizacja. Grupy Poszukiwań Teatralnych Ku Spotkaniu z Człowiekiem, Poznań 2007.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).