Przyczyny i konsekwencje rozbieżności rozumienia przymiotu nierozerwalności małżeńskiej w prawosławiu i katolicyzmie

Autor

  • Bartosz Trojanowski Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu

DOI:

https://doi.org/10.15633/ps.26107

Słowa kluczowe:

indissolubility, adultery, remarriage, penance, St. Basil, St. Augustine

Abstrakt

The proposed topic is extremely timely in an era of debate over the possibility of allowing divorced persons who have remarried to receive Holy Communion. In this regard it is worth examining the causes and consequences, which are still present in the canon of the Catholic Church, with a different understanding of the attribute of marital indissolubility. While in fact the Catholic Church and the Orthodox Church agree on the teaching of the sacraments, including the teaching of the sacrament of marriage and its attribute of indissolubility, in practice the understanding of indissolubility results in a different use of canon in both Churches. The reason is primarily a different interpretation of the so-called Matthew clause. Hence, in the East, St. Basil the Great in some way allowed the practice of penance for divorced people who remarried. While his teaching on marital indissolubility is clear, the same cannot be said for the explanation of the discipline he recognizes. Interpretation of the individual principles described by St. Basil, causes many difficulties. In the West, the most significant Church Father in this matter is St. Augustine, he synthesized the teaching on marriage while explaining the doctrine and practice to be followed. He did not omit the attribute of indissolubility and defined the relationship between a man and a woman before the end of the previous marriage as adultery. As a consequence of the differences in understanding of the attribute of marital indissolubility, there are clear restrictions in today’s canonical discipline in the Catholic Church, which must be observed in the case of some pastoral service towards an Orthodox person, whether in the case of a mixed marriage or for any other reason.

Biogram autora

  • Bartosz Trojanowski - Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu

    Ks. Bartosz Trojanowski — dr, absolwent Papieskiego Uniwersytetu Santa Croce w Rzymie (teologia dogmatyczna) oraz Papieskiego Uniwersytetu Gregoriańskiego w Rzymie (prawo kanoniczne).

Bibliografia

Ambrosii, Commentaria in epistolam ad Corinthios primam, in: Santii Ambrosii Opera omnia, tomi secundi et ultimi pars posterior, accurante J.-P. Migne, Parisiis 1845, c. 7, col. 218 (Patrologiae Cursus Completus. Series Latina, 17).

Augustinus, De bono coniugali, https://www.augustinus.it/latino/ dignita_matrimonio/index.htm (04.05.2021).

Augustinus, O doskonałym wdowieństwie, przekł. T. Gacia, w: Pisma świętego Augustyna o małżeństwie i dziewictwie. Przekład i komentarz, red. A. Eckmann, Lublin 2003, s. 185–222.

Augustinus, De coniugis adulterinis, https://www.augustinus.it/latino/ connubi_adulterini/index2.htm (04.05.2021). Polski przekład: Cudzołożne małżeństwa, przekł. M. Damian, M. Cieśluk, w: Pisma świętego Augustyna o małżeństwie i dziewictwie. Przekład i komentarz, red. A. Eckmann, Lublin 2003, s. 223–297.

Augustinus, De diversis quaestionibus, https://www.augustinus.it/latino/ ottantatre_questioni/index2.htm (04.05.2021).

Augustinus, Małżeństwo i pożądliwość, przekł. K. Kościelniak, w: Pisma świętego Augustyna o małżeństwie i dziewictwie. Przekład i komentarz, red. A. Eckmann, Lublin 2003, s. 343–390.

Augustinus, De sermone Domini in monte, https://www.augustinus.it/latino/montagna/index2.htm (04.05.2021).

Basilius Magnus, Listy kanoniczne, w: Kanony ojców greckich, tekst grecki i polski, układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2009, s. 32–75* (Synody i Kolekcje Praw, 3).

Benedykt XVI, Adhortacja apostolska Sacramentum caritatis, nr 56, http://www.vatican.va/content/benedict-xvi/pl/apost_exhortations/ documents/hf_ben-xvi_exh_20070222_sacramentum-caritatis.html (06.05.2021).

Bonsirvern J., Le divorce dans le Nouveau Testament, Paris 1948.

Cereti G., Divorzio, nuove nozze e penitenza nella Chiesa primitiva, Roma 2013.

Crouzel H., La indisolubilidad del matrimonio en los padres de la Iglesia, w: El vincula matrimonial ¿Divorcio o indisolubilidad?, Madrid 1978, s. 61–116.

Delpini F., Indissolubilità matrimoniale e divorzio dal I al XII secolo, Milano 1979.

Descamps A. L., Les textes évangéliques sur le mariage, w: Jesus et l’Eglise, Leuven 1987, s. 510–583.

Dzierżon G., Poglądy św. Augustyna w kwestii możliwości zawarcia powtórnego małżeństwa, „Ius Matrimoniale” 28 (2017), s. 29–39.

Franciszek, List apostolski motu proprio De concordia inter Codices, 31.05.2016, AAS 108 (2016), s. 602–606.

Góralski W., Kościelne prawo małżeńskie, Warszawa 2006.

Hendriks J., Diritto matrimoniale, Milano 2001.

Konferencja Episkopatu Polski, Dekret ogólny o przeprowadzaniu rozmów kanoniczno-duszpasterskich z narzeczonymi przed zawarciem małżeństwa kanonicznego, 8.10.2019, „Akta Konferencji Episkopatu Polski” 31 (2019), s. 28–49.

Konferencja Episkopatu Polski, Dyrektorium duszpasterstwa rodzin, Warszawa 2003.

Konferencja Episkopatu Polski, Instrukcja Episkopatu Polski o przygotowaniu do zawarcia małżeństwa w Kościele Katolickim, 13.12.1989, Kraków 1990.

Majer P., Kodeks prawa kanonicznego. Komentarz, Kraków 2011.

Muszala A., Sposoby rozwiązywania małżeńskich kwestii „nieregularnych” w Kościele starożytnym i wczesnośredniowiecznym, „Teologia i Moralność” 13 (2018), s. 141–151.

Nowicka U., Szafarz sakramentu małżeństwa. Studium historyczno-prawne, Wrocław 2007.

Obrzęd przyjęcia ważnie ochrzczonych do pełnej wspólnoty z Kościołem katolickim, w: Obrzędy chrześcijańskiego wtajemniczenia dorosłych. Dostosowane do zwyczajów diecezji polskich, Katowice 2016.

Oświadczenie w sprawie promulgacji i wejścia w życie „Dekretu ogólnego Konferencji Episkopatu Polski o przeprowadzeniu rozmów kanoniczno-duszpasterskich z narzeczonymi przed zawarciem małżeństwa kanonicznego”, Prot. N. SEP — D/6.2–8, Warszawa, 26.11.2019, „Akta Konferencji Episkopatu Polski” 31 (2019), s. 27.

Papieska Rada do Spraw Jedności Chrześcijan, Dyrektorium ekumeniczne, 25.03.1993, nr 98; AAS 85 (1993), s. 1039–1119. Polski przekład: „Ut unum”. Dokumenty Kościoła katolickiego na temat ekumenizmu 1982–1998, red. S. C. Napiórkowski i in., Lublin [2000], s. 30–101.

Papieska Rada Tekstów Prawnych, Instrukcja Dignitasconnubii, 25.01.2005, art. 3, w: Kodeks prawa kanonicznego. Komentarz, red. P. Majer, Kraków 2011, s. 1497–1596.

Sabbarese L., Il matrimonio canonico nell’ordine della natura e della grazia, Roma 2019.

Sobór Watykański II, Dekret o ekumenizmie Unitatis redintegratio, w: Sobór Watykański II, Konstytucje. Dekrety. Deklaracje, Poznań 2002, s. 193–208.

Sobór Watykański II, Dekret o Katolickich Kościołach wschodnich Orientalium Ecclesiarum, w: Sobór Watykańki II, Konstytucje. Dekrety. Deklaracje, Poznań 2002, s. 177–186.

Sobór Watykański II, Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, w: Sobór Watykański II, Konstytucje. Dekrety. Deklaracje, Poznań 2002, s. 526–606.

Vasil C., Separacja, rozwód, rozwiązanie węzła małżeńskiego i powtórne zaślubiny. Stanowiska teologiczne i rozwiązania praktyczne Kościołów prawosławnych, w: Pozostać w prawdzie Chrystusa. Małżeństwo i Komunia w Kościele katolickim, Poznań 2015, s. 93–124.

Wenz W., Kancelaria parafialna jako przestrzeń kościelnego posługiwania. Studium kanoniczno-pastoralne, Wrocław 2008.

Pobrania

Opublikowane

2022-03-31

Wersje

Numer

Dział

Artykuły

Podobne artykuły

11-20 z 335

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.