Biblijne modele małżeństwa w perspektywie społecznych ról mężczyzn i kobiet
DOI:
https://doi.org/10.15633/ps.736Słowa kluczowe:
małżeństwo, Biblia, role społeczne, kobiety, mężczyźni, patriarchat, antropologia teologicznaAbstrakt
Artykuł zadaje pytania zwłaszcza o te wymiary biblijnego przekazu o małżeństwie, które wynikają z historycznego kontekstu ich powstania i dziś wydają się trudne do przyjęcia. Najpierw ukazuje podstawowe dane o sytuacji kobiet i mężczyzn w patriarchalnym kontekście społeczno-kulturowym Biblii. Następnie na przykładzie historii Jakuba i jego rodziny przedstawiona zostaje poligamia jako przynajmniej w pewnych przekazach biblijnych akceptowalny model małżeństwa. Kolejnym zagadnieniem podjętym w artykule jest antropologiczno-teologiczna analiza pierwszych trzech rozdziałów Księgi Genesis. W ostatniej części artykułu przedstawiony został wymiar teologiczno-eklezjologiczny – symbolika oblubieńcza odnoszona do Chrystusa i Kościoła, zwłaszcza pod kątem występujących w niej założeń co do roli kobiet i mężczyzn.
Bibliografia
Adamiak E., „Non est masculus, neque femina”. Przyczynek do chrześcijańskiej antropologii świadomej różnicy płci, „Teologia i Moralność” 5 (2009), s. 45–55.
Adamiak E., Elisabeth Schüssler Fiorenza. Taniec hermeneutyczny, [w:] Leksykon wielkich teologów XX/XXI wieku, red. J. Majewski i J. Makowski, Warszawa 2003, s. 315–322.
Fischer I., Genesis 12–50. Die Ursprungsgeschichte Israels als Frauengeschichte, [w:] Kompendium Feministischer Bibelauslegung, hg. L. Schottroff, M. T. Wacker, Gütersloh 1998, s. 12–25.
Kutzer M., Mann/Frau (katholisch), [w:] Handwörterbuch Theologische Anthropologie. Römisch-katholisch/ Russisch-orthodox. Eine Gegenüberstellung, hg. B. Stubenrauch, A. Lorgus, Freiburg–Basel–Wien 2013, s. 74–83.
Litvinova L. V., Familie (katholisch), [w:] Handwörterbuch Theologische Anthropologie. Römisch-katholisch/ Russisch-orthodox. Eine Gegenüberstellung, hg. B. Stubenrauch, A. Lorgus, Freiburg–Basel–Wien 2013, s. 227–228.
Maloney L. M., The pastoral epistels, [w:] Searching the scriptures, vol. 2, A feminist commentary, ed. by E. Schüssler Fiorenza, New York 1994, s. 361–380.
Małżeństwo, [w:] Encyklopedia biblijna, red. P. J. Achtemeier, przekł. G. Berny, Warszawa 2004, s. 698–699.
Małżeństwo, [w:] Słownik teologii biblijnej, red. X. Leon–Dufour, tłum. i oprac. K. Romaniuk, Poznań– Warszawa 1982, s. 444–448.
McHugh J., Maryja w Nowym Testamencie, przeł. A. Czarnocki, Niepokalanów 1998.
Meier-Seethaler C., Patriarchat. Historisch, [w:] Wörterbuch der Feministischen Theologie, hg. E. Gössmann i in., Gütersloh 2002, s. 440–442.
Melzer-Keller H., Der Brief an die Gemeinde in Ephesus. Gemeinsinn und Wertkonservatismus als Überlebensstrategie kleinasiatischer Gemeinden, [w:] Kompendium Feministischer Bibelauslegung, hg. L. Schottroff, M. T. Wacker, Gütersloh 1998, s. 612–624.
Merz A., Die Frau schweige in der Gemeinde? Mit Paulus gegen Paulus in der Frauenfrage, [w:] Paulus – Wegbreiter des Christentums. Römer – Jude – Mystiker. Seine Gemeinden – Vorbilder für heute, „Welt und Umwelt der Bibel” (2009) 1, s. 40–45.
Merz A., Warum die reine Braut Christi (2 Kor 11, 2) zur Ehefrau wurde (Eph 5, 22–33): Thesen zur intertextuellen Transformation einer ekklesiologischen Metapher, [w:] Paulus. Umstrittene Traditionen – lebendige Theologie. Eine feministische Lektüre, hg. C. Janssen, L. Schottroff, B. Wehn, Gütersloh 2001, s. 148–165.
Schottroff L., Der erste Brief an die Gemeinde in Korinth. Wie Befreiung entsteht, [w:] Kompendium Feministischer Bibelauslegung, hg. L. Schottroff, M. T. Wacker, Gütersloh 1998, s. 586–587.
Schottroff L., Schroer, S., Wacker, M. T., Feministische Exegese. Forschungserträge zur Bibel aus der Perspektive von Frauen, Darmstadt 1995.
Schröder G., Patriarchat. Feministisch-theologisch, [w:] Wörterbuch der Feministischen Theologie, hg. E. Gössmann i in., Gütersloh 2002, s. 442–444.
Schüngel-Straumann H., Die Frau am Anfang. Eva und die Folgen, Freiburg–Basel–Wien 1989.
Schüngel-Straumann H., Genesis 1–11. Die Urgeschichte, [w:] Kompendium Feministischer Bibelauslegung, hg. L. Schottroff, M. T. Wacker, Gütersloh 1998, s. 1–11.
Schüngel-Straumann H., Mann und Frau in der Schöpfungstexten von Gen 1–3 unter Berücksichtigung der innerbiblischen Wirkungsgeschichte, [w:] Mann und Frau – Grundproblem theologischer Anthropologie, hg. E. Gössmann i in., Freiburg–Basel–Wien 1983, s. 142–166.
Schüssler Fiorenza E., Zu ihrem Gedächtnis. Eine feministisch-theologische Rekonstruktion der christlichen Ursprünge, München–Mainz 1993.
Tanzer S. J., Ephesians, [w:] Searching the scriptures, vol. 2, A feminist commentary, ed. by E. Schüssler Fiorenza, New York 1994, s. 325–348.
Wagener U., Die Pastoralbreife. Gezähmter Paulus – domestizierte Frauen, [w:] Kompendium Feministischer Bibelauslegung, hg. L. Schottroff, M. T. Wacker, Gütersloh 1998, s. 661–675.
Wdowa, [w:] Encyklopedia biblijna, red. P. J. Achtemeier, przekł. G. Berny, Warszawa 2004, s. 1326.
Wire A., 1 Corinthians, [w:] Searching the scriptures, vol. 2, A feminist commentary, ed. by E. Schüssler Fiorenza, New York 1994, s. 176–181.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
