Phenomenological Question About the Religious Dimension of the Essence of Art. Considerations Inspired by the thought of Heidegger, Duméry, von Balthasar and Henry

Authors

  • Andrzej Krawiec Uniwersytet Jagielloński

DOI:

https://doi.org/10.15633/pms.4110

Keywords:

Bach, Balthasar, Duméry, phenomenology, Heidegger, Henry, music, passion, art, theology

Abstract

Phenomenological reflection on the essence of art goes towards the revelation of its ultimate Source, which is also the Source of spirituality of a man and, finally, of artistic works. Art occupies a prominent place in the works of Martin Heidegger, Hans Urs von Balthasar and Michel Henry, and what they have in common is pointing out the ability of transcending artistic work towards beyond-aesthetic and over-aesthetic dimensions. For those philosophers the work of art is a ‘way’ which may lead human spirit towards Transcendence (the Absolute, God), but also towards the inner self. In this article the reflection over a religious dimension of the essence of art is extended by the analysis of St John Passion, BWV 245 by Johann Sebastian Bach, as a particular example of an artistic realization of phenomenologically rooted philosophical and theological reflection.

Author Biography

  • Andrzej Krawiec, Uniwersytet Jagielloński

    Andrzej Krawiec – doktor sztuki, magister filozofii, doktorant w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Jagielońskiego; zajmuje się sztuką, estetyką, fenomenologią i hermeneutyką; publikował m.in. w „Kwartalniku Filozoficznym”, „Muzyce”, „Przeglądzie Filozoficznym – Nowa Seria”, „Sztuce i Filozofii” oraz „The Polish Journal of Aesthetics”.

References

Balthasar H.U., Kontemplacja postaci, tłum. E. Marszał, J. Zakrzewski SJ, Kraków 2008 (Chwała. Estetyka Teologiczna, 1).

Balthasar H.U., Metafizyka, cz. 2: Nowożytność, tłum. L. Łysień, Kraków 2013 (Chwała. Estetyka Teologiczna, 3/1).

Balthasar H.U., Pisma wybrane, t. 1, tłum. M. Urban CSsR, D. Jankowska, Kraków 2006.

Balthasar H.U., Pisma wybrane, t. 2, tłum. M. Urban CSsR, D. Jankowska, Kraków 2007.

Bultmann R., Die Eschatologie des Johannes-Evangeliums, w: R. Bultmann, Glauben und Verstehen, Tübingen 1966, s. 134–152.

Descartes R., Medytacje o pierwszej filozofii, tłum. M. i K. Ajdukiewiczowie, S. Swieżawski, I. Dąmbska, Kęty 2001.

Descartes R., Namiętności duszy, tłum. L. Chmaj, Kęty 2001.

Duméry H., Problem Boga w filozofii religii, tłum. I. Kania, Kraków 1994.

Górna M., Hans Urs von Balthasar i jego rozważania muzyczno-teologiczne, „Pro Musica Sacra” 13 (2015), s. 169–178.

Heidegger M., Bycie i czas, tłum. B. Baran, Warszawa 2013.

Heidegger M., Fenomenologia i teologia, tłum. J. Tischner, „Znak” 295–296 (1979), s. 119–134.

Heidegger M., List o „humanizmie”, tłum. J. Tischner, w: M. Heidegger, Budować, mieszkać, myśleć, tłum. K. Michalski, K. Pomian, M. J. Siemek, J. Tischner, K. Wolicki, Warszawa 1977, s. 76–127.

Heidegger M., Źródło dzieła sztuki, tłum. J. Mizera, w: M. Heidegger, Drogi lasu, tłum. J. Gierasimiuk, R. Marszałek, J. Mizera, J. Sidorek, K. Wolicki, Warszawa 1997, s. 7–62.

Henry M., La barbarie, Quadrige/PUF, Paris 2004.

Henry M., O fenomenologii, tłum. M. Drwięga, Warszawa 2007.

Henry M., Sztuka i fenomenologia życia, tłum. M. Murawska, „Przegląd Filozoficzno-

-Literacki” 34 (2012), s. 157–179.

Henry M., Videre videor, tłum. M. Chmura, przekład przejrzał i poprawił J. Migasiński, „Przegląd Filozoficzno-Literacki” 34 (2012), s. 37–66.

Henry M., Voir l’invisible. Sur Kandinsky, Quadrige/PUF, Paris 2005.

Henry M., Wcielenie. Filozofia ciała, tłum. M. Frankiewicz, D. Adamski, Kraków 2012.

Henry M., Zobaczyć niewidzialne. O Kandinskym, tłum. D. Molińska, „Artium Quaestationes” 22 (2011), s. 351–367.

Szyszkowska M.A., Wsłuchując się w muzykę. Studium z fenomenologii słuchania, Warszawa 2017.

Tarnowski K., Fenomenologia i teologia, w: Metafizyka i teologia. Debata u podstaw, red. R.J.Woźniak, Kraków 2008, s. 32–49.

Tarnowski K., Tropy myślenia religijnego, Kraków 2009.

Tischner J., Martina Heideggera milczenie o Bogu, „Znak” 228 (1973), s. 688–706.

Urban M. CSsR, Hans Urs von Balthasar wobec idealizmu niemieckiego. Myśl chrześcijańska a refleksja filozoficzna, Kraków 2017.

Downloads

Published

2021-11-30

Issue

Vol. 19 (2021)

Section

Artykuły

License

The author declares that he/she owns the copyrights to the work and that they are not limited in the scope covered by this declaration, and that the work is an original work and does not violate the copyrights of others.

The author permits the Pontifical University of John Paul II in Cracow to use the work free of charge, non-exclusively and indefinitely, that is:

  • to record and reproduce: produce copies of the work by printing, reprography, magnetic recording and recording with the digital technique;
  • to circulate the original or copies on which the work has been recorded (to introduce into circulation, lend or hire of the original or copies, public exhibition, display as well as make the work available to the public in such a manner that everyone can have access to it in a place and at a time of their choice);
  • to include the paper in a collective work;
  • to grant the Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Poland sublicense by Pontifical University of John Paul II in Cracow

The Pontifical University of John Paul II in Cracow makes the work available on the University's Periodicals Platform owned by the University under the Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska licence. This entitles all interested parties to use the work under the following conditions:

  • the author and title of the work will be presented,
  • the place of publication (the title of the magazine and the URL of the original work published)will be indicated,
  • the work will be distributed in a non-commercial manner,
  • no derivative works will be created.