Between Tradition and Liberalism. Selected Issues of Using the Texts of the Mass “Proprium” in the Contemporary Practice of Liturgical Music
DOI:
https://doi.org/10.15633/pms.2004Keywords:
sacred music, Tradition, Holy Mass, propers, antiphonsAbstract
The immutability of a large part of the texts that functioned in the Latin liturgy has been a rule throughout the history of the Church. On the contrary, in terms of music, newer and newer forms and styles were used. The caution was not shown in introducing novelties, as in the case of new texts for the masses, therefore it can be said that the tradition of church music is based primarily on the connection with the liturgical text. In terms of music, the “traditional” approach is the search for new forms of expression. In liturgical practice after the Second Vatican Council, texts of the antiphon, largely based on psalms, are most often replaced with songs, the vast majority of folk origin. The connection of some psalms with specific moments of the liturgical year has become illegible. All this has led to the weakening of ties with the tradition of the Western Church. The condition for reconstruction of mentioned ties is the search for forms of expression adequate to what the liturgy is, based on its traditional texts.
References
Antiphonale Missarum Sextuplex, éd. par R.-J. Hesbert, Herder, Rome 1967.
Balthasar H. U. von, The Glory of the Lord. A Theological Aesthetics, t. 1: Seeing the Form, transl. by E. Leiva-Merikakis, Ignatius Press-Crossroad Publications, San Francisco–New York 1982.
Bramorski J., Pieśń nowa człowieka nowego. Teologiczno-moralne aspekty muzyki w świetle myśli Josepha Ratzingera – Benedykta XVI, Wydawnictwo Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku, Gdańsk 2012.
Casel O., Misterium przychodzącego Boga, przeł. A. Ziernicki, TYNIEC Wydawnictwo Bene-dyktynów, Kraków 2018.
Casel O., Misterium świąt chrześcijańskich, przeł. A. Ziernicki, TYNIEC Wydawnictwo Be-nedyktynów, Kraków 2014.
Casel O., Pamiątka Pana w liturgii pierwotnego Kościoła, przeł. A. Ziernicki, D. Świderski OSB, TYNIEC Wydawnictwo Benedyktynów, Kraków 2014.
Congar Y., Tradycja i tradycje, t. 1: Esej historyczny, przeł. A. Ziernicki, W drodze – Instytut Tomistyczny, Poznań–Warszawa 2018.
Deneen P. J., Dlaczego liberalizm zawiódł?, przeł. M. J. Czarnecki, Państwowy Instytut Wy-dawniczy, Warszawa 2021.
Fellerer K. G., Hadas M., Church Music and the Council of Trent, „The Musical Quarterly” 39 (1953) No. 4, s. 576–594.
Gihr M., Ofiara mszy świętej. Wykład dogmatyczny, liturgiczny i ascetyczny dla duchowieństwa i świec-kich, t. 2, przeł. A. Kuleszo, Te Deum, Warszawa 2012.
Grad P., O pojęciu tradycji. Studium krytyczne kultury pamięci, Fundacja Augusta hr. Cieszkow-skiego, Warszawa 2017.
Graduale Novum. Editio magis critica iuxta SC 117, vol. 1: De dominicis et festis, ConBrio Ver-lagsgesellschaft-Libreria Editrice Vaticana, Regensburg–Vaticanum 2011.
Graduale Romanum, Desclée & Socii, Paris–Tornaci–Romae–Neo Eboraci 1961.
Hayburn R. F., Papal Legislation on Sacred Music 95 A.D. to 1977 A.D., The Liturgical Press, Collegeville 1978.
Hildebrand D. von, Liturgia a osobowość, przeł. M. Grabowska, Fundacja Dominikański Ośrodek Liturgiczny–Wydawnictwo M, Kraków 2014.
Hiley D., Western Plainchant. A Handbook, Claredon Press, Oxford 1993.
Jeffery P., Monastic Reading and the Emerging Roman Chant Repertory, w: Western Plainchant in the First Millenium. Studies in Medieval Liturgy and its Music, ed. by S. Gallagher and oth., Routledge, London–New York 2016, s. 45–103.
Jurczak D., Klasztor dla muzyki czy muzyka dla klasztoru? Refleksje na temat muzyki kościelnej, „Pro Musica Sacra” 15 (2017), s. 177–183.
Kałamarz W., Śpiew wiernych w liturgii w świetle watykańskiej instrukcji „Musicam Sacram”, „Pro Musica Sacra” 16 (2018), s. 113–125.
Karpowicz-Zbińkowska A., Idealna muzyka liturgiczna?, „Christianitas” 60–61 (2015), s. 165–179.
Karpowicz-Zbińkowska A., Muzyka – zagubiona forma liturgii, w: A. Karpowicz-Zbińkowska, Rozbite zwierciadło. O muzyce w czasach ponowoczesnych, TYNIEC Wydawnictwo Benedyk-tynów, Kraków 2021, s. 195–203.
Koselleck R., Podstawowe pojęcia historii. Wprowadzenie, w: R. Koselleck, Semantyka historyczna, przeł. W. Kunicki, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2012, s. 25–48.
Kunzler M., Liturgia Kościoła, przeł. ks. L. Balter, Pallottinum, Poznań 1999.
Kwasniewski P., Kryzys i odrodzenie. Tradycyjna liturgia łacińska a odnowa Kościoła, przeł. P. Kaznowski, TYNIEC Wydawnictwo Benedyktynów, Kraków 2016.
Leech-Wilkinson D., Ars Antiqua – Ars Nova – Ars Subtilior, w: Antiquity and the Middle Ages. From Ancient Greece to the 15th Century, ed. by J. McKinnon, Macmillan Press, Basingstoke–London 1990, s. 218–240.
Maeseneer Y. de, The Art of Disappearing: Religion and Aestheticization, w: New Visibility of Religion. Studies in Religion and Cultural Hermeneutics, ed. by M. Hoelzl, G. Ward, Conti-nuum, London–New York 2008, s. 99–116.
McKinnon J., The Advent Project. The Later–Seventh–Century Creation of the Roman Mass Propers, University of California Press, Berkeley–Los Angeles–London 2000.
McKinnon J., Christian Antiquity, w: Antiquity and the Middle Ages. From Ancient Greece to the 15th Century, ed. by J. McKinnon, Macmillan Press, Basingstoke–London 1990, s. 68–87.
McKinnon J., Desert Monasticism and the Later Fourth–Century Psalmodic Movement, „Music & Letters” 75 (1994) No. 4, s. 505–521.
McKinnon J., The Fourth-Century Origin of the Gradual, „Early Music History” 7 (1987), s. 91–106.
Mszał Rzymski, Wydawnictwo Pallottinum, Poznań 1963.
Müller G. L., Tradycja jako zasada katolickiej teologii, „Teologia w Polsce” 12 (2018) nr 2, s. 5–17.
Nichols A., The Thought of Pope Benedict XVI. New Edition. An Introduction to the Theology of Joseph Ratzinger, Burns & Oates, London–New York 2007.
Pawlak I., Liturgia i muzyka – wzajemne relacje, „Annales Lublinenses pro Musica Sacra” 5 (2014) nr 5, s. 49–62.
Pawlak I., Muzyka liturgiczna po Soborze Watykańskim II w świetle dokumentów Kościoła, Poli-hymnia, Lublin 2001.
Ogólne wprowadzenie do Mszału Rzymskiego, Pallottinum, Poznań 2004.
Pius X, Tra le sollecitudini, „Acta Sanctae Sedis” 36 (1903–1904), s. 329–345.
Pius XII, Encyklika Musicae Sacrae Disciplina, „Ruch Biblijny i Liturgiczny” 8 (1955) nr 6, s. 335–353.
Ratzinger J., The Feast of Faith, transl. by G. Harrison, Ignatius Press, San Francisco 1986.
Ratzinger J., Nowa pieśń dla Pana. Wiara w Chrystusa a liturgia dzisiaj, przeł. J. Zychowicz, Wydawnictwo Znak, Kraków 1999.
Ratzinger J., Teologia liturgii, przeł. W. Szymona OP, Wydawnictwo KUL, Lublin 2012 (Opera Omnia, 11).
Shils E., Tradition, University of Chicago Press, Chicago 1981.
Sobór Watykański II, Sacrosanctum Concilium.
Stachyra M., Znaczenie pieśni religijnej w liturgii Kościoła Katolickiego, „Studia Elbląskie” 17 (2016), s. 227–236.
Venable B., Church Singing: The Fathers and Beyond, „Contemporary Music Review” 12 (1995) No. 2, s. 77–92.
Waloszek J., Teologia muzyki. Współczesna myśl teologiczna o muzyce, Wydział Teologiczny Uniwersytetu Opolskiego, Opole 1997.
White H., Substancja lat sześćdziesiątych, w: H. White, Przeszłość praktyczna, przeł. A. Ostolski i in., Universitas, Kraków 2014, s. 17–34 (Horyzonty Nowoczesności, 111).
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2022 Krzysztof Dobosz
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
The author declares that he/she owns the copyrights to the work and that they are not limited in the scope covered by this declaration, and that the work is an original work and does not violate the copyrights of others.
The author permits the Pontifical University of John Paul II in Cracow to use the work free of charge, non-exclusively and indefinitely, that is:
- to record and reproduce: produce copies of the work by printing, reprography, magnetic recording and recording with the digital technique;
- to circulate the original or copies on which the work has been recorded (to introduce into circulation, lend or hire of the original or copies, public exhibition, display as well as make the work available to the public in such a manner that everyone can have access to it in a place and at a time of their choice);
- to include the paper in a collective work;
- to grant the Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Poland sublicense by Pontifical University of John Paul II in Cracow
The Pontifical University of John Paul II in Cracow makes the work available on the University's Periodicals Platform owned by the University under the Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska licence. This entitles all interested parties to use the work under the following conditions:
- the author and title of the work will be presented,
- the place of publication (the title of the magazine and the URL of the original work published)will be indicated,
- the work will be distributed in a non-commercial manner,
- no derivative works will be created.
