Działalność ks. Jana Czuja w parlamencie II Rzeczpospolitej w latach 1922–1935
DOI:
https://doi.org/10.15633/sts.3859Słowa kluczowe:
ks. Jan Czuj, parlament, II Rzeczpospolita, mandat parlamentarny, mowa sejmowa, interpelacjaAbstrakt
W niniejszym artykule przedstawiono działalność parlamentarną ks. Jana Czuja jako posła na Sejm RP w latach 1922–1935 z ramienia Polskiego Stronnictwa Katolicko-Ludowego. Skupiono się głównie na omówieniu poszczególnych form jego aktywności na forum izby, przejawiającej się w przemówieniach sejmowych oraz składaniu podpisu pod wnioskami poselskimi i interpelacjami. Opierając się na analizie źródeł parlamentarnych w postaci sprawozdań stenograficznych z posiedzeń sejmu, druków sejmowych i tekstów interpelacji, przybliżono zakres tematów i zagadnień, wokół których ogniskowała się aktywność parlamentarna ks. J. Czuja. Oszacowano również skalę tej aktywności, co doprowadziło do konstatacji, że w trakcie swej trzynastoletniej obecności w parlamencie należał on raczej do grona posłów mało aktywnych.Bibliografia
Źródła archiwalne i parlamentaria
Archiwum Diecezjalne w Tarnowie
Akta personalne ks. Jana Czuja, sygn. PC VI/18.
Spuścizna po ks. Janie Czuju, sygn. PC VI/18 (J. Czuj, Moje wspomnienia, rps).
Archiwum Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Akta personalne ks. dr. Jana Czuja, sygn. DK- I/111.
Biblioteka Sejmowa (bazy danych online)
Druki Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej I–III kadencji z lat 1922–1935, Biblioteka Sejmowa, bs.sejm.gov.pl/F?func=file&file_name=find-nowe-2rp-sejm&local_base=ars01 [dostęp: 10 V 2020 r.].
Interpelacje Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej I–III kadencji z lat 1922–1935, Biblioteka Sejmowa, bs.sejm.gov.pl/F?func=file&file_name=find-nowe-2rp-sejm&local_base=ars01 [dostęp: 10 V 2020 r.].
Sprawozdania stenograficzne z posiedzeń Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej I–III kadencji z lat 1922–1935, Biblioteka Sejmowa, bs.sejm.gov.pl/F?func=file&file_name=find-nowe-2rp-sejm&local_base=ars01 [dostęp: 10 V 2020 r.].
Prasa i źródła drukowane
Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej (1932).
„Lud Katolicki” (1922–1935).
Rataj M., Pamiętniki 1918–1927, oprac. J. Dębski, Warszawa 1965.
Świtalski K., Diariusz 1919–1935, wyd. A. Garlicki, R. Świętek, Warszawa 1992.
Witos W., Moje wspomnienia, cz. 1–2, oprac. E. Karczewski, J.R. Szaflik, Warszawa 1988–1990.
Żongołłowicz B., Dzienniki 1930–1936, oprac. D. Zamojska, Warszawa 2004.
Pomoce ewidencyjne
Skorowidz osobowy do sprawozdań stenograficznych z posiedzeń plenarnych Sejmu. Pos. 1 (28.XI.1922) – pos. 340 (3.XI.1927), Warszawa 1962.
Skorowidz do sprawozdań stenograficznych z posiedzeń Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej od 27 marca 1928 r. do 29 marca 1930 r., [b.m.r.].
Skorowidz do sprawozdań stenograficznych od 9 grudnia 1930 r. do 29 marca 1933 r., [b.m.r.].
Skorowidz do sprawozdań stenograficznych z posiedzeń Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej od 3 listopada 1933 r. do 13 marca 1934 r., [b.m.r.].
Skorowidz do sprawozdań stenograficznych z posiedzeń Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej od 6 listopada 1934 r. do 28 czerwca 1935 r., [b.m.r.].
Opracowania
Ajnenkiel A., Parlamentaryzm II Rzeczypospolitej, Warszawa 1975.
Ajnenkiel A., Historia sejmu polskiego, t. 2, cz. 2, II Rzeczpospolita, Warszawa 1989.
Banach R., Czuj Jan, w: Encyklopedia Tarnowa, Tarnów 2010, s. 98.
Bełcikowska A., Przewodnik praktyczny po Sejmie i Senacie Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1925.
Bełcikowska A., Stronnictwa polityczne w Polsce. Popularny przewodnik praktyczny, Warszawa 1926.
Bełcikowscy A. i J., Stronnictwa i związki polityczne w Polsce, Warszawa 1925.
Borówka Z., Śp. ks. dr Jan Czuj – naukowiec, „Słowo Powszechne” (1957), nr 192, s. 3.
Chojnowski A., Piłsudczycy u władzy. Dzieje Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem, Wrocław 1986.
Ciągwa J., Zniesienie pańszczyzny na Spiszu w latach 1931–1934, „Studia Iuridica Lublinensia” 25 (2016), nr 3, s. 165–178.
Czuj Jan, w: Czy wiesz, kto to jest?, red. S. Łoza, Warszawa 1938, s. 126.
Czuj Jan, w: G. Karolewicz, Nauczyciele akademiccy Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w okresie międzywojennym, t. 2, Biogramy, Lublin 1994, s. 37–39.
Czuj Jan, w: Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939. Słownik biograficzny, t. 1, A–D, oprac. M. Smogorzewska, red. A.K. Kunert, Warszawa 1998, s. 331–332.
Czuj Jan, w: A. Nowak, Słownik biograficzny kapłanów diecezji tarnowskiej 1786–1985, t. 2, A–J, Tarnów 2000, s. 141–142.
Duda P., Polskie Stronnictwo Katolicko-Ludowe w diecezji tarnowskiej w latach 1913–1934, Tarnów 2013.
Duda P., Kampania wyborcza do Sejmu I kadencji 1922–1927 w świetle wspomnień ks. dra Jana Czuja i wybranych tekstów prasy małopolskiej, „Roczniki Ludowego Towarzystwa Naukowo-Kulturalnego. Oddział w Krakowie” (2016), nr 14–15, s. 116–124.
Guzek S., Elementy biblijne w kazaniach ks. Jana Czuja, Warszawa 1978, Biblioteka UKSW, mps pracy magisterskiej.
Hampel J., Czuj Jan, w: Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, red. J.M. Majchrowski, Warszawa 1994, s. 259.
Kania W., Czuj Jan, w: Encyklopedia katolicka, t. 3, Cenzor–Dobszewicz, Lublin 1979, s. 926–927.
Kania W., Ks. Jan Czuj. Wybitny krzewiciel myśli patrystycznej w Polsce, „Tarnowskie Studia Teologiczne” 8 (1981), s. 357–364.
Kania W., Czuj Jan (1886–1957), w: Słownik polskich teologów katolickich 1918–1981, t. 5, red. L. Grzebień, Warszawa 1983, s. 271–273.
Kania W., W służbie słowa – ks. Jan Czuj, „Rocznik Tarnowski” 4 (1994), s. 195–199.
Karolewicz G., Czuj Jan, w: Encyklopedia 100-lecia KUL, t. 1, Lublin 2018, s. 137–138.
Kosieniak L., Śp. ks. dr Jan Czuj – kapłan, „Słowo Powszechne” (1957), nr 192, s. 3.
Ks. Jan Czuj. Kapłan, poseł, tłumacz…, w: I. Dojka, M. Latasiewicz, Znani i zasłużeni z gminy Borzęcin, Borzęcin 2012, s. 49–58.
Łabuz M., Duchowieństwo diecezji tarnowskiej w latach 1886–1918, Tarnów 2007.
Mandziuk J., Dzieje Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie 1954–1999, Warszawa 1999.
Mazur C., Ksiądz prof. Jan Czuj. Kapłan, społecznik, naukowiec, „Kierunki” (1985), nr 25, s. 4.
Mazur C., Biuletyn patrystyczny. Ks. Jan Czuj 20 V 1886 – 9 VIII 1957. Materiały bibliograficzne. W setną rocznicę urodzin, „Collectanea Theologica” 56 (1986), nr 1, s. 133–145.
Mazur C., W setną rocznicę urodzin. Ks. prof. Dr Jan Czuj (20 V 1886 – 9 VIII 1957), „Słowo Powszechne” (1986), nr 98, s. 9.
Noszczak B., Okoliczności utworzenia Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie (1954 r.), „Glaukopis” (2009), nr 15–16, s. 206–237.
Odziemkowski J., Czuj Jan (1886–1957), w: Słownik biograficzny katolicyzmu społecznego w Polsce, t. 1, A–J, Warszawa 1991, s. 98.
Parlament Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1927, red. H. Mościcki, W. Dzwonkowski, Warszawa 1928.
Pikulik G., Ksiądz Jan Czuj jako teoretyk kaznodziejstwa, Warszawa 1976, Biblioteka UKSW, mps pracy magisterskiej.
Rzepeccy T. i W., Sejm i Senat 1922–1927, Poznań 1923.
Rzepeccy T. i K., Sejm i Senat 1928–1933, Poznań 1928.
Solarczyk M., Duchowni katoliccy w parlamencie II Rzeczpospolitej, Warszawa 2002.
Szczawiński J., Śp. ks. dr Jan Czuj – społecznik, „Słowo Powszechne” (1957), nr 192, s. 3.
Szperling S., Ksiądz Jan Czuj – patrolog, „Kierunki” (1957), nr 35, s. 4.
Szulc J., Ks. Jan Czuj i jego zasługi dla kaznodziejstwa w Polsce, „Materiały Problemowe” (1978), nr 4, s. 115–122.
Wątor A., Chrześcijańsko-narodowi. Z dziejów nurtu politycznego do 1928 roku, Szczecin 1999.
Wojdecki W., Wkład ks. Jana Czuja w teorię i praktykę głoszenia Słowa Bożego w Polsce, w: Studia z historii kaznodziejstwa i homiletyki, t. 3, Słudzy słowa, red. W. Wojdecki, Warszawa 1982, s. 7–15.
Wyczawski H.E., Ogólny zarys dziejów Akademii Teologii Katolickiej, w: XX lat Akademii Teologii Katolickiej. Księga pamiątkowa 1954–1974, red. H.E. Wyczawski, Warszawa 1976, s. 13–34.
Wyczesany J., Ksiądz dr Jan Czuj, „BIM. Brzeski Magazyn Informacyjny” (1993), nr 2, s. 7.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Paweł Magiera
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
