Życie i działalność kościelna ks. Andrzeja Wyrzykowskiego (1879–1955)
DOI:
https://doi.org/10.15633/sts.3101Słowa kluczowe:
ks. Andrzej Wyrzykowski, Sandomierz, diecezja sandomierska, Wyższe Seminarium Duchowne w Sandomierzu, bibliotekaAbstrakt
Ks. Andrzej Wyrzykowski należy do grona wybitnych duchownych diecezji sandomierskiej pierwszej połowy XX w. Po ukończeniu Seminarium Duchownego w Sandomierzu i zdobyciu gruntownego wykształcenia w Akademii Duchownej w Petersburgu piastował wiele stanowisk kościelnych. Przedmiotem niniejszego artykułu jest ukazanie drogi do kapłaństwa ks. Wyrzykowskiego i jego późniejszej działalności kościelnej. Duchowny ten pracował bowiem nie tylko w duszpasterstwie, ale również w różnych instytucjach diecezjalnych, m.in. jako oficjał Sądu Biskupiego. Poza tym oddawał się pracy dydaktycznej w seminarium duchownym oraz działalności naukowej. Wiele uwagi poświęcił bibliotece seminaryjnej, w której posługiwał niemal 50 lat. Zamieszczone w artykule informacje zaczerpnięto w głównej mierze z Archiwum Diecezji Sandomierskiej oraz Biblioteki Diecezjalnej w Sandomierzu.
Bibliografia
Źródła archiwalne:
Archiwum Diecezji Sandomierskiej
Kuria Diecezjalna w Sandomierzu
Akta kościoła podominikańskiego pw. św. Jakuba w Sandomierzu (1865–1983), sygn. Z-100.
Sotkiewicz Antoni – księga posług biskupich, sygn. B-39.
Wyrzykowski Andrzej (1879–1906–1955), sygn. FW-105.
Wyższe Seminarium Duchowne w Sandomierzu
Księga protokołów sesji profesorskich Seminarium Duchownego w Sandomierzu (1895–1907), sygn. 60.
Księga protokołów sesji profesorskich Seminarium Duchownego w Sandomierzu (1907–1919), sygn. 61.
Księga protokołów sesji profesorskich Seminarium Duchownego w Sandomierzu (1919–1934), sygn. 62.
Księga protokołów sesji profesorskich Seminarium Duchownego w Sandomierzu (1934–1939), sygn. 63.
Pamiętnik seminaryjski ks. Jana Wiśniewskiego, sygn. 140.
Biblioteka Diecezjalna w Sandomierzu
Akta korespondencji (1910–1919), sygn. 4.
Dary i zakupy książek Biblioteki Seminarium Duchownego w Sandomierzu, sygn. 57.
Dokumentacja związana z zakupem Patrologiae cursus completus (Migne) do Biblioteki Seminarium Duchownego w Sandomierzu, sygn. 59.
Rachunki i pokwitowania (1915–1920), sygn. 243.
Archiwum Wyższego Seminarium Duchownego
Księga ocen 1899–1925, b. sygn.
Księgi protokołów sesji profesorskich Seminarium Duchownego w Sandomierzu (1939–1942), b. sygn.
Księgi protokołów sesji profesorskich Seminarium Duchownego w Sandomierzu (1952–1956), b. sygn.
Biblioteka Diecezjalna w Sandomierzu
Zespół Rękopisów
Ks. Andrzej Wyrzykowski (Historia Kościoła Katolickiego w Polsce od pierwszych Słowian do końca XIX w. i notatki autora), sygn. G 1327.
Ks. Andrzej Wyrzykowski (korespondencja), sygn. G 1330, t. 1, 4–5, 10, 13–14, 17.
Ks. Józef Pastuszka, Wspomnienia o Seminarium Sandomierskim z lat 1912–1914, sygn. R 2116/1.
Ks. Józef Pastuszka, Wspomnienia o sandomierskim Seminarium Duchownym w latach 1921–1930, sygn. R 2116/2.
Ks. Józef Rokoszny (Zeszyt z ocenami alumnów z lat 1898–1913), sygn. G 1285.
Rachunki kościoła św. Jakuba w Sandomierzu z lat 1921–1929, sygn. G 1319.
Archiwum Kapituły Kolegiackiej i Katedralnej w Sandomierzu
Personalia ks. Andrzeja Wyrzykowskiego (1879–1955), sygn. 868.
Archiwum Państwowe w Kielcach Oddział w Sandomierzu
Akta Miasta Sandomierza
Kniga postojannago narodonaselenija goroda Sandomira, sygn. 507, t. 5.
Akta stanu cywilnego parafii rzymskokatolickiej pw. Św. Pawła w Sandomierzu
Księga urodzeń, małżeństw i zgonów parafii rzymskokatolickiej pw. Św. Pawła
Apostoła w Sandomierzu (1877), sygn. 72.
Źródła drukowane:
Catalogus Ecclesiarum et cleri saecularis ac regularis Dioecesis Sandomiriensis pro anno Domini 1878 oraz z lat 1879–1905.
Ks. Prałat Andrzej Wyrzykowski, „Kronika Diecezji Sandomierskiej” 48 (1955), nr 6, s. 140–142.
Kubicki P., Moje wspomnienia z roku szkolnego 1892–1893 w Seminarium Duchownym (Rzecz o odprawianiu Najświętszej Ofiary ołtarza), Sandomierz 1938.
Mowa wygłoszona na eksportacji śp. biskupa M. Ryxa, „Kronika Diecezji Sandomierskiej”23 (1930), nr 5, s. 214–222.
Prima Synodus Dioecesana Sandomiriensis, Sandomierz 1923.
Regulamin i instrukcja dla Sądu Biskupiego sandomierskiego, wyd. W. Jasiński, Sandomierz 1933.
Śp. Ks. Prałat Andrzej Wyrzykowski, „Kronika Diecezji Sandomierskiej” 48 (1955), nr 6, s. 140–142.
Relacje ustne:
Relacja ustna ks. Wiesława Wilka z 19 XI 2018 r.
Opracowania:
Bączkowicz F., Prawo kanoniczne. Podręcznik dla duchowieństwa, t. 3, wyd. 3, Opole 1958.
Birkenmajer J., Wzory greckie „Bogurodzicy”, „Pamiętnik Literacki” (1934), nr 3/4, s. 249–266.
Buko A., Początki Sandomierza, Warszawa 1998.
Gałązka W., 175 lat Wyższego Seminarium Duchownego (1820–1995), Sandomierz 1996.
Kiryk F., Inwentarz rękopisów Archiwum Kapituły Kolegiackiej i Katedralnej w Sandomierzu XIII–XX w., Sandomierz 2010.
Kiryk F., Kościół i parafia Świętego Pawła Apostoła w Sandomierzu w okresie staropolskim, w: Dzieje parafii i kościoła pw. Nawrócenia Świętego Pawła Apostoła w Sandomierzu. Materiały z sesji naukowej, Sandomierz, 15 maja 2004 r., red. K. Burek, Sandomierz 2004, s. 41–67.
Kotkowski S., Seminarium Duchowne w Sandomierzu w latach 1820–1926, oprac. i przygotowała do druku H.I. Szumił, Sandomierz 2010.
Krakówka, w: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 4, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, Warszawa 1883, s. 607.
Makarewicz S., Podominikański kościół i klasztor św. Jakuba Apostoła w Sandomierzu, Sandomierz 1979.
Małecki Z., Sandomierz w latach 1864–1914, w: Dzieje Sandomierza, t. 3, 1795–1918, red. J.M. Małecki, Warszawa 1993, s. 105–143.
Massalski A., Szkoła średnia w Sandomierzu w latach 1773–1914, Collegium Gostomianum 2, Sandomierz 2002.
Matusiak P., Oświata i kultura, w: Dzieje Sandomierza, t. 4, 1918–1980, red. W. Czajka, Warszawa 1994, s. 85–110.
Mierzwa T., Eksterminacja duchowieństwa diecezji sandomierskiej w czasie II wojny światowej, „Studia Sandomierskie” 29 (2022), s. 97–126.
Sidor F., Działalność społeczna i polityczna ks. Andrzeja Wyrzykowskiego, „Studia Sandomierskie” 29 (2022), s. 37–50.
Sławiński P., Parafia pw. Nawrócenia Świętego Pawła Apostoła w Sandomierzu w latach 1809–1939, w: Dzieje parafii i kościoła pw. Nawrócenia Świętego Pawła Apostoła w Sandomierzu. Materiały z sesji naukowej, Sandomierz, 15 maja 2004 r., red. K. Burek, Sandomierz 2004, s. 69–112.
Sławiński P., Szkolnictwo elementarne Sandomierza w latach 1815–1914, Sandomierz 2012.
Stanaszek B., Diecezja sandomierska w powojennej rzeczywistości politycznej w latach 1945–1967, t. 1, Problematyka personalno-organizacyjna, Sandomierz 2006.
Stanaszek B., Likwidacja Niższego Seminarium Duchownego w Sandomierzu w czasach stalinowskich, „Zeszyty Sandomierskie” (2003), nr 17, s. 28–33.
Stanaszek B., Nowakowski R., Słownik biograficzny księży diecezji sandomierskiej XIX–XX w., t. 1, A–G, Sandomierz 2014.
Stanaszek B., Nowakowski R., Słownik biograficzny księży diecezji sandomierskiej XIX–XX w., t. 2, H–Ł, Sandomierz 2015.
Stanaszek B., Nowakowski R., Tylec P., Słownik biograficzny księży diecezji sandomierskiej XIX–XX w., t. 3, M–R, Sandomierz 2017.
Stanaszek B., Nowakowski R., Tylec P., Słownik biograficzny księży diecezji sandomierskiej XIX–XX w., t. 4, S–Ż. Biskupi i uzupełnienia, Sandomierz 2019.
Szylar A., Tylec P., Osobliwości kuchni klasztornej i seminaryjnej, czyli o pokarmach, gotowaniu i jedzeniu w dawnych czasach (XVIII – I poł. XX w.), Sandomierz 2020.
Tylec P., Biblioteka Diecezjalna w Sandomierzu, „Zeszyty Sandomierskie” (2018), nr 45, s. 35–41.
Tylec P., Bp Marian Ryx (1853–1930), Ordynariusz Sandomierski, Sandomierz 2020.
Tylec P., Kierownicy Biblioteki Seminarium Duchownego w Sandomierzu w latach 1875–1894, „Fides. Biuletyn Federacji Bibliotek Kościelnych” 25 (2019), nr 2 (49), s. 157–176.
Tylec P., Rozwój księgozbioru Biblioteki Seminarium Duchownego w Sandomierzu w latach 1907–1918, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 122 (2024), s. 399–426.
Tylec P., Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu 1919–2019, Sandomierz 2019.
Wiśniewski J., Dekanat konecki, Radom 1913.
Wiśniewski J., Dekanat sandomierski, Radom 1915.
Wiśniewski J., Katalog prałatów i kanoników sandomierskich od 1186 do 1926 r. tudzież sesje kapituły sandomierskiej od 1581 do 1866 r., Radom 1926.
Wodzianowska I., Rzymskokatolicka Akademia Duchowna w Petersburgu 1842–1918, Lublin 2007.
Wójcik W., Ks. Adam Szymański, „Studia Sandomierskie” 2 (1981), s. 309–338.
Wójcik W., Ks. Andrzej Wyrzykowski (1879–1955), „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 2 (1960), z. 1–2, s. 298–302.
Wyrzykowski A., Geneza „Bogarodzicy”. Szkic z dziejów kultury polskiej, Sandomierz 1922.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Franciszek Sidor
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
