Biskupi czasów przedrozbiorowych w świetle propagandy antykościelnej prowadzonej przez władze polityczne Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej w latach 1944–1989
DOI:
https://doi.org/10.15633/tst.2108Słowa kluczowe:
Polska Rzeczpospolita Ludowa (PRL), propaganda, biskupi, Kościół rzymskokatolicki, walka z religiąAbstrakt
Jednym z podstawowych ideologicznych celów przejmujących władzę komunistów w Polsce po zakończeniu II była walka z religią. Cel ten wynikał z przyjętej ideologii marksistowsko-leninowskiej (opartej na materializmie dialektycznym i historycznym) odrzucającej istnienie Boga. Nic więc dziwnego, że ówczesne władze polityczne na powyższej podbudowie ideologicznej wobec powszechnie występującej religijności społeczeństwa traktowały Kościół jako konkurenta, który mógłby osłabić jej autorytet. Z tego powodu władze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (PRL) w latach 1944–1989 z różnym nasileniem stosowały wobec Kościoła politykę represji i deprecjonowania. Istotnym elementem prowadzonej polityki stała się antykościelna propaganda obejmująca różnorodne aspekty życia i funkcjonowania Kościoła.W niniejszym artykule zwrócono uwagę na propagandę polityczną PRL, a konkretnie próbowano ukazać, w jakim świetle ta propaganda przedstawiała poszczególnych biskupów z czasów staropolskich, ukazując przy tym, w oparciu o poszczególne przykłady, manipulację, kłamstwa, brak rzetelności i obiektywizmu ówczesnej propagandy.
Bibliografia
Dąbek-Ostrowska B., Fras J., Ociepka B., Teoria i praktyka propagandy, Wrocław 1999.
Dowiat J., Historia Kościoła katolickiego w Polsce (do połowy XV w.), Warszawa 1968.
Dudek A., Gryz R., Komuniści i Kościół w Polsce (1945–1989), Kraków 2006.
Fijałkowska B., Partia wobec religii i Kościoła w PRL, t. 2, cz. 2, Olsztyn 2000.
Goban-Klas T., Niepokorna orkiestra medialna. Dyrygenci i wykonawcy polityki informacyjnej w Polsce po 1944 r., Warszawa 2004.
Hinz H., Dwie wizje dziejów Polski, Warszawa 1966.
Historyczne tło i aktualny stan stosunków między państwem a Kościołem, Warszawa 1984.
Idzior S., Państwo a Kościół, Warszawa 1952.
Kęsek M., Wizerunek Kościoła Katolickiego w Polsce do 1945 r. na łamach „Żołnierza Wolności” w latach 1950–1990, Kraków 2008, mps.
Konopczyński W., Dzieje Polski nowożytnej, t. 1–2, Warszawa 1986.
Kot S., Andrzej Frycz Modrzewski. Studium z dziejów kultury polskiej w XVI w., Kraków 1919.
Królik S., Laicyzacja życia społecznego w Polsce, w: Społeczeństwo – kultura – technika. Materiały nr 5 dla kierowników grup do zajęć politycznych z elewami szkół podoficerskich, żołnierzami i podoficerami służby zasadniczej, Warszawa 1968.
Ładosz J., Kozyr-Kowalski S., Dialektyka a społeczeństwo, Warszawa 1972.
Ładosz J., Materializm dialektyczny, Warszawa 1973.
Łukaszewicz W., Targowica i powstanie kościuszkowskie. Ze studiów nad historią Polski XVIII w., Warszawa 1953.
Marek Ł., Bortlik-Dźwierzyńska M., Za Marksem bez Boga. Laicyzacja życia społecznego w Polsce w latach 1945–1989, Katowice 2014.
Mazur M., Propagandowy obraz świata. Polityczne kampanie prasowe w PRL 1956–1980. Model analityczno-koncepcyjny, Warszawa 2003.
Noszczak B., Polityka państwa wobec Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce w okresie internowania prymasa Stefana Wyszyńskiego 1953–1956, Warszawa 2008.
Nowicki A., 1000 lat zatargów z papieżami, Warszawa 1950.
Nowicki A., Ateizm w Polsce i jego aktualne potrzeby, „Biuletyn Informacyjny” (Wyd. Zarząd Propagandy i Agitacji GZP) 1959 nr 16.
Nowicki A., Grzegorz z Sanoka 1406–1477, Warszawa 1958.
Nowicki A., Papieże przeciw Polsce, Warszawa 1949.
Przez Morze Czerwone. Kościół w Polsce pod rządami komunistów. Propaganda antykościelna. Dodatek specjalny do „Gościa Niedzielnego” pod red. A. Dziurok, A. Grajewski, Warszawa 2009.
Tło i aktualny stan stosunków między państwem a Kościołem, Warszawa 1984.
Wybrane zagadnienia światopoglądowe, Warszawa 1971.
Zagadnienia światopoglądowe. Materiały nr 3 do szkolenia politycznego podoficerów zawodowych, Warszawa 1961.
Zarębski I., Grzegorz z Sanoka (ok. 1407–1477) arcybiskup lwowski, prozaik i poeta, Kraków 1960.
Żaryn J., Kościół a władza w Polsce (1945–1950), Warszawa 1997.
Żaryn J., Kościół w PRL, Warszawa 2004.
„Żołnierz Wolności” wybrane numery z lat 1951–1987.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2017 Piotr Jaworski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
