Hospitals of the Diocese of Kamyantes about 1830
DOI:
https://doi.org/10.15633/tes.03302Keywords:
parish hospitals, shelters, care of the sick, old age, the Diocese of Kamyantes, PodoliaAbstract
In the Old Polish period hospitals were not institutions where the ill were treated but rather the places were responsible for providing care for those who needed help. The situation was similar about 1830. There were a lot of factors which had an essential influence on condition of hospitals and charity in the Diocese of Kamyantes about 1830; the factors were: dispersion of believers, poverty prevailing among Podolian presbyteries and cloisters, as well as strictly connected with the poverty of believers: farm nobility, few Polish townspeople, and Polish peasantry which colonized land ruined by Turks. The fall of the Republic and anti-Polish and anti-Catholic policy of czar’s authorities deepened processes of pauperizations believers of the Catholic Church. Taking all these factors into consideration, we ought to be surprised at the poor shape of parish hospitals and almost complete lack of church hospitals which above all would treat the ill (they were only in Gródek). Looking after a few dozens of the ill in 30 hospitals, with money coming from almost only from the alms, ought to be regarded as huge success of that society. The funds which parsons and superiors of cloisters had in their disposal influenced on condition of buildings, a number of people living in them, quality of their daily food and clothes which they could have at their disposal. It is also necessary to underline that on Podolia the process of disappearing of parish hospital shelters which began on the turn of the XVIIIth and XIXth centuries on lands inhabited mostly by Poles.References
ŹRÓDŁA
Państwowe Archiwum Obwodu Chmielnickiego w Chmielnickim (PAOCh)
sygn. f. 685, op. 2, sp. 2, Wizytacje parafii i klasztorów z 1825 r.
sygn. f. 685, op. 2, sp. 3, Wizytacje parafii i klasztorów z 1826 r.
sygn. f. 685, op. 2, sp. 4, Wizytacje parafii i klasztorów z lat 1827–1828.
sygn. f. 685, op. 4, sp. 7, Wizytacja dek. bracławskiego z lat 1799–1823.
sygn. f. 685, op. 4, sp. 21, Wizytacja klasztorów i parafii dominikańskich i franciszkańskich z 1824 r.
sygn. f. 685, op. 4, sp. 22, Wizytacja parafii z 1824 r.
sygn. f. 685, op. 4, sp. 23, Wizytacje parafii i klasztorów z lat 1823–1824.
sygn. f. 685, op. 4, sp. 30, Wizytacje parafii i klasztorów z lat 1829–1830.
sygn. f. 685, op. 4, sp. 31, Wizytacje parafii z lat 1829–1830.
OPRACOWANIA
Błażewicz K., Szpitale diecezji płockiej w XVIII wieku, „Notatki Płockie” 2002, z. 2(191), s. 8–17.
Góralski Z., Działalność charytatywna w Polsce przedrozbiorowej, Warszawa–Kraków 1973.
Góralski Z., Szpitale na Lubelszczyźnie w okresie przedrozbiorowym, Warszawa–Łódź 1982.
Gryko B., Sapieżyńskie fundacje szpitali jako przejaw miłosierdzia?, „Białostockie Teki Historyczne” 2010, nr 8, s. 47–58.
Jabłońska A., Archidiakonat uniejowski w okresie staropolskim, „Biuletyn Uniejowski” 2012, nr 1, s. 141–156.
Kolberg O., Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce, t. 5, cz. 1: Krakowskie, Kraków 1871.
Kowalczyk J., Szpitale w Polsce przedrozbiorowej – na czym polegały różnice między szpitalem prepozyturalnym a parafialnym?, „Perspectiva. Legnickie Studia Teologiczno-Historyczne” 2014, nr 1(24), s. 35–39.
Kuźniewska Z.H., Z dziejów opieki charytatywnej w diecezji kujawsko-pomorskiej. Szpitale wiejskie w dekanacie włocławskim, „Studia Włocławskie” 2012, nr 14(212), s. 529–538.
Litak S., Szpitale w Polsce przedrozbiorowej. Rozwój i problematyka [w:] Szpitalnictwo w dawnej Polsce, M. Dąbrowska, J. Kruppé (red.), Studia i Materiały z Historii Kultury Materialnej, t. 66, Warszawa 1998, s. 13–31.
Majewski D., Stan szpitalnictwa parafialnego w diecezji płockiej na przełomie XVI i XVII wieku na podstawie wizytacji biskupa Wojciecha Baranowskiego, „Studia Płockie” 2003, nr 31, s. 209–216.
Piątkowski S., Probostwo rzymskokatolickie w Wohyniu w końcu XVIII i pierwszej połowie XIX wieku, „Radzyński Rocznik Humanistyczny” 2005, nr 3, s. 36–46.
Podgórska-Klawe Z., Od hospicjum do współczesnego szpitala. Rozwój historyczny problematyki szpitalnej w Polsce do końca XIX wieku, Wrocław–Warszawa–Kraków 1981.
Rys historyczno-statystyczny szpitali i innych zakładów dobroczynnych w Królestwie Polskim, t. 1, Warszawa 1872.
Słoń M., Szpitale w Polsce średniowiecznej – o zakresie problematyki raz jeszcze, „Przegląd Historyczny” 2000, z. 1, s. 101–106.
Surdacki M., Protestanci a rozwój szpitali w Wielkopolsce Zachodniej w XVII i XVIII wieku, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 1991, nr 36, s. 193–208.
Surdacki M., Szpital Świętego Ducha i św. Leonarda w Urzędowie w XV–XVIII w., „Kwartalnik Historyczny” 2004, nr 2, s. 5–36.
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2019 Jan Szczepaniak
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
Authors who publish with this journal agree to the following terms:
- Authors retain the copyright and full publishing rights without restrictions, and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License that allows others to share the work with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal.
- Authors are able to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g., post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgement of its initial publication in this journal.
- Authors are permitted and encouraged to post their work online (e.g., in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work (See The Effect of Open Access).
