Metody odkrycia prawdy procesowej przez sędziego w kanonicznym procesie małżeńskim
DOI:
https://doi.org/10.15633/acr.2029Słowa kluczowe:
kanoniczny proces małżeński, prawda obiektywna, pewność moralna, sędzia kościelnyAbstrakt
Niniejszy artykuł w swoich założeniach: „najpierw rzeczy pierwsze”, ma na celu zwięzłe przypomnienie o nadrzędnej wartości kanonicznego procesu małżeńskiego jaką jest prawda obiektywna, do której, poprzez różne metody poznania intelektualnego musi dojść sędzia kościelny badający sprawę o stwierdzenie nieważności małżeństwa. Autorka wskazuje i krótko opisuje kryteria pozwalające sędziemu poznanie prawdy w procesie takie jak: pewność moralna, swobodna ocena dowodów, obiektywizm. Zwraca również uwagę na charakterystykę osoby sędziego jako badacza sprawiedliwości. W publikacji przywołane zostają cechy i postawy, które wspomagają sędziego w przepowiadaniu prawdy, ale które mogą w pewnych okolicznościach osłabić też jego obiektywizm. Tenor myśli przewijającej się w pracy jest następujący: żadne racje pastoralne nie osłabiają nakazu osiągnięcia przez sędziego prawdy obiektywnej. Ta bowiem zawiera się w fundamentalnej kodeksowej zasadzie salus animarum.Bibliografia
Bonnet P. A., Le prove nel giudizio ecclesiale, „Periodica” 98 (2009), s. 235–273.
Brzemia-Bonarek A., Pomoc sądowa między sądami państwowymi a sądami kościelnymi. Analiza prawna zagadnienia i propozycje de lege ferenda, [w:] Sędzia i pasterz. Księga pamiątkowa z okazji 50-lecia pracy sądowej ks. Prof. Remigiusza Sobańskiego, red. H. Typańska, Katowice 2007, s. 41–53.
Burke R. L., Canon 1095. Canonical doctrine and jurisprudence, part 1: Canon 1095 § 1 and 2, [w:] Proceedings of the 45th Annual Convenction of CLSA, Washington 1984, s. 94–107.
Corriden J. A., Rules for interpreters, „The Jurist” 42 (1982), s. 277–303.
Gaudamet J., Storia del diritto canonico. Ecclesia et civitas, Milano 1998.
Grabowski M., Emocje i matematyka, [w:] Wiedza a uczucia. Filozoficzne problemy wiedzy, red. A. Motycka, Warszawa 2003.
Grocholewski Z., Pewność moralna jako klucz do lektury norm procesowych, „Ius Matrimoniale” 3 (1998) nr 9, s. 9–43.
Klonowski W., Chaosensologia. Fizykalistyczna teoria uczuć, [w:] Filozoficzne problemy wiedzy, t. 4: Wiedza a uczucia, red. A. Motycka, Warszawa 2003.
Llobell J., Oggettività e soggettività nelle valutazione giudiziaria delle prove, „Quaderni di diritto ecclesiale” 14 (2001), s. 394–413.
Longeran B., Insight. A study of human understanding, [w:] The collected works of Bernard Longeran, Toronto 1992.
Majer P., Kanon 1687 § 1 CIC/MIDI, [w:] Praktyczny komentarz do Listu apostolskiego „Mitis Iudex Dominus Iesus Motu proprio” papieża Franciszka, red. P. Skonieczny OP, Tarnów 2015, s. 184–192.
Pastwa A., Favor matrimonii i certitudo moralis (kan. 1608 § 4) – strukturalne filary teleologii procesu o nieważność małżeństwa, „Prawo Kanoniczne” 2011, nr 1–2, s. 217–245.
Rozkrut T., Dialog sędziego z biegłym w kanonicznym procesie małżeńskim, „Prawo Kanoniczne” 2011, nr 1–2, s. 161–174.
Rozkrut T., Kanon 1678 § 3 CIC/MIDI, [w:] Praktyczny komentarz do Listu apostolskiego „Mitis Iudex Dominus Iesus Motu proprio” papieża Franciszka, red. P. Skonieczny OP, Tarnów 2015, s. 111–114.
Skonieczny P., Ratio art. 12, [w:] Praktyczny komentarz do Listu apostolskiego „Mitis Iudex Dominus Iesus Motu proprio” papieża Franciszka, red. P. Skonieczny OP, Tarnów 2015, s. 156-159.
Sobański R., Uwagi o funkcji sędziego w procesie o nieważność małżeństwa, „Ius Matrimoniale” 3 (1998) nr 9, s. 45–61.
Sobański R., Iudex veritatem in matrimonio dicit, „Ius Matrimoniale” 4 (1999) nr 10, s. 169–197.
Sobański R., Uwagi o tożsamości sędziego kościelnego, „Prawo Kanoniczne” 45 (2002) nr 3–4, s. 2–22.
Sobański R., Prawda jako entelechia procesu o nieważność małżeństwa w świetle przemówień Piusa XII do Roty Rzymskiej, „Ius Matrimoniale” 13 (2008) nr 19, s. 29–41.
Tokarczuk R., Sprawiedliwość jako naczelna wartość prawa, „Państwo i Prawo” 1997, nr 6, s. 3–20.
Tourneau D. le, La protection de la vérité dans les discours de le Pape Jean Paul II à la Rote Romaine (1979–2005), „Forum Canonicum” 2 (2007) nr 1, s. 71–86.
Versaldi G., L’oggettivita delle prove in campo psichico, [w:] Richerche di Scienze Teologiche 19, Brescia 1981.
Zuanazzi G., Psichologia e psychiatria nelle cause matrimoniali canoniche, „Studii Giuridici” 73 (2006).
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
