Niektóre aspekty trynitologii współczesnej
DOI:
https://doi.org/10.15633/acr.1746Słowa kluczowe:
Trójca, Syn Boży, Duch Święty, język, dogmat, miłość, wolność, komunia, modlitwaAbstrakt
W ostatnim okresie można zauważyć w teologii odnowione zainteresowanie pierwszą tajemnicą wiary chrześcijańskiej, którą jest tajemnica Trójcy Świętej. Efekty refleksji teologicznej w tej dziedzinie są coraz bardziej widoczne. Coraz większy nacisk kładziony na chrystologię nieuchronnie pociąga za sobą pogłębioną refleksję o genezie wydarzenia Jezusa Chrystusa w ramach tajemnicy trynitarnej i o jego stałym związku z tą tajemnicą (preegzystencja). Jezus Chrystus jest widziany w bardzo mocnym związku z Ojcem oraz z Duchem Świętym. Odnotowuje się więc w teologii trynitarnej duży rozkwit dzieł i proponowanych ujęć, wyraźnie wpływający na nowe katechizmy i podręczniki religii. W niniejszym opracowaniu zostają wskazane niektóre zagadnienia, które zwracają w teologii trynitarnej szczególną uwagę. Na pierwszym miejscu trzeba podkreślić, że zagadnieniem mocno akcentowanym jest samoudzielanie się Boga, którego rezultatem jest podkreślenie, ze tajemnica Trójcy jest tajemnicą dla człowieka, prowadzącą do oświecenia jego życia. Wychodząc od tajemnicy Jezusa Chrystusa, podkreśla się wszystkie te wątki, w których jawi się On jako Syn Ojca. Szczególnego znaczenia nabrał w tym względzie tak zwany „logion Janowy” (Mt 11, 25–27). W odniesieniu do Ducha Świętego podkreśla się Jego związek z rzeczywistością wolności w Bogu i w człowieku, a tym samym także z tajemnicą boskiej komunii i miłości. Niebagatelną rolę odgrywają w refleksji nad Trójcą Świętą kwestie dotyczące języka, zwłaszcza postuluje się szersze uwzględnienie języka biblijnego. W końcu trzeba pokreślić, że wiele uwagi poświęca się modlitwie jako drodze do miłującego poznania Boga.Bibliografia
AA.VV., Il Credo niceno-costantinopolitano, Noci 1994.
Bobrinskoy B., Communion du Saint-Esprit, Abbaye de Bellefontaine 1992 (Spiritualité Orientale, 56).
Bordoni M., La cristologia nell’orizzonte dello Spirito, Brescia 1995 (Biblioteca di Teologia Contemporanea, 82).
Ciola N., Teologia trinitaria. Storia – metodo – prospettive, Bologna 1996 (Nuovi Saggi Teologici).
Durand E., La périchorèse des personnes divines. Immanence mutuelle, réciprocité et communion, Paris 2005 (Cogitatio Fidei, 243).
Ewangelia według świętego Mateusza, cz. 1, Rozdziały 1–13, wstęp, przekład z oryginału, komentarz A. Paciorek, Częstochowa 2005 (Nowy Komentarz Biblijny. Nowy Testament).
Ferraro G., Il Paraclito, Cristo, il Padre nel quarto Vangelo, Città del Vaticano 1996.
Ferraro G., Mio-Tuo. Teologia del possesso reciproco del Padre e del Figlio nel vangelo di Giovanni, Città del Vaticano 1994.
Greshake G., Der dreieine Gott. Eine trinitarisce Theologie, Freiburg im Breisgau 1997.
Greshake G., Wierzę w Boga Trójjedynego. Klucz do zrozumienia Trójcy Świętej, tłum. W. Szymona, Kraków 2001 (Teologia Żywa).
Grzegorz z Nazjanzu, Mowy wybrane, [red. S. Kazikowski], Warszawa 1967.
Hemmerle K., Tezy ontologii trynitarnej, tłum. L. Skolik, Kielce 2003.
Hengel M., Der Sohn Gottes. Die Entstehung der Christologie und die jüdisch-hellenistische Religionsgeschichte, Tübingen 1977.
Jagodziński M., Teoria komunikacyjnego działania Trójcy Świętej, „Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie” 15 (2010) s. 47–69.
Jan Paweł II, Encyklika Dives in misericordia o Bożym miłosierdziu, www2.vatican.va/content/john-paul-ii/pl/encyclicals/documents/hf_jp-ii_enc_30111980_dives-in-misericordia.html (23.12.2015).
Journet Ch., L’Eglise du Verbe Incarné, vol. 5, Compléments et inédits. Essai de théologie spéculative, Saint-Maurice 2005.
Jüngel E., Gott als Geheimnis der Welt. Zur Begründung der Theologie des Gekreuzigten im Streit zwischen Theismus und Atheismus, Tübingen 1978.
Królikowski J., Syn Boży i nasz Zbawiciel. Studia chrystologiczne, Kraków 2014 (Ministerium Expositionis, 1).
Królikowski J., Tajemnica Trójjedynego. Studia z teologii trynitarnej, Kraków 2015 (Ministerium Expositionis, 2).
Martinelli P., La morte di Cristo come rivelazione dell’amore trinitario, Milano 1996.
Mysterium salutis. Grundriss heilsgeschichtlicher Dogmatik, Bd. 2, Die Heilsgeschichte vor Christis, Hrsg. J. Feiner, M. Löhrer, Einsiedeln–Zürich–Köln 1967.
Paciorek A., Przypowieści Jezusa. Wprowadzenie i objaśnienia, Częstochowa 2012.
Ratzinger J., Bóg Jezusa Chrystusa. Medytacje o Bogu Trójjedynym, tłum. J. Zychowicz, Kraków 1995.
Segalla G., La cristologia del Nuovo Testamento, Brescia 1985.
Staniloae D., Dio è amore. Indagine storico-teologica nella prospettiva ortodossa, Roma 1986.
Tomasz z Akwinu, Jak uzasadnić wiarę?, [w:] Tomasz z Akwinu, Dzieła wybrane, oprac. i wstęp J. Salij, Kęty 1999 (Biblioteka Europejska. Antyk).
Ty, Panie, jesteś naszym Ojcem (Iz 64, 7). Biblia o Bogu Ojcu, red. F. Mickiewicz, J. Warzecha, Warszawa 1999 (Rozprawy i Studia Biblijne).
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).