The legislation of emperor Justinian (527–565) and itsPrawodawstwo cesarza Justyniana (527–565) i jego recepcja w rejonie karpacko-najdunajsko-pontyckim reception in the Carpathian-Danubian-Pontic space
DOI:
https://doi.org/10.15633/acr.2033Słowa kluczowe:
prawo rzymskie, prawo bizantyjskie, komentarze jurystów, Justynian (527–565)Abstrakt
Niniejszy artykuł dostarcza czytelnikowi wiadomości dotyczących recepcji prawa rzymskiego w rejonie karpacko-najdunajsko-pontyckim, a dokładnie mówiąc – dawnego prawa rzymskiego (ius antiquum), na podstawie wypowiedzi rzymskich jurystów o prawie, jego charakterze itp. Recepcja ta weszła w nową fazę podczas panowania Justyniana (527–565), któremu udało się opanować część terytorium na północ od Dunaju. Zarówno stare „Prawo ziemi”, jak i „nomokanony” (Pravila), które zawierają elementy prawa rzymskiego i bizantyjskiego, a także prawa zwyczajowego, potwierdzają, że ustawodawstwo Justyniana oraz towarzyszące mu komentarze wielkich prawników tamtego czasu były również rozpowszechniane w rejonie karpacko-najdunajsko-pontyckim.Bibliografia
Aptowitzer V., Hammurabi and Syrian-Roman Law, “The Jewish Quarterly Review” 19 (1907) no. 3, p. 606–614.
Aptowitzer V., The controversy over the syro-roman code, “The Jewish Quarterly Review” 2 (1911) no. 1, p. 55–56.
Benesevici V. N., Drevne-Slavianskaia Kormciaia XIV titulov bez tolkovanie […] (Syntagma XIV titulorum sine scholiis secundum versionem palaeo-slovenicam, adjecto textu graeco e vetustissimis Codicibus Manuscriptis exarato), St. Petersbourg
Benesevici V. N., Mss: Sinagoga vî 50 titulov i drughie iuridiceskie zborniki Ioana Scholastika (Mss: La Synagoga en 50 titres et autres recueils juridiques de Jean le Scolastique), St. Petersbourg 1914.
Corpus Juris Civilis, ed. P. Krüger, Berlin 1928.
Diehl C., Justinien et la civilization byzantine, Paris 1901.
Drîmba O., Istoria culturii și civilizației (History of Culture and Civilization), vol. 6, București 2007.
Dură N. V., “Dreptatea (Justitia)” şi “Echitatea (Aequitas)” în percepţia lui Lactanţiu (†325) (“Justice (Justice)” and “Equity (Aequitas)” at Lactantius († 325)), [in:] Tradiţie şi continuitate în teologia tomitană. Două decenii de învăţământ teologic universitar la Constanţa (1992–2012) (International symposium. Tradition and continuity in Tomis theology. Two decades of theological university teaching at Constanta (1992–2012)), Constanta 2012, p. 257–272.
Dură N. V., “Lex terrae” în percepţia unor jurişti şi istorici ai vechiului Drept românesc. Evaluări şi precizări (“Lex terrae“ in the perception of jurists and historians of the ancient Romanian law. Reviews and clarifications), “Revista de Teologie Sfântul Apostol Andrei (St. Andrew Journal of Theology)” 14 (2010) no. 1, p. 18–42.
Dură N. V., “Scythia Mynor” (Dobrogea) şi Biserica ei apostolică. Scaunul arhiepiscopal şi mitropolitan al Tomisului (sec. IV–XIV) (“Scythia Minor” (Dobrogea) and her apostolic Church. The archbishopric and metropolitan see of Tomis (fourth-fourtheenth century), Bucharest 2006.
Dură N. V., 350 de ani de la tipărirea Pravilei de la Govora. Contribuţii privind identificarea izvoarelor sale (350 years since the printing of the Nomocanon of Govora. Contributions to the identification of its sources), “Altarul Banatului (Banat Shrine)” 1 (1990) no. 3–4, p. 58–79.
Dură N. V., Cele mai vechi izvoare scrise ale Dreptului ecleziastic etiopian (The oldest written sources of Ethiopian ecclesiastical law), “Biserica Ortodoxă Română (Romanian Orthodox Church)” 100 (1982) no. 5–6, p. 572–586.
Dură N. V., Despre “Jus naturaleˮ. Contribuţii filosofico-juridice (About “Jus naturale”. Philosophical-legal contributions), “Revista de Teologie Sfântul Apostol Andrei (St. Andrew Journal of Theology)” 18 (2014) no. 1, p. 39–52.
Dură N. V., Despre Drept şi natura sa (About Law and its nature), “Revista de Teologie Sfântul Apostol Andrei (St. Andrew Journal of Theology)” 6 (2002) no. 1, p. 60–64.
Dură N. V., Dreptul pravilnic (nomocanonic) şi Colecţiile nomocanonice (The nomocanonical Law and the nomocanonical Collections), “Revista de Teologie Sfântul Apostol Andrei (St. Andrew Journal of Theology)” 9 (2005) no. 1, p. 7–15.
Dură N. V., Le Régime de la synodalité selon la législation canonique, conciliaire, oecuménique, du Ier millénaire, Bucharest 1999.
Dură N. V., Les relations canoniques de l’Église roumaine nord-danubienne avec les principaux Sièges épiscopaux du Sud du Danube, “Revue Roumaine d’Histoire” 40–41 (2001–2002), p. 5–20.
Dură N. V., Nomocanonul “Fetha Nagast” în lumina cercetărilor istoricilor şi canoniştilor etiopieni şi europeni (The “Fetha Nagast” Nomocanon in light of the research of Ethiopian and European historians and canonists), “Studii Teologice (Theological Studies)” 27 (1975) no. 1–2, p. 96–118.
Dură N. V., Originile nomocanonului “Fetha Nagast”. Identificarea canoanelor zise ale împăraţilor (Origins of the “Fetha Nagast” Nomocanon. Identifying the so-called Emperors’ canons), “Studii Teologice (Theological Studies)” 28 (1976) no. 1–2, p. 162–183.
Dură N. V., Religion and culture in Scythia Minor, “Annals of the Academy of Romanian Scientists, Series on Philosophy, Psychology and Theology” 1 (2009) no. 2, p. 67–78.
Dură N. V., The Byzantine Nomocanons, fundamental sources of old Romanian Law, “Exploration, Education and Progress in the third Millennium” 1 (2011) no. 3, p. 25–48.
Dură N. V., Mititelu C., Istoria Dreptului românesc. Contribuţii şi evaluări cu conţinut istorico-juridico-canonic (History of Romanian Law. Contributions and assessments of legal-historical-canonical content), Bucharest 2014.
Dură N. V., Mititelu C., Legislaţia canonică şi instituţiile juridico-canonice, europene, din primul mileniu (Canonical legislation and the European legal-canonical institutions from the first millennium), Bucharest 2014.
Floca I. N., Drept canonic ortodox. Legislaţie şi administraţie bisericească (Orthodox canonical Law. Legislation and Church administration), vol. 1, Bucharest 1990.
Huertas C. J., Nu venim din latină (We do not come from Latin), trans. M. Aldea, Bucharest 2016.
Justiniani Institutiones (Instituţiile lui Justinian) (The Institutions of Justinian), trans. and introduction V. Hanga, Bucharest 2002.
Kaplan M., Bizanț (Byzantium), trans. I. D. Brana, Bucharest 2010.
Mititelu C., “Corpus Juris Civilis” and “Corpus Juris Canonici”. Legal and Canonical Considerations, “Teologia” 18 (2014) no. 4 (61), p. 127–137.
Mititelu C., Cartea românească de învăţătură (Iaşi, 1646). Izvoarele şi conţinutul său juridic (Romanian Teaching Book (Iasi, 1646). Origins and legal content), “Revista de Teologie Sfântul Apostol Andrei (St. Andrew Journal of Theology)” 9 (2005) no. 1, p. 196–207.
Mititelu C., Consideraţii privind Legea Ţării şi instituţiile ei (Considerations regarding the Law of the land and its institutions), “Analele Universităţii OVIDIUS Constanţa / Seria Drept şi Ştiinţe Administrative” 2007, no. 1, p. 291–312.
Mititelu C., Dreptul bizantin şi receptarea lui în Pravilele tipărite, în Ţările Române, din secolul al XVII-lea (The Byzantine Law and its Reception in the Nomocanons printed in the Romanian Principalities in the seventeenth century), Bucharest 2014.
Mititelu C., Elements of Penal Law in the Romanian Nomokanons printed in the XVII-th century, “Dionysiana” 2010, no. 1, p. 419–430.
Mititelu C., Internal (material) sources of Orthodox Canonical Law, “Philosophical-Theological Reviewer” 2011, no. 1, p. 111–120.
Mititelu C., Pravilele româneşti, tipărite, din secolul al XVII-lea. Infracţiuni şi pedepse (The Romanian Nomocanons printed in the seventeenth century. Crimes & Sanctions), Bucharest 2012.
Mititelu C., The Byzantine Law and its Reception in the Romanian Principalities, “Philosophical-Theological Reviewer” 2014, no. 4, p. 33–43.
Mititelu C., The Nomocanons (Pravilele) printed in the Romanian countries, in the seventeenth century, and their provisions of criminal law, “Religion” 2014, no. 3, p. 41–57.
Mititelu C., Vechi instituţii europene prevăzute de legislaţia nomocanonică din secolul al XVII-lea (Pravila de la Iaşi şi Pravila de la Târgovişte) (Old European institutions foreseen by the nomocanonical Legislation of the seventeenth century (The Nomocanon of Iasi and The Nomocanon of Targoviste)), Bucharest 2014.
Munteanu A., Arhiepiscopia Justiniana Prima și jurisdicția ei (Archdiocese Justiniana Prima and its jurisdiction), “Studii Teologice (Theological Studies)” 14 (1962) no. 7–8, p. 441–470.
Papilian G., Stăpânirea romano-bizantină la nordul Dunării (The Roman-Byzantine dominion at the north of the Danube), [in:] Istoria Românilor (The history of Romanians), vol. 2, Bucharest 2010.
Popa-Lisseanu G., Izvoarele istoriei românilor (The sources of Romanian history), vol. 16, Bucharest 1988.
Popescu E., Organizarea Bisericii în secolele IV–VI (Church organization in fourth-sixth centuries), [in:] Istoria Românilor (The history of Romanians), vol. 2, Bucharest 2010.
Protase D., Izvoarele Istoriei vechi a României (secolele II–VI) (The sources of the ancient history of Romania (second-fourth centuries)), [in:] Istoria Românilor (The history of Romanians), vol. 2, Bucharest 2010.
Rădulescu A., Stăpânirea romano-bizantină în Dobrogea (Roman-Byzantine dominion in Dobrogea), [in:] Istoria Românilor (The history of Romanians), vol. 2, Bucharest 2010.
Tudor D., Slavii la Nordul Dunării de Jos în secolele VI–VII (The Slavs from the north of the Danube in the sixth-seventh centuries), [in:] Istoria Românilor (The history of Romanians), vol. 2, Bucharest 2010.
Vasiliev A. A., Istoria Imperiului bizantin (History of the Byzantine Empire), trans. I. A. Tudorie et al., Iași 2010.
Vööbus A., New light on the textual history of the Syro-Roman Law Book, “Labeo” 19 (1973), p. 156–160.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
