„Trójca Święta” Rublowa jako ikonograficzny katechizm prawosławia
DOI:
https://doi.org/10.15633/acr.5507Słowa kluczowe:
katechizm prawosławny, Rublow, teologia ikony, teologia prawosławna, Trójca ŚwiętaAbstrakt
Treścią artykułu jest analiza ikonograficzno-teologiczna ikony Trójcy Świętej, napisanej przez Andrzeja Rublowa. Według Katechizmu Kościoła prawosławnego istnieje ścisła analogia w przedstawieniu Trójcy Świętej na ikonie a prawdami wiary wyrażonymi w Credo. Idąc tym tropem, w artykule zanalizowano poszczególne elementy ikony, takie jak: przedstawienie postaci aniołów, które odpowiadają poszczególnym osobom Trójcy Świętej; postawy, jakie zajmują wzajemnie wobec siebie; a także przedmioty, które im towarzyszom. We wszystkich tych elementach można odczytać ikonograficzne przedstawienie podstawowych prawdy wiary chrześcijańskiej w odniesieniu do tajemnicy Boga, Jego dzieła zbawczego w historii świata, a także w odniesieniu do relacji człowieka z Bogiem, który wchodząc w owe tajemnice poprzez kontemplację, otwiera się na dar przebóstwienia.
Bibliografia
Bóg żywy. Katechizm Kościoła prawosławnego, tłum. A. Kuryś, M. Romanek, H. Paprocki, J. Rozkrut, Kraków 2001.
Bunge G., Trójca Rublowa, tłum. K. Małys, Kraków 2003.
Demina N., Troica Andreja Rubleva, Moskwa 1963.
Evdokimov P., Prawosławie, tłum. J. Klinger, Warszawa 2003.
Evdokimov P., Sztuka ikony. Teologia piękna, tłum. M. Żurowska, Warszawa 1999.
Gryz K., Antropologia przebóstwienia. Obraz człowieka w teologii prawosławnej, Kraków 2009.
Klinger J., O istocie prawosławia, Warszawa 1983.
Lazariew W., Andriej Rublow, Moskwa 1960.
Lossky V., La théologie négative dans la doctrine de Denys l’Aréopagite, „Revue des sciences philosophiques et théologiques” 28 (1939), s. 204–221.
Onash K., Ikonen, Berlin 1961.
Sanctus Germanus Constantinopolitanus, Rerum ecclesiasticarum contemplatio, w: S. P. N. Germani […] opera omnia, t. 1, ed. J.-P. Migne, Parisiis 1865, kol. 385–453 (Patrologiae Cursus Completus. Series Graeca 98).
Smykowska M., Ikona. Mały słownik, Warszawa 2002.
Spitzing G., Lexikon byzantinisch-christlicher Symbole, München 1988.
Standaert B., Ikona Trójcy Andrieja Rublowa, tłum. K. M. Bielawscy, Bydgoszcz 2002.
Uspienski L., Łosski W., Der Sinn der Ikonen, Olten 1952.
Ware K., Człowiek jako ikona Trójcy Świętej, tłum. W. Misijuk, Białystok 1993.
Znosko A., Kanony Kościoła prawosławnego w przekładzie polskim, Warszawa 1978.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Krzysztof Gryz
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
