Wystrój malarski kaplic kościoła Kamedułów na Bielanach i jego znaczenie dla sztuki Krakowa 1. połowy XVII w. (kaplice Królewska i Delpacowska)

Abstrakt

Ogromne znaczenie eremu bielańskiego dla dziejów sztuki polskiej czasów przełomu manieryzmu i baroku jest od dawna należycie docenione. Dotyczy to jednak w pierwszym rzędzie architektury i jej wystroju (stiuków), a w znacznie mniejszym stopniu malarstwa. Wielokrotnie przywoływano w opracowaniach sztuki polskiej 1. połowy XVII w. malarski wystrój kaplic bielańskich, najczęściej jednak ograniczano się do stwierdzenia, że część tej dekoracji jest dziełem weneckiego malarza Tomasza Dolabelli i jego warsztatu
(wystrój malarski kaplic Królewskiej i Delpacowskiej) i ilustruje proces niejako „degradacji” tego artysty, który przybywszy do Polski w ostatnich latach XVI w. z czasem zagubił osiągnięcia wielkiej szkoły weneckiej doby manieryzmu, zaniżył standardy wykonywanych dzieł i uległ swoistej „sarmatyzacji”, dostosowując się do gustów i oczekiwań miejscowych odbiorców. W malowidłach dwóch najważniejszych kaplic bielańskiego kościoła widziano dzieła jego
samego, jego uczniów i naśladowców. Teza o „sarmatyzacji” i obniżeniu się poziomu twórczości Dolabelli niedawno poddana została krytycznej analizie, przy okazji której przywołano i w pewien sposób „zrehabilitowano” źródłowo potwierdzone dzieła tego artysty z kaplicy Królewskiej.