Srebrne wyposażenie średniowiecznego ołtarza św. Stanisława w katedrze krakowskiej

Abstrakt

Badania nad ołtarzem św. Stanisława w katedrze krakowskiej zainaugurowane już w 2. połowie XIX w. przez księży Ludwika Łętowskiego i Ignacego Polkowskiego, kontynuowane były w kolejnym stuleciu, a ich uwieńczeniem stało się monograficzne opracowanie autorstwa Michała Rożka, opublikowane w 1979 r. przy okazji obchodów 900. rocznicy męczeńskiej śmierci Patrona Polski. Mimo licznych opracowań dotyczących architektury barokowej konfesji oraz kolejnych trumien-relikwiarzy, wiele kwestii historycznych oraz historyczno-artystycznych nie zostało dotąd rozwiązanych. Na nowe ujęcie zasługuje katedra romańska oraz niedawno wysunięte przez Mariusza Karpowicza propozycje atrybucyjne względem kaplicy wzniesionej przez bp. Marcina Szyszkowskiego w drugim dziesięcioleciu w. XVII. Na uboczu badań pozostały dekorujące ją rzeźby i malowidła. Brakuje systematycznego zestawienia ruchomego wyposażenia ołtarza (naczynia, tkaniny liturgiczne itp.) oraz składanych przy nim wotów. Poważnym zadaniem stojącym przed historykami jest pełne opracowanie kultu św. Stanisława, oczywiście z uwzględnieniem liturgii sprawowanej przy jego relikwiach w katedrze. Niniejszy tekst ma zapełnić jedynie kilka luk w wiedzy na temat Stanisławowego grobu. Poświęcony został tylko tym elementom jego wyposażenia powstałym w okresie średniowiecza, które wykonano ze srebra. Znamy je tylko z przekazów archiwalnych - ich ranga artystyczna i historyczna skłania jednak do ich przypomnienia oraz, o ile na to pozwalają źródła, szerszego omówienia.