Architektura i wyposażenie kościoła i klasztoru Karmelitów bosych w Wiśniczu
DOI:
https://doi.org/10.15633/fhc.234Słowa kluczowe:
architektura, doba wczesnonowożytna, zakon karmelitów, NowyWiśniczAbstrakt
Ufundowany w Wiśniczu przez Stanisława Lubomirskiego (1582–1649) kościół Chrystusa Salwatora i klasztor Karmelitów bosych był dziękczynnym votum za zwycięstwo odniesione pod Chocimiem oraz szczęśliwe zakończenie wojny polsko-tureckiej w 1621 roku. Założenie klasztorne zostało wzniesione opodal rodowego zamku Lubomirskich w Wiśniczu wg planów Macieja Trapoli w latach 1622–1635. Konsekrowany 1 lipca 1635 roku kościół klasztorny pod wezwaniem Chrystusa Salwatora otrzymał bardzo bogate wyposażenie, podobnie jak i sam klasztor. Kościół wzniesiony wg reguł zakonu karmelitańskiego był budowlą murowaną, na rzucie krzyża łacińskiego, o zwróconym na południe dwuprzęsłowym prezbiterium oraz jednonawowym, także dwuprzęsłowym korpusie, otoczonym po bokach rzędem kaplic bocznych, połączonych ze sobą wąskimi przejściami i otwartych do głównej nawy arkadami ujętymi w archiwolty, wspartymi na filarach. Wnętrze ozdobiono bogatą dekoracją stiukową, wykonaną przez Jana Chrzciciela Falconiego, skomponowaną między innymi z panopliów o motywach tureckich, co bezpośrednio nawiązywało do zwycięstwa chocimskiego. Pod ramionami transeptu urządzono rodowe mauzoleum Lubomirskich z ołtarzem Ukrzyżowania. Niestety w wyniku zawieruch dziejowych nie przetrwało ani bogate wyposażenie kościoła, ani sama świątynia, zburzona przez niemieckiego okupanta w latach 1940–1942. Przylegający do kościoła od strony południowej i zachodniej klasztor był budowlą podpiwniczoną i murowaną. Wzniesiono go w stylu wczesnobarokowym na planie regularnego czworoboku o wymiarach 61 × 62 m, z trzema dziedzińcami wewnętrznymi i wnętrzami sklepionymi kolebkowo i krzyżowo. Budynek klasztoru po kasacie zakonu przez cesarza Józefa II w 1783 roku został zamieniony na więzienie.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2013 Benignus Józef Wanat
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
