Niemiecka władza okupacyjna w Królestwie Polskim w czasie I wojny światowej a polski Kościół katolicki
DOI:
https://doi.org/10.15633/fhc.3312Słowa kluczowe:
Gen. Hans v. Beseler, arcybiskup Aleksander Kakowski, kościół katolicki, niemiecka okupacji w Polsce podczas I wojny światowejAbstrakt
W artykule podjęto próbę oceny okupacji niemieckiej na terenie Kongresówki w Polsce w latach 1914-18, koncentrując się na ręcznym przedstawicielu cesarza w Warszawie, generale Hansie H. von Beselerze. Podejście oparto na kluczowej roli Beselera w kształtowaniu polityki Polski. Skupiono się na podejściu okupanta niemieckiego do ugruntowanej siły na ziemiach polskich - Kościoła katolickiego, a zwłaszcza jego najwybitniejszego przedstawiciela, arcybiskupa warszawskiego Aleksandra Kakowskiego.Bibliografia
K. G. Hausmann, Pilsudski und die Mission des Grafen Kessler in Polen. Ein Fragment deutsch-polnischer Beziehungen im November/ Dezember 1918. in: Hartmut Boockmann, (Hrsg.) Geschichte und Gegenwart. Festschrift für Karl Dietrich Erdmann, Neunmünster 1980, S. 233-273.
H. Hein, Der Piłsudski-Kult und seine Bedeutung für den polnischen Staat 1926-1939, Marburg 2002.
B. Graf von Hutten-Czapski, Sechzig Jahre Politik und Gesellschaft, Berlin 1936.
J. Kracik, Biskupów polskich wędrówka do niepodległości, in: Apokryf (Beilage zum „Tygodnik Powszechny“) Nr. 13 vom November 1998.
H. Graf Kessler, Das Tagebuch Sechster Band 1916-1918, hrsg. v. G. Riederer, in: Kessler, H. Graf, Das Tagebuch 1880-1937, Stuttgart 2006.
P. Kubicki, Bojownicy kapłani za sprawę Kościoła i Ojczyzny w latach 1861-1915, Materiały z urzędowych świadectw władz rosyjskich, archiwów konsystorskich, zakonnych i prywatnych, Bd. 1, Sandomierz 1933.
K. Kumaniecki, Odbudowa państwowości polskiej, Kraków 1924.
B. Kumor, Ustrój i organizacja kościoła polskiego w okresie niewoli narodowej, Kraków 1980.
H. Lemke, Die Politik der Mittelemächte, in: Jahrbuch für Geschichte der UdSSR und der volksdemokratischen Ländern Europas, Bd. 6, Berlin 1962.
H. Lemke, Die Politik der Mittelmächte in Polen von der Novemberproklamation bis zum Zusammentritt des Provisorischen Staatsrates, in: Jahrbuch für Geschichte der UdSSR und der volksdemokratischen Ländern Europas, Bd. 6, Berlin (Ost) 1962.
A. Łoziński, Jasna Góra, Jasna Góra 1919.
K. Mühlhahn, Herrschaft und Widerstand in der Musterkolonie „Kiautschou“, München 2000.
T. Nipperdey, Religion im Umbruch. Deutschland 1870-1918 München 1988.
M. Piela, Kościół i duchowieństwo polskie w latach 1914-1918, in: „Dzieje Najnowsze”, Jg. 36, (2004), Nr. 3
J. Pietrzykowski, Jasna Góra w okresie I wojny światowej 1914-1918, Warszawa 1987.
K. Repgen Die Außenpolitik der Päpste im Zeitalter der Weltkriege, in: H. Jedin, K. Repgen, (Hrsg.), Handbuch der Kirchengeschichte, Bd. VII: Die Weltkirche im 20. Jahrhundert, Freiburg im Br. 1979, S. 36-96.
K. Riezler, Tagebücher, Aufsätze, Dokumente, hrsg. v. K. D. Erdmann (Deutsche Geschichtsquellen des 19. und 20 Jahrhunderts, hrsg., Bd. 48), Göttingen 1972.
F. Ritter von Lama, Papst und Kurie in ihrer Politik nach dem Krieg, Illertyssen 1925.
G. Sieder, Warum Papageien sprechen lernen - und warum es ihnen nicht gelingt. Herrschaft, Täuschung und Selbsttäuschung zwischen Indianer und Weißen in Nordamerika, in: A. Lutke, (Hrsg.) Herrschaft als soziale Praxis, Göttingen 1991.
A. Stempin, Generał-pułkownik Hans Hartwig von Beseler, generalny gubernator warszawski w latach 1915-1918, in: „Dzieje Najnowsze” Nr. 43 (2011), S. 21-34.
Codex Iuris Canonici § 805.
K. Dunin Wąsowicz, Warszawa 1914, in: „Dzieje Najnowsze”, Jg. 36, (2004) Nr. 3.
S. Dzierzbicki, Pamiętnik lat wojny, Warszawa 1983.
A. Kakowski Z niewoli do niepodległości. Pamiętniki, Kraków 2000.
Pamiętnik Księżnej Marii Zdzisławy Lubomirskiej 1914-1918, Poznań 1997.
U. Prutsch, Leopold von Andrian, (1875-1951), Koresspondenz, Notizen, Essays, Berichte (Veröffentlichungen der Kommission für Neuere Geschichte Österreich, Bd. 97), Wien-Köln-Weimar 2003.
R. S. Wortman, Scenarios of Power: Myth and Ceremony in Russian Monarchy. Bd. 2, From Alexander II. to the Abdication of Nicholas II., Princeton University Press 2000.
„Deutsche Post“, Nr. 44 vom 4 November 1917.
„L’Osservatore Romano“ Nr. 311 vom 1. Dezember 1918.
Ogłoszenie, in: „Goniec Częstochowski“ Nr. 220 (1914), S. 2.
„Polak-Katolik“ Nr. 203 vom 12. August 1914.
„Polak-Katolik“ Nr. 206 vom 15. August 1914.
„Polak-Katolik” Nr. 296 vom 1. Dezember 1914.
„Polak-Katolik”, Nr. 177 vom 10. August 1915.
Una visita al Vaticano, in: „Corriere d’Italia“ vom 23. August 1918.
„Wiadomości Archidiecezjalne“ Nr. 9/10 vom Oktober/November 1914.
„Wiadomości Archidiecezjalne“ nr. 11/12 vom November/Dezember 1914.
„Wiadomości Archidiecezjalne“ Nr. 9 vom September 1915.
„Wiadomości Archidiecezjalne“ Nr. 11 vom November 1915.
„Wiadomości Archidiecezjalne“ Nr. 12 vom Dezember 1915.
„Wiadomości Archidiecezjalne“ Nr. 3 vom März 1917.
„Wiadomości Archidiecezjalne“ Nr. 12 vom Dezember 1917.
„Wiadomości Archidiecezjalne“ Nr. 1 vom Januar 1918.
„Wiadomości Archidiecezjalne“ Nr. 7/8 vom Juli/August 1918.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2019 Arkadiusz Stempin
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
