Symbole mariologiczne zaczerpnięte ze świata przyrody cz. 2 – Maryja Matka, Bolesna Maryja Pokorna Służebnica
DOI:
https://doi.org/10.15633/fhc.3855Keywords:
Matka Boska, Maryja Pokorna Służebnica, symbolika florystyczna, kultura chrześcijańska, eucharystiaAbstract
Artykuł prezentuje zagadnienia związane z symboliką florystyczną występującą w przedstawieniach Matki Boskiej. Symbolika florystyczna to jedna z bardziej rozbudowanych form przekazu pozawerbalnego w każdej cywilizacji i kulturze. Rośliny bowiem towarzyszą człowiekowi przez całe życie, zapewniając pokarm, medykamenty, schronienie, okrycie, a także doznania estetyczne. Kultura chrześcijańska nie jest w tej mierze odosobniona. Poprzez znaki i symbole zaczerpnięte ze świata flory ukazywane są treści pasyjne, eucharystyczne, hagiograficzne, eklezjologiczne itd.References
Biedermann H., Leksykon symboli, Warszawa 2003.
Bogacz R., Od Niepokalanej do Bogurodzicy. Kontekst archeologiczno-biblijny, Maria Immaculata. 150 rocznica ogłoszenia dogmatu o Niepokalanym Poczęciu NMP, red. L. Rotter, J. Marecki, Kraków 2004.
Carr-Gomm S., Słownik symboli w sztuce. Motywy, mity, legendy w malarstwie i sztuce, Warszawa 2001.
Cirlot J. E., Słownik symboli, Kraków 2006.
Courth F., Mariologia – Maryja, Matka Chrystusa, w: Podręcznik teologii dogmatycznej, red. W. Beinert, Kraków 1999.
Feuillet M., Leksykon symboli chrześcijańskich, Poznań 2006.
Forstner D., Świat symboliki chrześcijańskiej, Warszawa 2001.
Hoffsümmer W., Leksykon dawnych i nowych symboli, Kielce 2001.
Impelluso L., Natura i jej symbole. Rośliny i zwierzęta, Warszawa 2006.
Jackowski A., Pielgrzymowanie, Wrocław 2004.
Janicka-Krzywda U., Patron – atrybut – symbol, Poznań 1993.
Klawek A., Biblijne symbole maryjne,,,Ruch biblijny i liturgiczny” 9 (1956) nr 4–5, s. 216–227.
Kobielus S., Florarium christianum, Kraków 2006.
Kopaliński W., Słownik symboli, Warszawa 2001.
Leclerco J., Miłość nauki a pragnienie Boga, Kraków 1997.
Lurker M., Słownik obrazów i symboli biblijnych, Poznań 1989.
Lurker M., Przesłanie symboli w mitach, kulturach i religiach, Warszawa 2011.
Macioti M. I., Mity i magie ziół, Kraków 2006.
Małopolska – czas ludzi, red. K. Bik, Kraków 2009.
Mitkowska A., Sacro Monte – park pielgrzymkowy, Kraków 1990.
Mitkowska A., Śladami św. Franciszka z Asyżu w poszukiwaniu kompozycyjno-krajobrazowych źródeł Kalwarii Zebrzydowskiej, Kalwaria Zebrzydowska 1993.
Mitkowska A., Kalwarie polskie, Wrocław 2003.
Moldenke N. H., Moldenke A. L., Plants of the Bible, New York 195
Nicolas A., Dąbrowski E., Życie Maryi Matki Bożej, Warszawa 1954.
Niezgoda C., Arcybractwo Męki Pańskiej w Krakowie. Na 400–lecie jego istnienia, w: Arcybractwo Męki Pańskiej, red. P. Solecki, Kraków 1997.
Ogrodowska B., Polskie tradycje i obyczaje rodzinne, Warszawa 2007.
Olszewski D., Polska kultura religijna na przełomie XIX i XX wieku, Warszawa 1996, s. 217–222.
Petro M., Wýznam rastlin a ich produktov v litugickom roku v Greckokatolickej cirkvi na Slovensku, w: Ogród Pana, red. J. Brusiło, Kraków 2010.
Pielas M., Matka Boska Bolesna, w: Polska sztuka kościelna renesansu i baroku. Tematy i symbole, red. K. Moisan-Jabłońska, t. 1: Nowy Testament, Kraków 2000.
Rotter L., Pobożność pasyjna propagowana przez zakony, na przykładzie zakonów reguły franciszkańskiej. Próba analizy, „Studia Catholica Podoliae” 2006 nr 5, Городок – Кам’янець Подільський, s. 357–370.
Rotter L., Rośliny jako atrybuty świętych, w: Symbolika roślin. Heraldyka i symbolika chrześcijańska, red. J. Marecki, L. Rotter, Kraków 2007.
Rotter L., Symbole mariologiczne zaczerpnięte ze świata przyrody. cz. 1 – Niepokalanie Poczęta Dziewica, Pokorna Służebnica, „Theologos. Teologická revue” 16 (2014) nr 2, s. 58–73.
Rotter L., Rośliny – symbole, inspiracje czy pokarm. Znaczenie roślin w kulturze ludowej, w: Znak, symbol a rituál v tradiciách a prejavoch l’udovej zbožnosti, red. P. Tirpák, P. Borza, Prešov 2013, s. 121–140.
Ryken L., Wilhoit J., Longman T., Słownik symboliki biblijnej. Obrazy, symbole, motywy, metafory, figury stylistyczne i gatunki literackie w Piśmie Świętym, Warszawa 1998.
Rynck P. de, Jak czytać malarstwo rozwiązywanie zagadek, rozumienie i smakowanie dzieł dawnych mistrzów, Kraków 2005.
Seibert J., Leksykon sztuki chrześcijańskiej. Tematy, postacie, symbole, Kielce 2007.
Sládek K., A Theological Reflection on the Face of God in Iconography, w: Seeking God´s Face, ed. M. Ryšková, Praha 2018, s. 127–136.
Smosarski J., Oblicza świąt, Warszawa 2005.
Szymanderska H., Polskie tradycje świąteczne, Warszawa 2003.
Tresidder J., Symbole i ich znaczenie, Warszawa 2001.
Włodarczyk Z., Siedem upraw biblijnych i ich symbolika, Kraków 2008.
Włodarczyk Z., Przyroda w Biblii „od cedru… do hizopu”, Kraków 2011.
Downloads
Published
Issue
Section
License
The author declares that he or she has full copyright to the work, and such copyright it is not limited to the extent applicable to this declaration, that the article is an original work and that it does not infringe any third-party rights.
The author agrees to a free-of-charge, non-exclusive and non-restricted use of the work by Pontifical University of John Paul II in Krakow i.e.:
- to record and duplicate: make copies of the work by means of printing, reprography, magnetic or digital storage;
- to circulate the original or the copies of the work (disseminate, lend or lease the original or copies thereof, publicly display, screen or make the work publicly available so that everyone is able to access it at the time and in place they wish to do so);
- to include the work in a compilation;
- the Pontifical University of John Paul II in Krakow may grant sublicenses Creative Commons Acknowledgement of authorship-Non-commercial use-Without derivative work 3.0 Poland
The Pontifical University of John Paul II in Krakow makes the work available on the Platform Periodicals belonging to the University, according to the licence Creative Commons Acknowledgement of authorship-Non-commercial use-Without derivative work 3.0 Poland. Accordingly, the author authorises all interested parties to use the work on the following conditions:
- the author and the title of the work will be listed,
- the place of publication (name of the periodical and an Internet link to the originally published work),
- the work will be distributed in a non-commercial way,
- no derivative works will be created.
