Did Henry Bitterfeld write the “Life of St. Hedwig of Silesia” for queen Jadwiga? (The Dominicans at the court of Jadwiga of Anjou)
DOI:
https://doi.org/10.15633/fhc.30208Keywords:
Jadwiga of Anjou, Henry Bitterfeld, St. Hedwig of Silesia, hagiography, dominicansAbstract
The article discusses the issue of the authorship of the alleged “Life of St. Hedwig” by Henry Bitterfeld. A work of this title was mentioned in successive catalogs of the Dominican’s works, although its text is unknown. The analysis conducted in the article shows that there are no evidence for linking Bitterfeld to the mentioned work. There are no other hagiographies in his oeuvre. Furthermore, the figure of St. Hedwig of Silesia does not align with the hagiographical model promoted by the Observants close to Bitterfeld. Attempts to connect the “Life of St. Hedwig” to the Silesian origin of its supposed author are also misguided. Moreover, when Bitterfeld arrived in the Polish province of the Order of Preachers, the leadership had been taken over by the friars from Lesser Poland, who, in the context of a long-standing rivalry with the Silesians, were not interested in promoting the cult of a saint from that region. Additionally, mentions of the “Life of St. Hedwig” are very late. The oldest of them dates only from the 18th century.
References
Źródła archiwalne
Archivio del Capitolo di San Pietro in Vaticano, C 116.
Biblioteka Jagiellońska, perg 29.
Biblioteka Kórnicka PAN, I F 93.
Biblioteka Ossolineum, perg. 2572.
Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, F 221a.
Źródła drukowane i opracowania
Acta capitulorum generalium Ordinis Praedicatorum, ed. B. M. Reichert, vol. 3, Romae 1900.
Abraham W., Sprawozdanie z poszukiwań w archiwach i bibljotekach rzymskich do dziejów Polski w wiekach średnich za lata 1899–1913, „Archiwum Komisji Historycznej” Series 2, t. 1 (1923), s. 1–65.
Bartolomei Romagnoli A., Agiografie Domenicane, Roma 2022.
Borkowska U., Królewscy spowiednicy, w: Ludzie, Kościół, wierzenia. Studia z dziejów kultury i społeczeństwa Europy Środkowej (średniowiecze – wczesne epoka nowożytna), red. W. Iwańczak, S. K. Kuczyński, Warszawa 2001, s. 173–192.
Bullarium Ordinis FF. Praedicatorum, ed. T. Ripoll, t. 2, Romae 1730.
Bullarium Poloniae, ed. S. Kuraś, I. Sułkowska-Kuraś, t. 3, Romae 1985.
Bzowski A., Propago D[ivi] Hyacinthi Thaumaturgi Poloni, seu De rebus praeclare gestis in Provincia Poloniae Ordinis Praedicatorum Commentarius, Venetiis 1606.
Bzowski A., Tutelaris Silesiae, seu De vita rebusque praeclare gestis beati Ceslai Odrovansii, Ordinis Praedicatorum Commentarius, Cracoviae 1608.
Clavis scriptorum et operum Medii Aevi Poloniae, oprac. J. Kaliszuk, A. Pieniądz, K. Skwierczyński, P. Węcowski, Kraków 2019.
Coakley J., Friars as confidants of holy women in medieval Dominican hagiography, w: Images of sainthood in medieval Europe, eds. R. Blumenfeld-Kosinski, T. Szell, London 1991, s. 222–246.
Compendium Auctorum Latinorum Medii Aevi (500–1500), cur. M. Lapidge, G. C. Garfagnini, C. Leonardi, F. Santi, t. 5/3, Firenze 2016.
Czaplewski P., Tytularny episkopat w Polsce średniowiecznej (ciąg dalszy), Poznań 1915.
Černuška T., The Eucharist in the writings of Heinrich of Bitterfeld, w: Bohemian reformation and religious practice, t. 7, eds. Z. V. David, D. R. Holeton, Prague 2009, s. 80–90.
Deák V. H., The birth of a legend: the so-called Legenda Maior of Saint Margaret of Hungary and Dominican hagiography, „Revue Mabillon” 20 (2009), s. 87–112.
Dobrzanowski S., Jan Sartoris, w: Słownik polskich teologów katolickich, t. 2, Warszawa 1982, s. 131.
Fontana T., Sacrum Theatrum Dominicanum, Romae 1666.
Frydrychowicz D., S. Hyacinthus Odrovasius Principalis Hierarchicus Universalis Regni Poloniae Patronus, Cracoviae 1687.
Gałuszka T., Fragment akt kapituły prowincjalnej dominikanów polskich z lat dziewięćdziesiątych XIV wieku. Studium historyczne i edycja tekstu, „Roczniki Historyczne” 79 (2013), s. 119–145.
Gębarowicz M., Psałterz floriański i jego geneza, Wrocław–Warszawa–Kraków 1965.
Graff T., Queen Jadwiga of Anjou’s influence on the composition of the Polish episcopate, „Rocznik Filozoficzny Ignatianum” 27 (2021) z. 2, s. 19–55.
Iorga N., Studii și documente cu privire la istoria românilor, t. 1, Bukarest 1901.
Kaczmarek K., Szkoły i studia polskich dominikanów w okresie średniowiecza, Poznań 2005.
Kaczor E., Średniowieczne formularze mszalne na dzień św. Jadwigi Śląskiej w relacji z kazaniami De sancta Hedwigis, „Przegląd Historyczny” 110 (2019) z. 3, s. 483–510.
Kadlec J., Řeholní generální studia při Karlově Universitě v době předhusitské, „Acta Universitatis Carolinae. Historia Universitatis Carolinae Pragensis” 7 (1966) z. 2, s. 63–108.
Kaepelli T., Scriptores Ordinis Praedicatorum Medii Aevi, vol. 2–3, Roma 1975–1980.
Kielar P., Jana Sartorisa itinerarium S. Thomae, „Studia Theologica Varsaviensia” 7 (1969) nr 2, s. 271–276.
Kielar P., Studia nad kulturą szkolną i intelektualną dominikanów prowincji polskiej w średniowieczu, w: Studia nad historią dominikanów w Polsce 1222–1972, t. 1, red. J. Kłoczowski, Warszawa 1975, s. 271–515.
Klaniczay G., Efforts at the canonization of Margaret of Hungary in the Angevin period, „Hungarian Historical Review” 2 (2013) issue 2, s. 313–340.
Kodeks dyplomatyczny katedry krakowskiej ś. Wacława, wyd. F. Piekosiński, cz. 2, Kraków 1883.
Kołpak P., Kult świętych patronów Królestwa Polskiego w czasach Jagiellonów, Kraków 2020.
Koudelka V. J., Heinrich von Bitterfeld († ca. 1405), Professor an der Universität Prag, „Archivum Fratrum Praedicatorum” 23 (1953), s. 5–65.
Kowalski M. D., Nieznany dokument papieski dla Andrzeja, pierwszego biskupa Seretu i Wilna, i powstanie biskupstwa wileńskiego, „Studia Źródłoznawcze” 53 (2015), s. 123–133.
Kubicki R., Środowisko dominikanów kontraty pruskiej od XIII do połowy XVI wieku, Gdańsk 2007.
Loenertz R.-J., Une ancienne chronique des provinciaux dominicains de Pologne, „Archivum Fratrum Praedicatorum” 21 (1951), s. 5–50.
Mazur Z., Henryka z Brzegu list dedykacyjny do królowej Jadwigi, w: Dzieło Jadwigi i Jagiełły: w sześćsetlecie chrztu Litwy i jej związków z Polską, wybór i oprac. W. Biliński, Warszawa 1989, s. 266–272.
Mazur Z., Wstęp, w: Henricus Bitterfeld de Brega OP, Tractatus de vita contemplativa et activa, ed. B. Mazur, L. Seńko, R. Tatarzyński, Warszawa 2003, s. IX–XXVII.
Nikodem J., Jadwiga, król Polski, Wrocław 2009.
Okolski S., Russia Florida Rosis et Liliis, Leopoli 1646.
Ożóg K., Uczeni w monarchii Jadwigi Andegaweńskiej i Władysława Jagiełły (1384–1434), Kraków 2004.
Ożóg K., Relacje mendykantów ze środowiskiem dworskim oraz katedralnym na Wawelu do końca XV wieku, w: Mendykanci w średniowiecznym Krakowie, red. K. Ożóg, T. Gałuszka, A. Zajchowska, Kraków 2008, s. 17–39.
Papuzińska-Mill M., Henryk Bitterfeld z Brzegu, „Przegląd Tomistyczny” 4 (1988), s. 179–190.
Prokop K. R., Biskupi pomocniczy w diecezjach polskich w dobie przedtrydenckiej (2. poł. XIII–1. poł. XVI w.), Kraków 2002.
Prokop K. R., Polscy biskupi dominikańscy. Słownik biograficzny, Kraków 2013.
Repertorium initiorum manuscriptorum latinorum medii aevi, cur. J. Hamesse, S. Szyller, t. 2, Louvain-la-Neuve 2008.
Ruszel P., Triumf na dzień chwalebny Jacka świętego, Wilno 1641,
s. 90.
Skierska I., Sabbatha sanctifices. Dzień święty w średniowiecznej Polsce, Warszawa 2008.
Sommerfeldt G., Heinrich von Bitterfeld, „Zeitschrift für katholische Theologie” 29 (1905), s. 600–605.
Soupis rukopisů knihovny Metropolitní kapitoly pražské, t. 1, ed. A. Patera, A. Podlaha, Praha 1910.
Spież J. A., Historiografia dominikanów śląskich w XVIII wieku, w: Tysiącletnie dziedzictwo kulturowe diecezji wrocławskiej, red. A. Barciak, Katowice 2000, s. 233–250.
Stephanus de Salaniaco et Bernardus Guidonis, De quatuor in quibus Deus Praedicatorum ordinem insignivit, ed. T. Kaeppeli, Romae 1949.
Strzelecka A., Henryk z Bitterfeld, w: Polski słownik biograficzny, t. 9, Wrocław 1960–1961, s. 420.
Trajdos T. M., Kościół Katolicki na ziemiach ruskich Korony i Litwy za panowania Władysława II Jagiełły (1386–1434), t. 1, Warszawa
Turek J., Andrzej Rusiniec i reforma obserwancka w polskiej prowincji dominikanów, „Przegląd Historyczny” 110 (2019), s. 375–397.
Wolny J., Zagadnienie formacji duchowej królowej Jadwigi, w: Dzieło Jadwigi i Jagiełły: w sześćsetlecie chrztu Litwy i jej związków z Polską, wybór i oprac. W. Biliński, Warszawa 1989, s. 115–119.
Worstbrock F. J., Heinrich von Bitterfeld, w: Die deutsche Literatur des Mittelalters. Verfasserlexikon, Bd. 3, Berlin 1981, s. 699–703.
Vauchez A., Catherine of Siena. A life of passion and purpose, transl. M. F. Cusato, New York 2015.
Vauchez A., Sainthood in the later Middle Ages, transl. J. Birrell, Cambridge 2005.
Zajchowska A., Formatio – deformatio – reformatio. O reformie obserwanckiej Zakonu Braci Kaznodziejów w świetle traktatu „De (de)formatione et reformatione” Henryka Bitterfelda, w: Ecclesia semper reformanda. Kryzysy i reformy średniowiecznego Kościoła, red. T. Gałuszka, T. Graff, G. Ryś, Kraków 2013, s. 507–514.
Zajchowska A., Franciszek Oczko i początki reformy obserwanckiej w polskiej prowincji dominikanów, „Średniowiecze Polskie i Powszechne” 4 (2012), s. 202–219.
Zajchowska A., Henry Bitterfeld, Thomas Aquinas and identifying sources in late medieval texts. A case study of „De formatione et reformatione Ordinis Fratrum Praedicatorum”, „Studia Źródłoznawcze” 58 (2020), s. 55–64.
Zajchowska A., „Quomodo cecidisti?” – kryzys w Zakonie Braci Kaznodziejów w średniowieczu w świetle traktatu Henryka Bitterfelda „De formatione et reformatione Ordinis Fratrum Praedicatorum”, „Czas Przeszły. Poznańskie Studia Historyczne” 4 (2017), s. 125–135.
Zbiór dokumentów katedry i diecezji krakowskiej, wyd. S. Kuraś, cz. 1, Lublin 1965.
Zdanek M., Katalog przeorów klasztoru dominikanów w Krakowie w średniowieczu. Podstawy chronologii i identyfikacji, „Rocznik Krakowski” 88 (2023), s. 25–50.
Zdanek M., Stefan zwany Zajączek (zm. 1412/1413 r.), w: Polski słownik biograficzny, t. 43, Kraków 2004–2005, s. 145–147.
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
The author declares that he or she has full copyright to the work, and such copyright it is not limited to the extent applicable to this declaration, that the article is an original work and that it does not infringe any third-party rights.
The author agrees to a free-of-charge, non-exclusive and non-restricted use of the work by Pontifical University of John Paul II in Krakow i.e.:
- to record and duplicate: make copies of the work by means of printing, reprography, magnetic or digital storage;
- to circulate the original or the copies of the work (disseminate, lend or lease the original or copies thereof, publicly display, screen or make the work publicly available so that everyone is able to access it at the time and in place they wish to do so);
- to include the work in a compilation;
- the Pontifical University of John Paul II in Krakow may grant sublicenses Creative Commons Acknowledgement of authorship-Non-commercial use-Without derivative work 3.0 Poland
The Pontifical University of John Paul II in Krakow makes the work available on the Platform Periodicals belonging to the University, according to the licence Creative Commons Acknowledgement of authorship-Non-commercial use-Without derivative work 3.0 Poland. Accordingly, the author authorises all interested parties to use the work on the following conditions:
- the author and the title of the work will be listed,
- the place of publication (name of the periodical and an Internet link to the originally published work),
- the work will be distributed in a non-commercial way,
- no derivative works will be created.
