The history of Queen Jadwiga of Anjou’s Wawel tomb through the eyes of an archaeologist
DOI:
https://doi.org/10.15633/fhc.30210Keywords:
Jadwiga of Anjou, Wawel Cathedral, royal tombAbstract
The article provides a detailed analysis of the oldest written records and the results of archaeological research regarding the transformations of the tomb of Queen Jadwiga of Anjou, which took place in the period before the beatification and canonization of Władysław Jagiełło’s first wife. As a result of this analysis, it should be considered that the earthly remains of Queen Jadwiga of Anjou, along with her daughter Elizabeth-Boniface, must have originally, that is, on July 19, 1399, been buried beneath the floor in the elevated left part of the Gothic presbytery of Kraków Cathedral and covered by a flat tomb slab set into the floor level. Due to the pressure of pilgrims, this tomb had to be fenced off and surrounded by an iron grate even before 1426.
References
Źródła
Bielski M., Kronika, to jest historyja świata, t. 3, oprac. D. Śnieżko, D. Kozaryn, współudział E. Karczewska, Szczecin 2019.
Jana Długosza Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego. Księga dziesiąta 1370–1405, przeł. J. Mrukówna, Warszawa 2009.
Miracula beatae Hedwigis reginae Poloniae, ed. W. Kętrzyński, w: Monumenta Poloniae Historica. Pomniki dziejowe Polski, Lwów 1884, s. 763–769.
Starowolski S., Monumenta Sarmatarum, Viam universæ carnis Ingressorum, Kraków 1655.
Wapowski B., Dzieje Korony Polskiéj i Wielkigo Księstwa Litewskiego od roku 1380 do 1535, przeł. M. Malinowski, t. 1, Wilno 1847.
Opracowania
Bałus W., Obraz Królowej Jadwigi w sztuce polskiej wieku XIX, główne wątki ikonograficzne, w: Błogosławiona Jadwiga Królowa w oczekiwaniu na kanonizację, red. J. Nowobilski, Kraków 1997, s. 69–78.
Bochnak A., Groby królowej Jadwigi i królewicza Kazimierza Jagiellończyka w katedrze wawelskiej, w: Studia do dziejów Wawelu, t. 3, Kraków 1968, s. 149–173.
Bochnak A., Pagaczewski J., Polskie rzemiosło artystyczne wieków średnich, Kraków 1959.
Bojęś-Białasik A., Niemiec D., Medieval Ceramics Techniques in Architecture of Cracow’s Dominicans, „Forum Urbes Medii Aevi” 9 (2015), s. 38–51.
Chrzanowski T., Działalność artystyczna Tomasza Tretera, Warszawa
Czyżewski K., Biskupa Piotra Gembickiego dary i fundacje artystyczne dla katedry krakowskiej, w: Katedra krakowska w czasach nowożytnych (XVI–XVIII w.), red. D. Nowacki, Kraków 1999, s. 55–98.
Czyżewski K., „Kaplica Władysława Jagiełła Krola Polskiego” – kilka uwag, w: Artifex doctus. Studia ofiarowane profesorowi Jerzemu Gadomskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, t. 1, Kraków 2007, s. 159–171.
Dietrich F. Ch., Stachowicz M., Monumenta Regum Poloniae Cracoviensia, Warszawa 1827.
Estreicher K., Grobowiec Władysława Jagiełły, „Rocznik Krakowski” 33 (1953) z. 1, s. 1–45.
Firlet J., Pianowski Z., Badania archeologiczno-architektoniczne pałacu królewskiego oraz katedry w latach 1995–1998, w: Osadnictwo i architektura ziem polskich w dobie Zjazdu Gnieźnieńskiego, Warszawa 2000, s. 275–283.
Frontczak B., Płyta posadzkowa z katedry na Wawelu, w: Silva Rerum. Pamiątki akademickie ze zbiorów Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1997, s. 95, nota nr IV/2.
Gajek M. N., Rysunek czaszki królowej Jadwigi, w: Piękno darowane. Dzieła ofiarowane Uniwersytetowi Jagiellońskiemu w zbiorach Collegium Maius, red. J. Pollesch, M. Zdanek, Kraków 2014, s. 81.
Grobowce na Wawelu, „Gazeta Warszawska” nr 25 z 28.01.1887, s. 2.
Hryszko H., Tkaniny z grobu królowej Jadwigi, Warszawa 2017.
Jagosz M., Beatyfikacja i kanonizacja Świętej Jadwigi Królowej, Kraków 2003.
Jasienica P., Sarkofag królowej, w: Historia to nie dziwka. Antologia tekstów Pawła Jasienicy, jego interlokutorów i recenzentów, Kraków 2018, s. 129–137.
Kopera F., Pomniki Krakowa Maksymiliana i Stanisława Cerchów, t. 1, Kraków–Warszawa 1904.
Kronika Krakowska z roku Pańskiego 1900, w: Józefa Czecha Kalendarz Krakowski na rok 1901 (rok siedemdziesiąty), Kraków 1901, s. 63–73.
Ks. Polkowski o nowoodkrytych grobach na Wawelu, „Gazeta Lwowska” nr 23 z 29.01.1887, s. 4.
Łętowski L., Katedra krakowska na Wawelu, Kraków 1859.
Makowiecki B., Fragment płyty posadzkowej z grobu królowej Jadwigi Andegaweńskiej, w: Z Wawelu do Lublina. Skarby z królewskiego dworu, red. D. Szewczyk-Prokurat, D. Nowacki, Lublin 2021, s. 104–105, noty nr 13 i 14.
Mossakowski S., Uroczystości wawelskie w styczniu 1649 roku a projekty Giovanniego Battisty Gisleniego, w: Orbis Polonus. Studia z historii sztuki XVII–XVIII wieku, Warszawa 2002, s. 85–141.
Mrozowski P., Polskie nagrobki gotyckie, Warszawa 1994.
Muczkowski J., Dwie kaplice jagiellońskie w katedrze krakowskiej, Kraków 1858.
Mycielski J., Gaetano Chiaveri w Polsce i jego książka szkiców w Królewskim Gabinecie Rycin w Dreźnie, Kraków 1896.
Niemiec D., Gotycka posadzka ceramiczna z koronacyjnej katedry krakowskiej, artykuł złożony do druku w jubileuszowej księdze pamiątkowej Profesora Marka Walczaka, Kraków 2025 r.
Nikodem J., Jadwiga, król Polski, Wrocław 2009.
Olbrycht J., Kusiak M., Protokół badania zwłok królowej Jadwigi, „Polonia Sacra” 2 (1949) z. 3, s. 261.
Ożóg K., W drodze do wieczności – ostatnie miesiące życia i śmierć królowej Jadwigi Andegaweńskiej, w: Historia i dziedzictwo.
Księga jubileuszowa z okazji 45 rocznicy święceń kapłańskich i 70 rocznicy urodzin ks. prof. dra hab. Jacka Urbana, Kraków 2023, s. 115–128.
Pastoureau M., L’Art héraldique au Moyen Âge, Paris 2009.
Pencakowski P., Renesansowy ołtarz główny z katedry krakowskiej w Bodzentynie, „Studia Waweliana” 11/12 (2003), s. 107–155.
Pencakowski P., Dzieje nastaw ołtarza głównego katedry wawelskiej od połowy XV do początku XXI wieku, „Rocznik Krakowski” 73 (2007), s. 17–42.
Piątkiewicz-Dereniowa M., Zabytki przemysłu artystycznego, w: Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 4: Miasto Kraków, cz. 1: Wawel, red. J. Szablowski, Warszawa 1965, s. 159, ryc. 247.
Piątkiewicz-Dereniowa M., Płytka posadzkowa, 1. połowa w. XIV, Kraków, w: Zbiory Zamku Królewskiego na Wawelu, red. J. Szablowski, Warszawa 1990, s. 218, 256, nota nr 159a, ryc. 159.
Piech Z., Typus Fundationis Academiae Cracoviensis. Interpretacja obrazu z kaplicy grobowej Władysława Jagiełły, w: Scriptura custos memoriae. Prace historyczne, red. D. Zydorek, Poznań 2001, s. 355–393.
Polkowski I., Nowoodkryte groby na Wawelu (Grób królowej Jadwigi i kardynała Zbigniewa Oleśnickiego), „Gazeta Polska” nr 20 z 27.01.1887, s. 1.
Protokół z otwarcia grobu królowej Jadwigi w 1887 r., „Polonia Sacra” 2 (1949) z. 3, s. 242–244.
Przybyszewski B., Błogosławiona Jadwiga Królowa: zdobna w cnoty, Kraków 1988.
Rożek M., Groby królewskie w Krakowie, Kraków 1977.
Rożek M., Katedra wawelska w XVII wieku, Kraków 1980.
Rydel L., Królowa Jadwiga, Poznań 1910.
Sokołowski M., Opis grobu, który został otworzony w prezbiterium kościoła katedralnego, „Sprawozdania Komisyi do Badania Historyi Sztuki w Polsce” 3 (1887) z. 4, s. II–III.
Starzyński M., Obiit rex, czyli co wiemy o śmierci i pochówku Władysława Łokietka (w kontekście wcześniejszych eksploracji średniowiecznych grobów królewskich na Wawelu), „Historia Slavorum Occidentis” 13 (2023) nr 1, s. 116–142.
Święch Z., Budzenie Wawelskiej Pani, królowej Jadwigi, Kraków 2002.
Talko-Hryncewicz J., Odtworzenie kilku typów postaci historycznych spoczywających na Wawelu, Kraków 1914.
Tobiasz M., Odkrycie i opis grobu królowej Jadwigi w 1887 r., „Polonia Sacra” 2 (1949) z. 3, s. 233–242.
Tobiasz M., Otwarcie grobu królowej Jadwigi w dniach 12–14 lipca 1949 r., „Polonia Sacra” 2 (1949) z. 3, s. 245–258.
Turska I., Ubiór dworski w Polsce w dobie pierwszych Jagiellonów, Wrocław–Warszawa–Kraków 1987.
Walczak M., Topografia nekropolii królewskiej na Wawelu w średniowieczu, w: Procesy przemian w sztuce średniowiecznej, red. R. Eysymontt, R. Kaczmarek, Warszawa 2014, s. 147–161.
Wojciechowski T., Kościół katedralny w Krakowie, Kraków 1900.
Żaki A., Archäologische Forschungen über frühmittelalterliche Krakau, w: Arbeits- und Forschungsberichte zur sächsischen Bodendenkmalpflege, Bd. 11/12, Berlin 1963, s. 581–601.
Żaki A., Badania archeologiczne na Wawelu w r. 1950, „Ochrona Zabytków” 4 (1951) z. 1–2, s. 32–38.
Żaki A., Badania wykopaliskowe na Wawelu w latach 1950 i 1951, w: Studia do dziejów Wawelu, t. 1, Kraków 1955, s. 419–428.
Żaki A., Początki Krakowa, Kraków 1965.
Wykaz cytowanych stron internetowych:
https://skd-online-collection.skd.museum/Details/Index/1122990 (25.09.2024).
http://www.pauart.pl/app/artwork?id=591c7c340cf231dc2c38b78e (25.09.2024).
https://jbc.bj.uj.edu.pl/publication/912309 (25.09.2024).
http://cyfrowe.mnw.art.pl/pl/zbiory/865557.
https://www.jbc.bj.uj.edu.pl/publication/877578 (25.09.2024).
https://uurl.kbr.be/1733715 (25.09.2024).
https://opac.kbr.be/Library/doc/SYRACUSE/16995818/wapenboek-gelre-ms-15652–56?_lg=nl-BE (25.09.2024).
https://zlotaepoka.ossolineum.pl/dynastia-i-panstwo-jagiellonow/ (25.09.2024).
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Tomasz_Treter_-_Jadwiga_Andegawe%C5%84ska.jpg (25.09.2024).
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
The author declares that he or she has full copyright to the work, and such copyright it is not limited to the extent applicable to this declaration, that the article is an original work and that it does not infringe any third-party rights.
The author agrees to a free-of-charge, non-exclusive and non-restricted use of the work by Pontifical University of John Paul II in Krakow i.e.:
- to record and duplicate: make copies of the work by means of printing, reprography, magnetic or digital storage;
- to circulate the original or the copies of the work (disseminate, lend or lease the original or copies thereof, publicly display, screen or make the work publicly available so that everyone is able to access it at the time and in place they wish to do so);
- to include the work in a compilation;
- the Pontifical University of John Paul II in Krakow may grant sublicenses Creative Commons Acknowledgement of authorship-Non-commercial use-Without derivative work 3.0 Poland
The Pontifical University of John Paul II in Krakow makes the work available on the Platform Periodicals belonging to the University, according to the licence Creative Commons Acknowledgement of authorship-Non-commercial use-Without derivative work 3.0 Poland. Accordingly, the author authorises all interested parties to use the work on the following conditions:
- the author and the title of the work will be listed,
- the place of publication (name of the periodical and an Internet link to the originally published work),
- the work will be distributed in a non-commercial way,
- no derivative works will be created.
