Rola wartości w dążeniu do zrozumienia miłości. Wokół filozofii Mieczysława Gogacza

Autor

  • Bożena Listkowska Uniwersytet Kazimierza Wielkiego

DOI:

https://doi.org/10.15633/lie.3688

Słowa kluczowe:

aksjologia, Gogacz Mieczysław, miłość, tomizm konsekwentny, wartość

Abstrakt

Mieczysław Gogacz dąży do uprawiania filozofii maksymalnie realistycznej. Wartości uważa za wytwory umysłu, a nie realne byty. Stąd nie zajmuje się nimi w swojej filozofii. Twierdzi, że budowanie etyki i pedagogiki w oparciu o wartości prowadzi do koncepcji idealistycznych, stawiania wymagań niemożliwych do spełnienia. W artykule argumentuje się, że wartości odgrywają ważną rolę w życiu człowieka. Wewnętrzny świat człowieka jest światem zorientowanym na wartości. Również miłość jest zjawiskiem ściśle związanym z wartościami. Jest ona odpowiedzią na wartości. Hierarchia wartości, którą kierują się osoby, jest wspólnym horyzontem, w którym rodzi się ich miłość.

Biogram autora

  • Bożena Listkowska - Uniwersytet Kazimierza Wielkiego
    Bożena Listkowska – ukończyła magisterskie i doktoranckie studia filozoficzne na UKSW w Warszawie. Od 2012 roku adiunkt w Instytucie Filozofii UKW w Bydgoszczy. Zainteresowania badawcze: współczesna filozofia polska (neotomizm, fenomenologia, filozofia dialogu), w szczególności, antropologia filozoficzna i etyka. Jest autorką m.in. prac: Walka o realistyczną wizję Boga, człowieka i świata w myśli Martina Bubera, „Przegląd Filozoficzny” 24 (2015) 4, s. 149–170; Podmiot czy przedmiot? Józefa Tischnera i Mieczysława Krąpca spór o koncepcję człowieka, „Filo-Sofija” 15 (2015/4/1) 31, s. 229–246 oraz współredaktorką serii: Tomizm polski 1879–1918. Słownik filozofów, Radzymin 2014; Tomizm polski 1919–1945. Słownik filozofów, Radzymin 2015 i Tomizm polski 1946–1965. Słownik filozofów, Radzymin 2015.

Bibliografia

Andrzejuk A., Metafizyka obecności. Wstęp do teorii relacji osobowych, Warszawa 2012.

Andrzejuk A., Uczucia i sprawności. Związek uczuć i sprawności w „Summa Theologiae” św. Tomasza z Akwinu, Warszawa 2006.

Arystoteles, Etyka nikomachejska, tłum. D. Gromska, Warszawa 2008.

Bocheński J. M., Sto zabobonów. Krótki filozoficzny słownik zabobonów, Komorów, b.r.w.

Gogacz M., Błędy brata Ryszarda, Warszawa 1975, http://www.katedra.uksw.edu.pl/gogacz/ksiazki/bledy_brata_ryszarda.pdf (25.11.2019).

Gogacz M., Ciemna noc miłości, Warszawa 1985, http://www.katedra.uksw.edu.pl/gogacz/ksiazki/ciemna_noc_milosci.pdf (25.11.2019).

Gogacz M., Człowiek i jego relacje (materiały do filozofii człowieka), Warszawa 1985, http://www.katedra.uksw.edu.pl/gogacz/ksiazki/czlowiek_i_jego_relacje.pdf (25.11.2019).

Gogacz M. Elementarz metafizyki, Suwałki 1996, http://www.katedra.uksw.edu.pl/gogacz/ksiazki/elementarz_metafizyki.pdf (25.11.2019).

Gogacz M., Jak traci się miłość (esej ascetyczny), Warszawa 1982, http://www.katedra.uksw.edu.pl/gogacz/ksiazki/jak_traci_sie_milosc.pdf (25.11.2019).

Gogacz M., Osoba zadaniem pedagogiki. Wykłady bydgoskie, Warszawa 1997, http://www.katedra.uksw.edu.pl/gogacz/ksiazki/osoba_zadaniem_pedagogiki.pdf (25.11.2019).

Hildebrand D., Miłość jako odpowiedź na wartość, tłum. W. Paluchowski, „Logos i Ethos” 37 (2014) 2, s. 219–259.

Hildebrand D., Miłość w odróżnieniu od innych odpowiedzi na wartości, tłum. M. Grabowska, w: O miłości. Antologia, red. M. Grabowski, Toruń 2013, s. 132–151.

Hildebrand D., Serce. Rozważania o uczuciowości ludzkiej i uczuciowości Boga-Człowieka, tłum. J. Koźbial, Poznań 1995.

Kępiński A., Psychopatie, Kraków 2013.

Lipiec J., Aksjologia miłości, w: Filozofia – etyka – ekologia. Profesorowi Włodzimierzowi Tyburskiemu w darze, red. P. Domeracki, A. Grzeliński, R. Wiśniewski, Toruń 2015, s. 343–357.

Siemianowski A., Człowiek a świat wartości, Gniezno 1993.

Siemianowski A., Zrozumieć miłość. Fenomenologia i metafizyka miłości, Bydgoszcz 1998.

Singer P., O życiu i śmierci. Upadek etyki tradycyjnej, tłum. A. Alichniewicz, A. Szczęsna, Warszawa 1997.

Tischner J., Wartość i wartościowanie, w: J. Tischner, Myślenie według wartości, Kraków 1982, s. 270–273.

Wojtyła K., Miłość i odpowiedzialność, Lublin 2015.

Pobrania

Opublikowane

2020-09-30

Numer

Tom 26 Nr 1 (2020)

Dział

Artykuły

Licencja

W kwestii praw autorskich obowiązują następujące zasady:

1. Twórca oświadcza, że służą mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.

2. Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:

  • utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
  • obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
  • włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
  • udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)

3. Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:

  • zostanie podany autor i tytuł utworu,
  • zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).